Матбугат.ру коймасы

Ике көзгесе бар Кешелекнең:
каберләр һәм күзләр
(Равил Фәйзуллин )
Көзгесе ни , язгысы ни, -
Буш һәм купшы сүзләр...

сугыш ел баласы,

Гармун,салпы якка салам кыстырып,үсендереп җиффәрдең...
Тукран, ул елларның "стандарт"лары,бүгегенгеләреннән бик нык аерыла...

истә калганнардан.
зур апама, 1930 елгы, сугышның зур авырлыгы төште. Тукран,әйтә ул,нишләп көздән чарасын күрмәдегез дип. көз көне бәрәнге басуыннан калган бәрәнгене җыю зур җинәят булып,төрмәгә утырталар иде.
шул апам кар киткәч,таң атканда,бәрәнге басуына барып,"черек" бәрәнге җыеп кайтып,безне ашатты.ул басуга да кертмиләр иде. (башка милләт кешеләренең дә ярдәме булды,алар басудан кумадылар). ул еллар да да татар бер берсен ашады,чакты,сатты!!


гадиләштермәгез ул елларны. сез ул елларны шомартып язган язучыларның китапларын укып кына беләсез. мин дә укыдым аларны...

1925 еллар ачлыгы (әни сөйләгәннәрдән)тагын да мәхшәррәк булган...


Гармун,балаларыма,оныкларыма сөйлим. алар шундый тормышта яшәгәнебезгә ышанмыйлар.

Аллаһедән сораганым,балаларымның,оныкларымның - киләчәк буынның - тормышы сугышсыз булсын иде дип сорыйм.


күрмәгәннең күрәсе,күргәннең тычасы килә ди татар мәкале.

үткәннәрне искә аласы да килми, Гармун...
материал байлыктамыни эш(ансы да кирәк). тыныч тормышта,үзең хәләл хезмәтең белән,тир түгеп тапкан ипидән дә татлы ипи юк! хәләл малларыбызның бәрәкәте булсын иде.

сугыш ел баласы, безнең тарихны шулай кисәкләп коймага булса да язгала әле син. Кигәвен белән син безгә бик кирәк.

Ул авырлыклар бер дә юктан килмәгән бит, аны кемдер оештырган. Шул симәнәне көздән амбарларга салып бикләп куеп булмый иде мени? Колхозга да, халыкка да уңайлы булыр иде. Юк инде, башта бөртегенә кадәр тартып алырга, соңыннан азлап кына бирергә кирәк. Ул налогларны да махсус халыкны интектерер өчен салганнар бит, алар бик яхшы белгән авылның хәерчелеген. Шуңа карамастан, Совет хөкүмәтен дә, Сталинны да бөтенесе мактый, берсе дә хурлап сөйләми, монда "күтегезгә күрә таман" гына диясе. Маленковка рәхмәт әйтегез инде, шул налогларны бетерттергән, шуның аркасында аны урыныннан төшереп, Хрущевны куйганнар.

әйе бик авыр булды ул еллар. иң зур авырлык әниләргә төште. яз көнендә "күтәрмәле чабата"да,тездән язгы су ерып,җилкәләренә бер пот "симәнә" күтәреп,җ\д ст-дән 30км җәяүләп кайтып,колхозда чәчү чәчкәннәрен исәпкә алсаң,тылда калганнарны сугыш ветераннары белән тиңләү туры да килмәс иде.авырлык аларга күбрәк булды.
солдатны ашатканнар. үзе үтергән,аны үтергәннәр одним словом сугыш.

ә тылдагы хатынга:ач килеш эшләү,балалары ач,налог түләргә кирәк,хайван асырарга корма юк.задание түләргә кирәк.
көне буе колхозда эшләп кайткач,әч килеш,кичен салам "урлап" алып катып хайван ашатырга,төн уртасында кәнсәләргә чакыртып НКВД вәкиленең налог тәләп итүе хатыннарны асылынып үлергә этәрде...

бүген ул 30км араны, бер ни күтәми, җәяү атларга да иренәбез. тылдагыларга однозначно гына карау дөрес булмас туганнар.
мин сезгә үзем белгәннәрне генә язарга тырыштым.
тормышлар 1960 елларга гына җайланды,туйганчы ипи,матур күлмәкләр киә башлады кешеләр.

сугыш еллар баласы булсам да,миңа бу дәүләттән бер нәрсә дә кирәкми. барсы да бар Аллага шөкр!

сугыш вакытында да комсызлар җитәрлек иде,бүген дә җитәрлек...

сугыш вакытында хатыннарны җәберләгән кешеләрнең балалары,оныкларының тормышлары күз алдында...
Аллаһе үзе гадел хөкем итә...

Диндә булыйк,гадел булыйк,тату булыйк.


сугышлар булмасын!! Аллаһе тынычлыктан аермасын! илләр тыныч булса,ничек тә яшәп була!
безнең тормыш әрәмгә узмады....

барсын да язып бетереп булмый, осталык юк. кигәвеннеке шикеллерәк аңлаешсыз чыкса,каты бәрелмәгез,профи түгел.

Энием 40 елгы, этисен ботенлэй хэтерлэми.
Этием,сугышка 5 яшендэ этисен озатканын сойли.Ат артыннан ияреп курше авылга, кечкенэ балалар этилэре артыннан барганнар..
Эти шуларны сойли башлагач,кунелем эрни.Кузгэ яшь тула.
бабайнын бердэнбер,сугышка кадэр тошкэн фотосы,гел куз алдында тотып саргаеп кипкэн.
Рестраврация ясатырлык та тугел.

Рим, 1941 елда туганнар 73не тутыра инде.24 елгылар 90да.26 елгылар 88дә.Аларның 5 проценты сугыштан кайткан, алар бармак белән санаулы инде... Кызык өчен элгәннәр. Интернет прикол типа...

монда ветеран яши.

http://vk.com/supernation?z=photo-32645804_322173542%2Falbum-32645804

Страна Всего
Германия 7 3 2 12
Россия 5 7 6 18
Нидерланды 5 5 7 17
Соединенные Штаты 5 4 9 18
Норвегия 5 3 7 15
Швейцария 5 2 1 8
Беларусь 5 0 1 6

языйм әле. Әбием мәрхум 9 май көнне гел елый иде. Матур киенеп бәйрәм табынына киткән ветераннар артыннан көрсенеп кала иде. Ирләре исән кайткан гаиләләр бәхетле яшәде. Аларга гомер буе льготалар булды.бәйрәм саен бүләге-сые. Безнекеләрен искә дә алучы булмады, дия иде. Әтисезләр хәерче яшәгән. Кайбер ветераннар элек ук әле бер, әле икенче баласына квартира алып биргәннәр иде инде, инде оныкларына да булды. Сугышып беткән оныклар да булды.Дөрес, соңгы закон буенча ире сугышта үлгән тол хатыннарга да квартиралар бирделәр. Тик безнекеләр ул вакытка кадәр яши алмады шул. Ә әтисе үлеп калып, сугыш вакытынды һәм аннан соң тормышның бөтен ачысын-төчесен татыганнарга бернәрсә дә юк. Әтием дә мәрхум инде. Ул льготаларның хәзер кирәге юк.

Эниемнен этисе сугышта улеп калган,эни сойли торган иде,эти булмагач жунле тормыш курмэдек дип,чын сугыш ветераннары инде улеп беттелэр,сугыш курмэгэн,сугыштан сон да рэхэт яшэгэн (ветераннар)гына исэн,

Кайтаваз эле аларнын сугыш курмэгэн,тылда утырганнары куп

шатландым Дария өчен!!! менә ичмасам сабиль ярышучы хатын. мактанып кычкырып та йөрми. тыйнак кына № алдын медаль алды.
безнекеләр сыерларга өяр киертеп чабышта беренче килмәкчеләр....
яшьләрне куярга кирәк,розагнать бу каманданы к черту!!!

Хуплыйм Кайтавазны да, Ай-хайны да. Акча бирсәләр, шул әтиләре сугышта үлгән балаларга бирсеннәр. Безнең гаиләдә 9 майны бәйрәм итмиләр,чөнки ул бездә траур көне.Алты балалы әбиемне тол, 6 баланы ятим калдырган көн.Әти белән әнине бетле хәерчегә әйләндергән көн. Безнең авылда да әтиләре сугышта үлгән берничә генә кеше яши,шуларга хет ичмасам бәйрәмгә бер открытка гына тоттырсалар да күңелләре булыр иде.Бабам 41 елдан алып 44нең декаберенә хәтле сугышкан.