Апастагы янгын: “Көтегез, авыл эчендә фейерверк ясыйм!”

–    Николай Егоров 1963 елгы, туган нигезендә яши иде. Беркая да эшләми. Уты киселгән, газ тоташтырылмаган. Әмма янгын килеп чыгарга сәбәпләре табылган... Мин ул көнне юллар ачтырырга дип тракторларны иртүк чыгарган идем. Кем әйтмешли, авыл җирлеге башлыклары иртәнге сәгать биштән аяк өстендә, киченнән буран кузгалдымы төнне дә йоклый алмыйсың. Халык иртүк эшкә кузгала, юлларны чистартып өлгерергә кирәк. Җиде Кизләү авылында ике урамны ачабыз, кечкенә урамнарга кереп булмый. Егоров йорты да әнә шул читтә утырган берничә йортның берсе иде, – диде Сатламыш авылы җирлеге башлыгы Равилә ханым Сибгатова. 

 

Юллар ачтыру мәшәкатенә килеп өстәлгән борчу килеп ирешкәч, ул җирлектәге янгын сүндерү машинасы йөртүчесенә хәбәр бирә дә, райондагы янгын сүндерү хезмәтенә шалтырата. 

–    Иртәнге сәгать сигез тулганчы килеп чыккан хәл бу. Ярый әле, авылдашлары вакытында күреп алган, юкса ярдәм дә соңарыр иде. Бәхеткә, күршеләрнең йорт-җирен саклап кала алдык, – ди Равилә ханым. – Янгын сүндерүче егетләргә рәхмәт. Санаулы минутлар эчендә килеп җитеп, машиналарны юл буена тезделәр дә, шлангалары озын бит, бернинди авырлыксыз сузып сиптерделәр. Быел кар катламнары да биек, егетләр дә тырышты, күршесенең сарайлары терәлеп диярлек тора, аралары 1 метр да юк иде, саклап калдылар. Оператив эшләделәр. Иске агач йортны ут элсә, тиз яна инде, нишләтәсең. Янгын сүндерүчеләр газ баллонын да алып чыктылар, ул да бушаган иде. Йорт торырлык хәлдә түгел. Николайны да ташламыйбыз, киемнәр, кирәк-яраклар белән тәэмин итәбез. Авыл җирендә уңышсызрак тормышта яшәүчеләре юк түгел, алар гел игътибар үзәгендә, барлап, кисәтеп торырга тырышам. Сүзем шул – һәммәбез дә ут-күздән сак булсак иде, карактан берне, ә менә уттан бар нәрсәңне дә югалтасың шул.  

 

Дольнакова Елена – янгынны беренче булып күрүче, шул ук урамда бер йорт аша гына яшәүче күршесе.

–    Кар көрәргә чыккан идек. Борынга ис килеп бәрелде. Николай ишегалдында тагын тимер яндыра икән, минәйтәм. Ул беркайда да эшләмәгәч, төсле тимер җыеп тапшыра да шуның акчасына  яши иде. Ярый әле шул уема алданмаганмын, ничектер йорты янына барып, караштырасы иттем. Барсам, верандасы дөрләп яна моның. Үзе өендә. Айнымаган да, исерек... – ди Елена ханым.

 

Николай Егоров, әйтүләренчә, янгынның каян килеп чыкканын да яшерми. тәмәке тарткан идем, төпчеген верандага ташладым, янгын килеп чыгар дип уйламадым, ди. 

–    Алар абыйсы белән икесе яшиләр иде. Узган ел абыйсы Петр, кан басымы күтәрелеп, үлеп китте. Николай үзе генә калды. Күршеләрендә туганнары яши яшәвен. Аларда берничә көн яшәде дә, фермага эшкә урнаштырдык. Николай да калган гомерен кеше гаиләсендә яши алмый, Еленаның да балалары бар, үз тормышы, мәшәкате җитәрлек, – ди Лена  ханым.

 

Аның сүзен Николайның туган Екатерина да җөпләде

–    Ындырчы авылындагы фермада әлегә каравыл тора. Махсус эшчеләр өчен җылытылган өйләре бар, шунда яшиләр, көненә өч мәртәбә ашаталар. Хезмәт хакы түлиләр, – диде Екатерина ханым.

 

Николай Егоров, әйтүләренчә, картлар йортына урнашырга теләсә дә, пенсия алмау, инвалидлыгы булмау сәбәпле, анда эләгә алмый. Димәк, эшләп яшәү хәерлерәк... Янгын чыгар алдыннан ул авылдашларына: “Көтегез, авыл эчендә фейерверк ясыйм!” – дигән. Менә шул сүзеннән бүген күпләр курка. Эчеп алса, ут-күз белән уйнамасын, үзенекен бик җиңел юкка чыгарды, диләр.