Калфак кигән баш һәрвакыт югары булыр

Бөтендөнья татар хатын-кызлары бүген милләт язмышын кайгыртырга Казанга җыелды. 15-17 май көннәрендә башкалабызда II Бөтендөнья татар хатын-кызлары җыены уза.

Аны Бөтендөнья татар конгрессы Башкарма комитеты һәм “Ак калфак” Бөтендөнья татар хатын-кызлары иҗтимагый оешмасы үткәрә. Форумда җәмгысе 477 кеше катнаша. 18 чит илдән - 93, Россия төбәкләреннән 250 делегат Казанга килде инде. Шулай ук, Татарстанның 43 районы һәм шәһәреннән дә делегатлар, шәрәфле кунаклар бар.

Мөхтәрәм кунакларны каршы алганда “Ак калфак” иҗтимагый оешмасы җитәкчесе Кадрия Идрисова Интертат.ру газетасына әлеге вакыйга уңаеннан үз фикерләрен җиткерде: “Минем фикеремчә, без яңарыш чорында яшибез. Узган гасырның 80нче елларында Казанда татарча сөйләмне ишетми идек. Ә хәзер рәхәтләнеп үз телебездә гәпләшәбез, үз җырларыбызны җырлыйбыз. Театрларыбыз да милли каһарман образларын сәхнәләштерә башлады. Р.Зәйдулланың “Үлеп яратты”, М.Маликованың “Соңгы риваять” спектакльләрендә тарихи хатын-кыз шәхесләребез яңадан мәйданга чыга. Кол Шәриф мәчетенең балкып торуына гына игътибар итегез. Борынгы Болгар җирләре ничек торгызылды. Боларның барысын да яңарыш чоры дими, ни дисең?! Ә хатын-кызларыбыз һәрвакыт алгы сафта. Безнең милләт мәсьәләсе, милли мәсьәләләр күбрәк дәүләт җилкәсендә һәм алар ишетерлек итеп нәкъ менә хатын-кыз аша үтә дип уйлыйм. Бер-беребезгә карата булган хөсетлектән арыныга кирәк безгә”, - диде Кадрия ханым.

II Бөтендөнья татар хатын-кызлары форумына Светлана Алиева Кырым Республикасыннан килгән. Светлана ханымның әнисе Флүрә - Казан татары, әтисе исә кырым татары, биш ел Бөек Ватан сугышында катнашкан майор. Заманында алар Үзбәкстанда очрашып гаилә корып җибәргән була. Светлана ерак Үзбәкстанда 1947 елда туып тәрбияләнсә дә, саф татарча сөйләшә. Бу күренешне Светлана апа әнисенең гомерлек бүләге дип саный. Ана кызын үз телендә тәрбия кылган. Менә инде 25 ел дәвамында С.Алиева Кырымда әтисе ватанында гомер итә. “Әнием гомере буе Казанны сагынып яшәде. Исән булса, чиксез шатланыр иде, - дип дымланган күз яшьләрен сөртеп ала Кырым делегаты. - Бездә “Идел” дигән милли оешма бар, аның 20 еллыгын февраль аенда гына уздырдык. Нәкъ менә шушы оешмада үзара очрашып, татар яңалыкларын барлыйбыз, милли йолаларыбызны уздырабыз. Кырымда татарның якшәмбе мәктәбен оештырыга телибез. Бездә Казан татарлары да, Кырым татарлары белән катнаш гаиләләр дә шактый. Аллага шөкер, Казан татарлары һәрдаим ярдәм итеп тора. Мәчетләр төзегәндә да ярдәм күрсәттеләр. Хәзер бездә тынычлык урнашып килә. Президентыгыз ике көн бездә булмаса, өченче көнне инде очып килеп җитә. Сәяси киеренкелекне бетерүдә зур көч куя ул. Дипломатик ярдәмен еш тоябыз. Хатын-кызлар форумыннан тынычлык, исәнлек-саулык өмет итәм”.

Башкортстаннан килгән, Уфа каласының “Ак калфак” оешмасы рәисе Люция ханым Вафинаның да форумда җиткерәсе фикерләре шактый күп: “Безнең татар халкы авырлыкларны һәрвакыт җиңеп яшәгән. Ул авырлыклар безне алга этәргән. Ә хатын-кызның табигате үзеннән-үзе шундый инде ул: балалар үстерү, гаилә учагын саклау, тормыш иптәшеңә иш булып яшәү безнең канга тумыштан салынган инде. Ир-атсыз гына гаиләдә бала тәрбияләү дөрес түгел, билгеле. Әмма бүгенгесе көндә ирләр безгә караганда йомшаграк бит. Бала дөньяга килгән икән, ире ярдәм итә алмаса, хатын-кыз бу очракта да вазифасын төгәл башкарып чыгачак, мин моңа ышанам. Бу җәһәттән мин бик борчылмыйм. Иң мөһиме, әни кеше үзебезнең туган телдә, милли тәрбия үрнәгенә таянса, балаларын үз милләте белән кавышуга өндәсә, шәхес тәрбияли алачак”, - ди ул.

Люция ханым белдергәнчә, Башкортстанда “Ак калфак” оешмасы актив эшли. Биредә “Татар гаиләсе” дигән проект берничә юнәлештә эшчәнлек алып бара. “Татар гаиләсе кечкенә баладан башланырга тиеш. Алай гына да түгел, сабый дөньяга ничек аваз салачак, нәкъ менә шул мизгелләрне дә күз уңыннан ычкындырмаска иде. Форумда әнә шул мәсьәләләрне да кузгатырга кирәк дип саныйм. Күкрәк сөте имезү мәсьәләләре дә читтә калырга тиеш түгел. Гаиләдә сабыйны киләчәктә саф милли гаилә корырлык итеп тәрбия кыла алсалар, ата-ана үз бурычын үтәгән дигән сүз. Мәктәп, балалар бакчаларында кичәләр уздырабыз. “Минем гаиләм туган телендә сөйләшә” дигән чараларыбызда татар шагыйрьләренең шигырьләрен яттан сөлиләр. Мондый кичәләрдә әти-әниләр дә катнаша. Мәктәпләрдә татарча спектакльләр куябыз”, - ди тугандаш республикадан килгән Люция Вафина.

Милли сәясәт мәсьәләләренә дә Люция ханымның үз карашы бар: «Без Татарстандагыларга кызыгып яшибез. Шуңа күрә тәҗрибә уртаклашырга еш киләбез. Бүген безне шулай бердәм итеп җыйган өчен Бөтендөнья татар конгрессына, “Ак калфак” Бөтендөнья хатын-кызлары иҗтимагый оешмасы җитәкчесе Кадрия Идрисовага олы рәхмәтемне җиткерәсем килә. Безнең өчен бу бик кирәкле очрашу. Интернет заманы булгач, бигрәк тә сездәге һәрбер яңалыктан хәбәрдар булып торабыз. Минем шундый хыялым бар, татар хатын-кызлары калфак киеп йөрсен иде. Калфак кигән баш һәрвакыт югары тора ул”, - дип үз теләкләрен җиткерә Уфа кызы.

Хатын-кызлар форумы шактый четерекле милли мәсьәләләрне кузгатырга җыена. Шулар арасында горурлык сыйфаты да игътибардан читтә калмас, дип уйлыйм. Чөнки татарга күп очракта горурлык сыйфаты җитми. Бу күркәм сыйфатны да бит без - аналар тәрбияләргә тиеш. Форумның пленар утырышы иртәгә Г.Камал театры бинасында 10.00 сәгатьтә башланачак.

Бөтендөнья татар конгрессы рәисе Ринат Закиров журналистлар белән очрашу вакытында форумда катнашучыларга эшләрендә уңышлар теләде. Конгрессның күркәм эш-гамәлләрен барлады. Хатын-кызлар форумының иҗтимагый советын булдырырга дигән теләген җиткерде. Мондый эчтәлектәге дөньякүләм очрашуларның ел саен оештырылачагын вәгъдә итте.