поиск новостей
  • 07.02 "Әтәч менгән читәнгә" Камал театры, 19.00, 12+
  • 07.02 "Гомер буе сине көтәм" Тинчурин театры, 18:30, 16+
  • 07.02 "Суперкияү" Кариев театры, 18:30, 16+
  • 08.02 "Хуш, авылым" Камал театры, 12.00, 16+
  • 08.02 "Нәни куллар" Камал театры, 14.00, 6+
  • 08.02 "Гөргери кияүләре" Камал театры, 18.00, 12+
  • 08.02 "Туган-тумача" Тинчурин театры, 17:00, 12+
  • 09.02 "Болганчык еллар. Мөһаҗирләр" Камал театры, 18.00, 16+
  • 09.02 "Кияү урлау" Тинчурин театры, 17:00, 12+
  • 11.02 "Килемшәк" Камал театры, 19.00, 12+
  • 11.02 "Күрәсем килгән иде..." Тинчурин театры, 18:30, 6+
  • 11.02 "Йосыф" Кариев театры, 18:30, 16+
  • 12.02 "Бию пәрие" Камал театры, 19.00, 12+
  • 12.02 "Кияүләр" Тинчурин театры, 18:30, 6+
  • 13.02 "Тапшырылмаган хатлар" Камал театры, 19.00, 16+
  • 13.02 "Алай түгел, болай ул" Тинчурин театры, 18:30, 12+
  • 14.02 "Җанкисәккәем" Камал театры, 19.00, 16+
  • 14.02 "Хуш, авылым" Камал театры, Кече зал, 19.00, 16+
  • 14.02 "Беренче мәхәббәт" Тинчурин театры, 18:30, 6+
  • 14.02 "Шайтан. Егет. Кыз" Кариев театры, 18:30, 16+
Бүген кемнәр туган
  • 07 Февраль
  • Илсөяр Иксанова - шагыйрә
  • Рузил Мөхетдинов - программист
  • Фәрит Салихов - журналист
  • Мәгъсүм Гәрәев - язучы
  • Галим Мөхәмитшин (1911-1956) - язучы
  • Марат Мөлеков (1930-1997) - җәмәгать эшлеклесе
  • Мортаза Рәхимов (1934-2023) - дәүләт эшлеклесе
  • Марат Зарипов - дәүләт эшлеклесе
  • Ирина Шәрипова - модель
  • Холодильник сатыла. Саба районы. 8-93-93-68-65-40
  • Казанның Совет районында озак вакытка 3 бүлмәле фатир бирелә. "МЕГА" сәүдә үзәгеннән ерак түгел. 8987276274 (РИЕЛТОРЛАР, ШАЛТЫРАТМАГЫЗ, АПТЫРАТМАГЫЗ!!!)
  • Бер бүлмәле фатир или гостинка кирәк иде снимать итәргә. 89655819346
  • Казаннан гостинка или бер булмэле кв снимать итэм. 89393037580
  • Авиатөзелеш районында озак вакытка 2 бүлмәле фатир бирелә. Яхшы ремонт белән, метродан ерак түгел. 89046753690
  • сатыла.джили атлас,2019 ел, бер кулда. 89600349053
  • Казанда Мәүлетов урамында урнашкан мәктәпкә ишегалды җыештыручы (дворник) кирәк. 89172935717
  • Сыер сую планлаштырыла,кирэк кешелэр тубэндэге телефонга мэрэжэгать итегез 8-927-043-74-36
  • Казанда, Горки бистәсендә, гараж сатыла (ГСК "Горки 7А", бокс 10 (н), 16,9 кв.метр) Телефон: 89046641669 (ватсапка язсагыз иде)
  • Казанның Яңа Савин районыннан, АРТ-Сити яки ДРКБ тирәсендәге торак комплекслардан бер-ике бүлмәле квартира снимать итәсе иде. Вариантлар булса, түбәндәге номерга языгыз әле, зинһар. Без посредников, хуҗадан кирәк иде. 89272497983
Архив
 
02.06.2011 Мәдәният

Ул хан дәвамчысы иде

Тормышта ниләр генә булмый. Татарстанның халык артисты Шәхсәнәм ӘСФӘНДИЯРОВА көнчыгыш халыклары исемен йөрткән. Ул Хива ханлыгы чорында соңгы хан Әсфәндиярның оныгы була. Бу хакта Шәхсәнәмнең әнисе Мөкәрәмә апа 30 нчы елларда Хәмзә исемендәге Үзбәк академия театрында эшләгәндә минем әти-әниемә сөйләгән.

Шәхсәнәм Үзбәкстанның Термез шәһәрендә туып, Ташкентта үсә. Анда хореография училищесында белем ала. Үзбәк опера һәм балет театрының балет спектакльләрендә бии. Аның исемен Шаха дип кыскартып йөртә башлыйлар. Аннан соң Мәскәүдә театр институтында, Казанда театрдагы иптәшләре арасында ул «Шаха» булып кала. Узган гасырның 60 нчы еллары башыннан Казан театр училищесында һәм консерваториядә укыта.

 

...1942 елда Мөкәрәмә апа үзенең кызы белән Казанга килә. Шәхсәнәм Казан музыка училищесында укый башлый. 1944 елда Мәскәүдә беренче татар актерлары әзерли торган студиягә укучылар җыюларын ишеткәч, Шаха шунда керә. 1949 елда аны тәмамлап, Казанга кайта. Актерлар башта Яшь тамашачы театрында, бер елдан соң Г.Камал исемендәге театрда эшли башлыйлар.

 

Театр институты профессоры, режиссер А.Попов әлеге төркем турында болай дип яза: «Бу институтның иң талантлы студентлары булды». Празат Исәнбәт, Гали Хөсәенов, Рәфкать Бикчәнтәев, Дэллюс Ильясов, Гәүһәр Камалова, Рауза Әхмәрова, Асия Галиева... Аларның барысының да язмышы ал да гөл булмый. Әсфәндиярова әкияттәгедәй гүзәл, зифа буйлы, зур күзле, йомшак тавышлы иде. Чын сәхнә герое. Шаха тора-бара Г.Камал исемендәге театрның үзенчәлекле иҗаты белән аерылып торган талантлы артистына әверелә.

 

Аның Көнчыгыштан булуы холкында да чагыла иде. Ул бик хисчән, андагы хатын-кызлар сыман оялчан иде. Мәскәү белән Казан аны кунакчыл, аралашучан, интернациональ итте. Шаха театрда, Актерлар йортында узган бөтен кичәләрнең алыштыргысыз катнашучысы булды. Ул рус театрлары актерлары белән дә аралашып яшәде.

 

Шаханың шәхси тормышы барып чыкмады. Беренче ире белән аерылышканнан соң, икенче ире Ефим Каменецкийны башка яшь хатын тартып ала. Үзенә һөҗүм иткән бандиттан да чак кына исән кала ул. Шәхсәнәм яраткан кызы Җәмилә Әсфәндиярованы да артист итеп үстерде. Ул бүгенге көндә ире Рәшит Заһидуллин белән бергә К.Тинчурин исемендәге драма һәм комедия театрында эшли.

 

Шаха, артист буларак, үзенең сәхнә юлын К.Тинчуринның «Җилкәнсезләр»ендә – Дилбәр, Ш.Шаһгалинең «Без аерылышабыз»ында Хупҗамал кебек рольләрдән башлый. Театрда ул үзен төрле рольләрдә сыный. 1953 елда Н.Исәнбәтнең «Зифа» спектаклендә Эсмеральдасы аңа аеруча уңыш китерде.

 

Ш.Әсфәндиярова 1966 елда Ч.Айтматовның «Гүзәлем Әсәл»ендә Хәдичә образын тудырды. Бу роль белән ул сынмас-сыгылмас хатын-кызның җанын аңлап, аның бөтен нечкәлекләрен үз йөрәге аша үткәреп башкарды. Хәдичә – бәхетсез, әмма тормышта һәрвакыт үз урынын, бәхетен эзләүче кеше. Әлеге роль өчен артист 1967 елда Г.Тукай исемендәге Дәүләт бүләгенә ия булды. Аның рольләре күпкырлы иде һәм алар тамашачыга нык тәэсир итте.

 

...1985 елда камаллылар, Ташкентка гастрольләргә баргач, Шаханы Әсфәндияр хан оныклары эзләвен әйткәннәр иде. Җәмилә белән икесен кунакка чакырып: «Әтисенең мирасына дәгъва итмиме?» – дип сорыйлар. Шаха аларга: «Юк», – дип җавап бирде.


Ильтани ИЛЯЛОВА
Шәһри Казан
№ |
Шәһри Казан печать

▲ Өскә
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Шаян
Татаркино
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
ТР Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министрлыгы