Инсульт суккан кешегә елмаерга кушарга кирәк

— Әлбәттә, төрле сәбәпләр инсультка китерергә мөмкин. Мәсәлән, кан тамырлары авырулары, атеросклероз, шикәр диабеты, баш миендәге кан тамырларындагы үзгәрешләр һ.б. Кеше җитәрлек күләмдә су эчәргә тиеш. Кандагы холестерин, шикәр күләмен тикшертергә, кан басымын үлчәп торырга кирәк. Баш авыртуларга да кеше сизгер булсын.

— Әйе, магнит давыллары, һава торышының еш алышынуы, терекөмеш баганасындагы атмосфера басымының кинәт үзгәреп торуы кеше сәламәтлегенә тәэсир итә. Дөрес, моны төрле кеше төрлечә кичерә. Үзеңне чыныктырсаң, магнит давылларына сизгерлекне киметергә була. Моның өчен көн саен 40 минут тирәсе җәяү йөрүне гадәткә кертергә кирәк. Әгәр кеше йөргәндә нык арый, тир бәреп чыга икән, күнегүләрне киметергә була. Организм үзенә йөкләнгән авырлыкны үзе җиңәргә өйрәнә.

— Инсульт ике төрле була, икесендә дә билгеләре охшаш. Башта баш авырта, кайберәүләр, чүкеч белән суккан кебек, диләр. Баш әйләнә, хәлсезлек күзәтелә. Соңрак күңел болганырга, пульс акрынрак тибә башларга мөмкин. Бер як кул, аяк хәрәкәтләнми, берни сизми, паралич суккан кебек була. Кан басымы күтәрелә. Кешегә бу вакытта елмаерга кушарга кирәк. Инсульт булган кеше моны тиешенчә эшли алмаячак. Аның бите кыйшая. Ирен читләре өскә күтәрелми. Сүз, җөмлә әйттерегез. Кеше бик акрын сөйләшәчәк. Кайчакта сүзен аңлап та булмый. Кешегә телен күрсәтергә кушыгыз. Аның теле кыек, бер якка авышкан булса, бу да инсульт билгесе.

— Авыруны дүрт сәгать эчендә йөрәк-кан тамыры үзәкләре урнашкан хастаханәләргә китереп җиткерү мөһим. Республикада махсус программа кертелгәч, бу үзәкләр саны артты. Алар Татарстанда 18 урында (Арча, Буа, Бөгелмә, Яшел Үзәндә һ.б.) урнашкан. Шуңа да беренче эш итеп ашыгыч ярдәм хезмәтен чакыртырга кирәк. Инсульт вакытында кешегә дару бирергә ярамый. Медицина хезмәткәрләре килеп җиткәнче, авыруның кысып торган киемен чишегез, бүлмәне җилләтегез.

— Инсульт кичергән кешеләрне исәпкә алалар. Хастаханәдән савыгып чыкканда, дәвалаучы табиб аңа тәкъдимнәрен, эчәргә кирәкле даруларны язып бирә. Кызганыч, күпләр хәле яхшыргач, бу хакта оныта. Даруларны да эчми. Югыйсә кан басымын көйли торган даруны ул күтәрелгәндә генә түгел, көн дә эчәргә кирәк. Инсульт кичергән кеше табибка даими күренеп торырга тиеш. Күп нәрсә кешенең ниләр ашавына бәйле. Яшелчә, җиләк-җимеш, диңгез балыгы файдалы. Суны җитәрлек эчегез. Кеше организмына Д витамины кирәк. Артык баллы ризык ашамаска тырышыгыз. Тозлы, борычлы ризык кан басымын күтәрергә мөмкин.