Районнар ташуга әзерме?

Февраль азагында републикада кар катламы соңгы елларның уртача күрсәткеченнән күпкә биегрәк булган. Шуңа быел хәлләр катлаулырак булырга мөмкин. Премьер-министр урынбасары Рөстәм Нигъмәтуллин районнарга бүгеннән үк әзер торырга киңәш итте.

 

– Су баса башласа, гадәттән тыш хәл режимына күчү кирәк, – диде ул. – Узган ел республикада 20 районда су басу күзәтелде. 206 йорт яны территориясе, 540 бакча участогы, 9 күпер, 8 автомобиль юлы зыян күрде. Ул чакта без гидротехник корылмаларның торышы канәгатьләнерлек булмавын, ярларны ныгыту, тирәнлекне арттыру, елга үзәннәрен чистарту буенча чаралар күрергә кирәклеген ачыкладык. Быел бу эшләр җиренә җиткереп башкарылырга тиеш.

 

Татарстан гадәттән тыш хәлләр министры урынбасары Николай Суржко сүзләренә караганда, күп кенә урыннарда әзерлек тәмамланган инде. Әмма хәл ителмәгән мәсьәләләр дә шактый. Әйтик, Кайбыч, Чирмешән, Биектау районнарында су астында калу куркынычы янаган күперләр бар. Аларны төзекләндерергә кирәк.

 

– Узган ел гидротехник корылмалар төзекләндерелде, елгалар чистартылды, су торбалары яңартылды. Барлыгы  726 миллион сум акча тотылды, –  ди Николай Суржко. – Быел Гөбенә, Карлы, Кече Чирмешән елгаларында су биеклеге күпьеллык уртача күрсәткечтән югарырак. Язгы ташу башланганчы карны чыгарып бетерергә кирәк. Кече елгаларда кар тыгылу да ташуга китерә. Боз да тыгыла. Республика сулыкларында боз тыгылу куркынычы булган барлыгы 63 участок бар. Әнә шуңа да бозны кисә башларга вакыт. Күперләр янәшәсендә боз тыгылса, су басуны көт тә тор.

 

Юллар һәм күперләр турында Татарстанның транспорт һәм юл хуҗалыгы министры Фәрит Хәнифов сөйләде. Бер дә зарланмады. Без – ташуга әзербез, диде ул.

 

–  Федераль юлдагы күперләрне чистарттык. Су торбалары да чүп-чардан арындырылды. Юл буйлары көн саен кардан чистартыла. Күперләр янәшәсендәге бөтен чүп-чар алына. Тимер юллар да тәртиптә. Гөбенә һәм Кыят күперләрен су басу куркынычы бар. Әмма аларны урап узу юллары булачак, – диде министр.

 

Урап узу дигәннән,  Рөстәм Нигъмәтуллин, су басу аркасында юлсыз калган, шул сәбәпле район үзәгенә бару мөмкинлеге булмаган кешеләргә аеруча игътибар бирергә кушты. Әйтик, табиблар барып җитә алырлык булсын. Юлы өзелгән авылларны коткаручылар да контрольдә тотачак. Райондагы гадәттән тыш хәлләргә каршы тору буенча комиссия вәкилләренә дә җиңнәрен хәзердән үк сызганып куярга кушылды.

 

Су басу куркынычы булган дүрт район утырышта хисап та тотты. Кайбыч районында 10 авылны су басарга мөмкин икән. Хәтта, бер авылда чиркәү, мәдәният йорты, кибеткә су керү ихтималы зур. Әзерлек башлаган инде. Кирәк була калса, халыкны күчерү, малларны урнаштырып тору өчен урыннар билгеләнгән. Сарман районында бозлар ватылган, күперләр чистартылган. Сарман җитәкчеләре яхшыга өметләнә. Чирмешәндә 2 буа күтәрелергә мөмкин. Ташу ел саен ике күперне алып китә икән. Алар да алдан хәстәрен күргәне. Ә менә Биектау районындагы ташуга әзерлекне белә алмадык. Җирле гадәттән тыш хәлләр комиссиясе рәисе Дамир Шәйдуллинның микрофоны эшләмәде. Аңа ике тапкыр сүз биреп карадылар, тик тавыш кына ишетелмәде.

 

– Язгы ташу вакытында шундый хәлгә калмагыз инде, – диде Рөстәм Нигъмәтуллин.

 

Россия Гадәттән тыш хәлләр министрлыгының Татарстан буенча идарәсе башлыгы Рафис Хәбибуллин әйтүенчә, язгы ташуга әзерлек көздән үк башлана.

 

–  Җибәрелмәгән буалар ташу вакытында күтәрелә. Шуңа да  авыллардагы буаларны йә авыл хуҗалыгы өчен, йә янгынга каршы кулланырга кирәк. Тик ята икән, аларны агызу хәерлерәк, – ди ул. – Су басу элек тә бар иде ул. Кемнеңдер килеп ярдәм иткәнен көтмәдек. Коткаручылар әзер, әмма халык та үз-үзен дә кайгыртсын иде. Форсаттан файдаланып шуны да әйтәм: бозга керә күрмәгез. Аеруча балыкчылар сак булсын. Алар безгә ышанган, коткарырсыз әле дип утыралар.

 

Фаразларга килгәндә, Татарстан Гидрометеорология һәм әйләнә-тирә мохитне мониторинглау идарәсе башлыгы Сергей Захаров әйтүенчә, бар да һава торышына бәйле булачак.

 

САН

 

Су баса калса, Татарстанда 42 меңгә якын кешегә 158 вакытлыча тору урыны әзерләнгән. Гадәттән тыш хәлләргә каршы тору өчен 17 мең кеше, 2,5 мең берәмлек техника тупланган.

Фото: shahrikazan.ru