“Ирегезнең улы бар...”

Училищеда күбесенчә авыл кызлары иде. Тулай торак бүлмәсендә дә минем белән авылдан килгән өч татар кызы яши. Энҗе исемлесе белән аеруча дуслашып киттек. Аның авылы Казанга якын урнашкан. Шуңа күрә Энҗе, атна ахыры җитүгә, әти-әнисе янына ашыга. Аның бик әйбәт гаиләдән икәне күренеп тора. Энҗе армиядәге абыйсы Әмирхан турында бигрәк тә яратып сөйли, аңа еш кына хат яза. Рәсеменә караганда абыйсы бик чибәр егет. Йөргән кызы да юк икән. Һәрхәлдә, Энҗе шулай ди.

 

Мин дә алар авылына кунакка кайтып йөри башладым. Дустымның әти-әнисе мине жәлли: ярым ятимә ич мин. Әти минем белән бөтенләй кызыксынмый. Бабай да ялгызлык ярата. “Син кайтып киткәннән соң өйдә бернәрсәне тапмыйм”, – дип зарлана.

 

Ә Энҗеләрдә ошый миңа. Аларда җанга рәхәт, бер-берсе белән бик ягымлы, матур сөйләшәләр. Минем дә шундый гаиләгә килен булып төшәсем килә. Иң кызыгы – Энҗенең әнисе миңа Ләбибә ди. Көләм генә, матур исем бит.

 

Энҗенең абыйсы армиядән кайтканда сеңлесе янына кереп чыгарга уйлаган. Мин ул көнне, авырып китеп, укырга бармый калган идем. Әмирханны күрүгә, дустымның абыйсы икәнлегенә төшендем, фотосын еш караганга аның йөз чалымнарын ятлап бетергән идем. Хәтта беркем белми торган серем дә бар – бу егеткә гашыйк идем. Ул да мине белә икән. “Сез бит Люба-Ләбибә”, – дип, кулымны кысты. Авырып торуым онытылды. Чәй куярга дип кухняга йөгердем. Әмирхан Украинада хезмәт иткән, аннан бик тәмле конфетлар алып кайткан. Икәүләп, күчтәнәч белән тәмләп чәй эчтек. Ул мине сораулар биреп бимазаламады, күңелем яраларын кузгатасы килмәгәндер. Минем бит кыска гына гомеремдә шатлыклы вакыйгалар әллә ни күп булмады. Сәгать телләрен туктатып, бу чәй эчүне озакка сузасы килсә дә, бүлмәдәш кызлар кайтып кергәч, бүленергә туры килде.

 

Иң курыкканым җәйге каникул җитү иде, чөнки әти янына кайту турында уйларга да куркыныч. Бабай да мине һаман өнәп бетерми. Аннан бит Энҗене дә, Әмирханны да озак күрмәячәкмен. Дустым да шуңа борчыла икән. Бәхеткә, миңа Энҗеләр авылында вакытлыча эшләп тору форсаты чыкты. Ашханәдә савыт юучы кирәк икән. И-и шуңа шатланганнарым!

 

Бу гомеремнең иң бәхетле җәе булды. Энҗе белән бергә эшлибез, ә кич йә клубка чыгабыз, йә капка төбендә утырабыз. Безнең янга Әмирхан да елыша, нәрсәдер сөйләп көлдерә. Ул берни әйтмәсә дә минем авыз ерылырга гына тора. Кайвакыт ул мине җитәкләп авыл урамы буйлап алып китә. Инешкә алып төшә. Андый вакытта Энҗе безгә иярми. Миңа күз кысып, өйләренә кереп китә. Әмирхан читтән торып укырга теләге барлыгын сөйли. Эшләп, миңа акчалата ярдәм итәсе килә икән. “Кирәкми! Мин сиңа кем соң?” – дим, уңайсызланып. Ул, мине кочаклап ала да: “Булачак хатыным”, – ди. Ярый әле төнге караңгылыкта битләремнең кызаруы күренми. Ләкин Әмирханның әти-әнисе улларының керәшен кызына өйләнүен хуплармы соң? Бу уй миемне телеп узса да, озакламый онытыла, чөнки ул көннәргә кадәр әле ерак, аңарчы әле әллә нәрсәләр булырга мөмкин. Августта Әмирханның имтиханнары башланды. Ул теләгенә иреште, укырга керде. Әнисе каршы булса да, читтән торып укырга уйлады, эш тә тапты, тулай торакка да урнаша алды.

 

Мин инде Энҗеләргә кайтырга ашкынмыйм, чөнки шимбә-якшәмбе Әмирхан белән очрашабыз. Ул көннәрне көтеп алам. Еш кына кинотеатрларга кереп, фильм карыйбыз, йә урамда йөрибез.

 

Бер елдан без инде ир белән хатын булдык. Әмирханның әти-әнисе каршы килмәде. Зурлап туй уздырдылар. Туганнарына, дусларына: “Бу безнең киленебез Ләбибә”, – диделәр. Фатирны да алар алып бирде.

 

Әмирхан белән тату яшәдек. Әти-әнисе һәрвакыт ярдәм итеп торды. Әмма балабыз булмады. Тикшеренеп йөрмәдек, шуңа бер-беребезне гаепләргә сәбәп тә булмады. Өйләнешүебезгә егерме ел тулган көннәрдә Әмирхан үлеп китте. Соңгы көнгә кадәр эшләп йөрде. Аңарда яман шеш тапкан булганнар, беркемгә әйтмәгән, белгертмәгән.

 

Икебез дә эшләдек тә эшләдек. Тапкан мал Әмирхан исменә язылды. Моны шулай тиеш дип кабул иттем, каршы килергә уйлап та карамадым – ирем бит, гаилә башлыгы.

 

Мирасны рәсмиләштерергә вакыт җиткәч, теләмичә генә киттем. Үзем елыйм. Нотариус: “Сездән башка тагын варислар бармы?” – дип сорады. “Юк, балаларыбыз булмады”, – дидем. “Ялгышасыз, – диде хезмәткәр ханым. – Сезнең ирегезнең улы бар, менә аның варислыкка дәгъва кылу турындагы рәсми кәгазьләре”.

 

Мине фатир бүлү дә, банкта тупланган шактый акчаның яртысын шул балага бирү дә куркытмый. Бары Әмирханның хыянәте шаккатыра. Кайчан, ничек хыянәт иткән ул миңа? Ә Энҗе? Ул бит барысын да белгәндер. Каенана белән каената да бу бала турында белми калмаганнардыр. Гомер буе ышанып яшәгән кешеңнең хыянәтен менә шулай, ул үзе бакыйлыкка күчкәч белү, бигрәкләр дә газаплы, ачы икән. Инде аңлаша да алмыйсың, күңелдә рәнҗүне басуы да авыр...

 

Ләбибә. Казан