МӨРӘҖӘГАТЬ

Россиянең истәлекле даталары исемлегенә яңа истәлекле датаны – Россиянең хәзерге территориясендә Ислам дине рәсми кабул ителгән көнне кертү турында Россия Федерациясе Федераль Собраниесе Федерация Советы Рәисе С.М. Мироновка, Россия Федерациясе Федераль Собраниесе Дәүләт Думасы Рәисе Б.В. Грызловка Татарстан Республикасы Дәүләт Советы МӨРӘҖӘГАТЕ.

Россия Федерациясе Федераль Собраниесе Дәүләт Думасы 2010 елның 21 маенда «Россиянең хәрби дан көннәре һәм истәлекле даталары турында» Федераль законның 11 статьясына үзгәрешләр кертү хакында» Федераль закон кабул итте. Анда яңа истәлекле дата – Русьны Чукындыру Көне гамәлгә куела. Бу көн Россиядә ел саен 28 июльдә билгеләп үтеләчәк.

Татарстан Республикасы Дәүләт Советы, кабул ителгән бу Законны хуплап, Россиянең тарихи яктан күп динле һәм күпмилләтле дәүләт буларак төзелүенә игътибар итә. Россиядә күп динлелек ерак гасырлардан килә. Бу тарихи тәҗрибә уникаль һәм гыйбрәтле, чөнки ул төрле диннәр арасында бүгенге Россиянең уңай чынбарлыгына әверелгән тотрыклы дуслык булдыруга ярдәм итә.

Россия җәмгыятендә диннәрне тергезү илдәге рухи яңарышның бер өлешенә әверелгән хәзерге шартларда тарихи нигезләнгән бу модель тулы канлы конфессиональ сәясәт булдыру өчен зур әһәмияткә ия. Монда Россиядәге традицион дини конфессия вәкилләренең дәүләт тарафыннан үзләренә карата бертигез мөнәсәбәт тоюлары мөһим.

Россиядә Ислам, күпгасырлы тарихка ия булып, илебездәге халыкларның рухи тормышында әһәмиятле роль уйнады. Ул, күбесенчә Идел буенда, Кавказда һәм Көнбатыш Себердә таралып, тамыр җәюнең һәм үсүнең төрле этапларын үтте.

Заманында хәзерге Россиянең Идел һәм Урал буйларындагы зур җирләрне биләгән Идел буе Болгар дәүләте Исламны дәүләт дине буларак рәсми рәвештә 922 елның 21 маенда (иске стиль белән 16 маенда) кабул иткән. Күренекле гарәп географы һәм сәяхәтчесе Әхмәт ибн Фадлан Багдад илчелеге белән бергә Идел буе Болгарында булганнан соң X гасырның шушы истәлекле вакыйгасын тасвирлап калдырган, әлеге вакыйга Идел буе Болгар дәүләтен дипломатик тануда төп рольне уйный һәм аның социаль-икътисадый һәм мәдәни үсешенә көчле этәргеч бирә. Алга таба Россиянең бөтен төбәкләрендә Ислам гомумкешелек кыйммәтләренең нигезен тәшкил итә. Шуны ассызыклап үтәргә кирәк, Россия мөселманнары гомумроссия мәдәнияте үсешенә үзләренең лаеклы өлешен кертәләр һәм иң авыр чорларда да дини каршылыкның түгел, ә диннәр арасындагы хезмәттәшлекнең һәм үзара рухи баюның уртак илдәге төрле халыкларның бергә яшәве өчен бердәнбер ихтимал шарт икәнлеген яхшы аңлыйлар.

Бүген күпмилләтле илебезнең 20 миллионлы мөселман җәмгыяте гомуми Ватаныбыз хакына актив хезмәт итә һәм Россия үсешенең төп юлын билгели торган гамәлләрне уңай кабул итә.

2005 елда Россия Федерациясе Ислам Конференциясе Оешмасында күзәтүче ил буларак үзенең даими урынын алды, мөселман илләре белән даими актив аралашып яши. Россиянең истәлекле даталары исемлегенә яңа истәлекле датаны – 21 май (иске стиль белән 16 май) көнен –Россиянең хәзерге территориясендә Ислам дине рәсми кабул ителгән көнне кертү, Русьны Чукындыру Көне кебек үк, һичшиксез, илдә киләчәктә дә күп динлелек үсешенә һәм Россия Федерациясенең халыкара абруен ныгытуга ярдәм итәр иде.

9 июнь 2010 ел