Алинә Гарипова: “Сәләтемне Ходай бүләге дип саныйм” (ИНТЕРВЬЮ)

Чыгыш вакытында алып баручы Алинә Гарипованың һичвакыт кулына кәгазь тотып эшләгәнен күрмәссез, чөнки барлык мәгълүматны, нәрсә артыннан нәрсә буласын яттан белә. Чакрым кадәрле озын һәм шул ук вакытта күңелләргә үтеп керә торган шигырьләрне дә истә калдыра ул. Хәтер генә түгел, һөнәри осталыкның бер билгесе дип бәяләргә батырчылык итәр идем моны.

Бәйрәм чарасының уңышлы үтүенә зур җаваплылык белән караучы сөйкемле һәм ачык Алинә Гарипованың бер мәҗлестән дә кунакларның югары һәм ихлас бәяләмәсен алып китмәгән чагы юк әле.
— Иҗат өлкәсенә кереп китәчәгегез тормыш китабына алдан ук язып куелган булган дип уйлыйсызмы?
— Ходай шулай кушкандыр, 25 март – мәдәният хезмәткәрләре көнендә туганмын. Авылларга театрлар хәзер дә еш йөрми бит инде, әнием бала тудыру йортында ятканда безнең авылга театр килгән була. Шунда дус кызы, андагы актрисаның уйнавына сокланып, әнине миңа “Алинә” дип исем кушарга үгетләгән. Ә сәләтем шигырьләр язучы әтиемнән күчкән. Кайтып кергәч тә, ул: “Кызым, син ишектән керүгә әниемне хәтерләтәсең”, — дип куя, чөнки әбием дә  шундый ук иҗади кеше. Мәктәпне тәмамлауга апам мәдәният институтына укырга керергә тәкъдим иткән иде, тик абыем: “Теләге булса, бу кыз югалмас, үзенекен алыр”, — дип башка юнәлеш буенча укырга киңәш итте. Икенче һөнәр үзләштерсәм дә, күңелдәгесе тынгы бирми икән. Иҗат өлкәсе, чыннан да, минекеме икән дип үземне сынап карар өчен мәдәният институтына юнәлдем. Иҗади имтиханда җыр буенча да, нәфис сүз буенча да яхшы чыгыш ясадым, ә өченче тур рольгә керү һәм ситуациядән чыгу иде. Мин әби ролен дә сынатмыйча башкарып чыктым, ә аннары тиктомалдан елап җибәрергә кушкач, күземнән ничек бер-бер артлы яшь тамчыларының тәгәрәвен үзем дә сизмәдем. Шуннан соң иҗат тормышы өчен яратылганыма, чыннан да, инандым.
— Күпчелек алып баручылар бәйрәмнәр үткәрү өлкәсенә очраклы кереп китә. Сезнең эшегез нинди вакыйгадан башланды?
— Мин бәйрәмнәр оештыру өлкәсендә 11 нче ел эшләп киләм. Балтач ягыннан дус кызым кияүгә чыкканда “выкуп” үткәрүне миңа ышанып йөкләгән иде. Моңа чаклы сәхнәдә алып барсам да, гаилә бәйрәмнәрен бер дә оештырган юк иде. Тәвәкәлләп, кияүне дә сынадык, аннары кызны озатып, өстәл артында уздырылучы мәҗлесне дә алып бардым. Барысы да яхшы гына үткәч, бергә эшләгән тавыш операторы бәйрәмнәрдә дә бергә эшләп карарга тәкъдим итте.
— Мәҗлесләрдә төрле кунаклар һәм төрле вакыйгалар булырга мөмкин, югалып калганыгыз булдымы?
— Минем төркемдә эшләүчеләр: «Алинә, син бәйрәм алып барганда “йөзәсең”», — диләр, чөнки мин шуның кадәр бирелеп, хезмәтемне яратып эшлим, ләкин шул ук вакытта кунаклар алдында җаваплылык хакында да онытмыйм. Бәйрәм ияләре: “Мәҗлестә йөз кеше, Алинә – берәү, ләкин шул йөз кешенең һәммәсенең дә холкын тоеп эшли”, — дип фикерләрен җиткерәләр. Бездә уеннарда катнашу ягыннан да беркемне  мәҗбүриләү юк, һәрбер кунак белән бер дулкында йөзәбез.
— Алып баручылар үзләре төрле рейтинглар, исемлекләр төзи. Сезнеңчә бу дөресме? Әлеге хезмәтне кем бәяләргә тиеш?
— Минемчә, иң зур бәя – ул халык фикере. Рейтинг артыннан бервакытта да кумадым, ләкин ниндидер статус бирәләр икән, ул дөрес бәяләнгән, кеше аңа лаеклы булырга тиеш.
— Кайда гына барсагыз да сезнең өс-башыгыз каралган, матур итеп бизәнеп, прическа ясатып кына чыгыш ясыйсыз. Сайланган һөнәр шуны  таләп итәме?
— Миннән бу турыда еш сорыйлар. Ниндидер мәҗлес өчен генә алай ясанып торырга кирәкми диючеләр дә бар, тик сиңа йөзләгән кеше карап торганда алып баручы күз явын алырлык итеп күренергә тиеш. Мин ул яктан үз-үземә таләпчән кеше, макияждан башлап, күлмәккә кадәр ялт итеп торырга тиеш дип саныйм. Аннары, хатын-кыз буларак та үзеңне чибәр тоясың килә.
— Кем белән яратып хезмәттәшлек итәсез?
— Мин күп очракта искиткеч тембрга ия булган җырчы Гөлназ Хәбирова-Рахманова белән эшлим. Аның моңына яшьләр дә, олылар да таң кала, кабат-кабат сорап җырлаталар. Киләчәктә шулай ук үз концертларыбызны да оештыру теләге бар, чөнки кунаклардан да бик җылы фикерләр ишетәбез, ә сәхнәдә тамашачының әле безне күргәне юк. Артистлар үземә дә концертлар алып барырга тәкъдим итәләр, әлегә бу юнәлеш буенча эшләп карамадым, тик киләчәктә кем белә бит.
— Алып бару өлкәсендә конкуренция тоясызмы?
— Әйе, шушы ике ел эчендә бу өлкәдә эшләүчеләр саны күпкә артты. Иң мөһиме —  эш сыйфатын күрсәтү. Исемең кеше теленә керсә “сарафанное радио” эшли башлый, ә менә уңай яки тискәре ягың белән кеше күңеленә кереп калуың үзеңнән тора. Сәләте булмаганнар барыбер алып бару эшендә озак эшли алмый.
— Кемдер көйләнгән программа белән еллар буе эшли. Сез еш яңалык кертеп торасызмы?
— Яңалык өстәп, программаны төрләндереп торабыз, чөнки безнең белән эшләгән гаиләләрнең кимендә сигез-тугыз бәйрәмен уздырабыз. Бездән дә кунаклар армый, чакырып кына торалар, әле өйгә кайткач та: «Сезнең тарафтан оештырылган мәҗлесләр кабатланып торсын иде, хәтта аерыласы да килмәде», — дип язалар. Кайберәүләрнең таныш булмаган алып баручыга бәйрәмне тапшырасы да килми бит, бу инде үзенә күрә мәҗлеснең уңышлы үтүенә ышыныч. Без проектор ярдәмендә төрле кызыклы уеннар үткәрәбез, мәҗлескә карата  үзебезнең аерым бизәлеш, индивидуаль караш бар. Мәгънәле, күңелләргә ятышлы шигырьләр, җырлар һәр кеше күңелендә аеруча соклану уята. Эшебез турында бервакытта да начар фикер ишеткән булмады, алга таба да шуңа тырышып эшләргә исәп.
— Иҗатка тартылу әтидән күчкән дидегез, димәк, гаиләдә артист кыз үсүен хуплап тәрбияләгәннәр?
— Әти, чыннан да, минем артист булып китүемне теләде. Үзебезнең якта үткәрелүче бәйрәмнәрдән соң да мин әле өйгә кайтканчы ук аларга рәхмәт сүзләре ирешелә. Шул вакытта икеләтә горурлану хисләре барлыкка килә. Үзем мактауны бик яратмыйм, ул яктан тыйнак кеше, тик әти-әнигә андый сүз ишетү бигрәк тә сөенечле. Минем дәү әнием дә иҗатыма этәргеч биреп торучы якын кешем. Хәлләремне белешеп, фикер-теләкләрен белдереп торулары күңелгә рәхәтлек һәм яңа омтылыш бирә. Эшебез гел юл белән бәйле булгач, тормышта әнием һәм дәү әнием тарафыннан укылган изге догаларының саклап йөртүен, ярдәмен тоеп яшим.  Якын кешеләрнең ышанычы тормышта бик кирәк, чөнки туган турысын әйтә диләр бит. Абыемның да: “Теләге булса, бу кыз югалмас, үзенекен алыр”, — дигән сүзләре минем тормыш девизы буларак гел колакта яңгырый.

Фотолар шәхси архивтан алынды.