|
|
Бүген кемнәр туган
|
|
Архив
|
26.04.2016 Җәмгыять
![]() Әниең кем белән яши?– Бу – иртәгә үк полиция, опека вәкилләре аларның фатирына барып керәчәк дигән сүз түгел. Сыйныф җитәкчеләре, балалар табиблары, психологлар әниләре өйгә керткән ир-ат белән яшәүче гаиләләрдә тәрбияләнүче балаларга игътибарлырак булсын иде. Кайбер очракта әниләр “сөекле ир”ләренең кызларын даими рәвештә көчләвен белмиләр дә, – ди Татарстанда бала хокукларын яклау буенча вәкаләтле вәкил Гүзәл Удачина. Ул мәктәпләрдә гаиләдә мәсхәрәләү очракларына карата тест уздырырга тәкъдим итә. Әлбәттә, бу әти-әниләр теләге белән уздырылырга тиеш. Соңгы вакытта балаларны җәбер-золымнан коткаруга багышланган чаралар еш булып тора. “Бердәм Россия” партиясе уздырган “түгәрәк өстәл”дә Дәүләт Советының социаль сәясәт комитеты рәисе Светлана Захарова белгечләрне, депутатларны хисап сөйләмәскә, тәкъдимнәр җиткерергә, дип кисәтеп куйды.
Вәкаләтле вәкил әйтүенчә, моннан берничә ел элек беренче күңелсез шалтыратулар Әлмәттән кабул ителгән. Анда берничә гаиләдә шундый очрак күзәтелгән. Гаеплеләрне ачыкларга укытучылар ярдәм иткән. Анкета уздырганда балаларның җәбер-золым күрүе ачыкланган. Узган ел исә республикада көчләү очраклары иң югары ноктага күтәрелгән. Мондый хәлләр күбрәк имин булмаган гаиләләрдә кылына, дип белдерә Гүзәл ханым. Шулай ук югарыда әйтелгәнчә, әниләрнең игътибарсызлыгы, өйдәш ирләр белән яшәве дә кызларның язмышын харап итә. Саннарның күбәюе үзеннән-үзе сорау тудыра. Ир-атлар кансызландымы, әллә хокук саклау органнары яхшырак эшли башладымы? Депутатлар икенчесен әйтә. Соңгы елларда моңа кадәр кылынган күп җинаятьләр ачылган, золым күрүчеләр дә “Ышаныч” телефоннарына аноним рәвештә шалтыратырга читенсенми башлаган...
Алдагы елларның берсендә балаларның үз-үзләренә кул салу очраклары арткач та балталары суга төшкән белгечләрнең. Төрле төбәкләрдән килгән вәкилләр белән семинарлар, чаралар оештыруның файдасы тигән. “Мәсхәрәләү проблемасы буенча да шулай эшләргә кирәк“, – ди Удачина. Ул төрмәдә утырып чыккан укытучыларны мәктәпләргә кабул итмәскә киңәш итә. Җинаятьләр арасында шундый очраклар да бар. “Рәнҗетелгән балалар өчен тернәкләндерү үзәкләре республикада юк. Әгәр бала хастаханәдән чыгуга елмая башласа, бу аңа психологик ярдәм кирәкми дигән сүз түгел әле”, – ди Удачина.
Ә менә Дәүләт Думасы депутаты Александр Сидякин әйтүенчә, бозыклык имин булмаган гына түгел, җитеш тормышта яшәүче гаиләләрдә дә күзәтелә, ди. “Социаль яктан тигез булмаган гаиләләрдә тәрбияләнгән балаларга тәрбияче, укытучыларның игътибары зур. Ә менә матди яктан авырлык кичермәгән балаларның проблемалары үз эчендә яшеренеп кала, – ди ул. – Физик көч куллану, ягъни каеш белән кыйнау баланы ныгыта дигән миф яши. Киресенчә, бала ярсучанга әйләнәчәк. Шуңа күрә Россиядә киң кулланыла торган каеш тәрбиясеннән китәргә кирәк. Көчләү очракларының 80 проценты балага таныш булган кешеләр тарафыннан кылына. Педофилларның 70 проценты икенче тапкыр җинаятькә бара. Аларның бар уе – баланы корбан итү. Әти-әниләр андый “утырып чыккан” ирләрнең кайда яшәвен белеп торсын иде“.
– “Ышаныч” телефоннары эшләсен, комиссия ишекләре һәрвакыт ачык булсын. Бала анда полициягә түгел, хокукын якларга булышучы апа-абыйлар янына барам дигән теләк белән килсен, – ди Светлана Захарова. Кайбер очракларда 16 яшенә җитмәгән кыз белән 19 яшьлек егетләр арасында да җинаять эшләре кузгатыла. “Бу, бәлкем, икесенең теләге белән башкарыладыр. Яшьләр арасында җенси мөнәсәбәткә кергән өчен җәза бирелүне белмәүчеләр дә бар. Мәктәпләрдә җенси тәрбия дәресләре булдырырга кирәк. Фахишәлек белән шөгыльләнергә мәҗбүр иткәннәргә закон булса да, үз тәннәрен сатып йөрүчеләргә җәза каралмаган. Кайчак яшь кызларны юл буйларыннан алып кайтырга туры килә”, – ди хокук органнары вәкилләре.
Укучыга сүз әйтмәгез
Кукмара районының Балыклы авылында 14 яшьлек малай, дәүләт имтиханнарын бирә алмаудан куркып, үз-үзенә кул салган. Хәзер бу эшне Тикшерү комитеты, прокуратура тикшерә.
Малай 15 апрельгә каршы төндә үз гаиләсе яши торган йортның печәнлегендә гомерен өзгән. Укучы һәрвакыттагыча мәктәптән кайткан, әбисе соравы буенча кибеткә барып килгән, аннары ишегалдына чыккан. Әтисе эштән кайткач аны сарайда асылынган килеш тапкан.
Мәрхүм малайның әти-әнисе мәнфәгатьләрен кайгырткан ”Акцент” хокук яклау оешмасы вәкилләре белдерүенчә, мәктәптә укытучылар малайга төп дәүләт имтиханын бирә алмыйсың дип басым ясаган дигән фараз да бар. “Татарстан мәгариф һәм фән министры урынбасары Лариса Сулима әйтүенчә, 14 яшьлек үсмер рус теле һәм математикадан алдан сынау имтиханнарын бирә алмаган.
Сүз уңаеннан, кичә тагын бер күңелсез хәбәр килеп иреште. 19 апрель көнне кичен Яшел Үзән районы Түбән Карамалы авылында 13 яшьлек кызны ток сугып үтергән. Якынча мәгълүматларга караганда, йортта кызның әнисе һәм аның белән торучы бер ир-ат та яшәгән. Өйдә түләмәгән өчен электр челтәрен өзгән булалар. 19 апрель көнне ир-ат үз белдеге белән электр энергиясен тоташтырып караган.
Сәрия МИФТАХОВА |
Иң күп укылган
|