Нәни кызым... Мәрикә

Марат һәм Камилә тиздән әти-әни булырга җыеналар. Низамиевлар бәбине өйгә алып кайтырга әзерлек эшләрен тө­гәл­лә­гән инде. Туачак бала­ның исеме дә бар. Кызчыкка Мәрикә дип исем кушмакчылар. Аны махсус “нумерология әлифбасы” ярдәмендә сайлаганнар. Интернет сайтларының берсендә әлеге хезмәт өч мең сум тора.

Баланың исеме җисеменә туры килсен. Әби-бабайларның яратып әйтелә торган әлеге сүзләре искерде, ахры. Бүген яшь әти-әниләр сабыйга исемне мәгънәле түгел, ә заманча, кабатланмас булырлык итеп сайларга тырыша. Татарстан ЗАГС идарәсендә соңгы елларда теркәлгән “кәттә” исем­нәр арасында Ясминәхан, Таймия, Нурлан, Җанатулла кебекләр дә бар. Алар баланың язмышына ничек тәэсир итәдер, монысы билгесез. Шунысы да бар: әти-әни нинди генә исем сайламасын, ЗАГС хез­мәткәрләре каршы килә алмаячак. Законда бернинди чикләү каралмаган.

Акча эшләргә теләүчеләр дә әнә шуннан файдалана. Бүген социаль челтәрләрдә “баланы го­мерлеккә бәхетле итәчәк”, “фа­милиясенә, әтисе исеменә туры килгән” исем табарга ярдәм итү­челәр бихисап. Камилә исемне ничек сайлауларын яшереп тормады. “XXI гасыр баласы бит ул, исеме дә заманча булырга тиеш, – диде булачак әни. – Китап та актардык, Интернеттан да эзләп карадык, ошаганы булмады. Әминә, Сәмирәләр адым саен бит, кы­зым­ның башкалардан аерылып торуын телим. Моңарчы балага исем уйлап табарга ярдәм итүче сайт турында ишеткәнем юк иде. Үскәч, кызыма бу тарихны сөйләп күрсәтермен әле”.

Бактың исә, Мәрикә исеменең мәгънәсе зирәк, тормышны яратучан, байлык дигәнне аңлата икән. Махсус сайтта нәкъ менә Низамиевларга туры килә торган исемне бер атна буе “эзләгәннәр”. Югый­сә Марат һәм Камилә исемнәрен кыс­картып, үзара кушканнар гына бит. “Әлеге хезмәт өчен өч мең сум түләдек, – ди Камилә. – Әти-әниләр хупламады. Әмма бу вакытлыча гына дип уйлыйм. Яңа исемгә ияләш­мәгән әле алар. Интернет-сайтта тагын бер кызыклы тәкъдим бар – балага яратып эн­дәшкән вакытта файдаланыр өчен үзенчәлекле кыс­ка исем сайларга ярый. Аны туачак баланың фамилиясе, исеме һәм әтисе исеменнән чыгып уйлап табалар. Ул балага уңыш китерәчәк, ди. Әлеге хезмәт бер мең сум тора. Кыска исем сайлаудан баш тарттык, безгә Мәрикә күбрәк ошый”.

Шушындый сайтларның бер­сендә без дә теркәлдек. Исемне төр­ле ысул белән сайларга мөмкин икән. Балага “иң нык” туры кил­гә­нен нумерология әлиф­басы яр­дә­мендә тәкъдим итәләр. Өч мең сумга бәхетле, бай, акыллы кебек иң яхшы сыйфатларны гәү­дәлән­дерүче исем табарга ышандыралар. Алай гына да түгел, са­бый­ның исемен дөрес сайласаң, аны җинаять кылудан, фәкыйрь­лектән, хәтта сугышлардан да саклап калып була, ди. Ышанмас җирдән ышанырсың! Әлеге әлиф­баның ничек эшләгәнен генә белеп булмады. Башта акча түләргә кирәк.

Исемне арзанрак бәягә дә сайларга мөмкин. Мәсәлән, баланың исеме һәм туган көннәре нис­бә­теннән исәпләп чыгаралар. Дөрес, бу очракта сабыйның дөньяга аваз салганын көтәргә туры килә­чәк. Туган көн, ай һәм елны кушу нәти­җә­сендә килеп чыккан соңгы сан ба­ланың исемендәге хәреф­ләр санына төрлечә тәэсир итә, ди “сан бел­гечләре”. Соңгысы зуррак булса, әйбәтрәк. Бала иҗат кешесе булып үссен дип телисез икән, ике сан да үзара тигез булырлык исем сайларга киңәш иткәннәр. Сабыйга туры килгән төс, кыйммәтле таш, атна­ның уңышлы һәм уңышсыз көн­нә­рен дә әйтеп бирәләр. Әле­ге хезмәт өчен бер мең сум түләргә туры ки­ләчәк. Баланың холкына һәм килә­чәк тормышына исемне кайсы ел фасылында сайлау да тәэ­сир итә. Кыш көне туучыларга йомшак, ягым­лы исем сайларга кушканнар. Язын, кире­сенчә, каты яң­гырашлы исемгә өстенлек би­рер­гә кирәк, ди­гәннәр. Бу – сабыйга ышаныч өсти, ди. Җәй кө­не – озын, ә кыш көне кыс­ка исемнәр сай­ла­вың хәерлерәк.

Бүген илдә шаккатырырлык исем­нәр җитәрлек. Мәсәлән, Киров шәһәрендә Россия исемле кыз яши. Өлкәннәр ватан­пәрвәр­лек хисен әнә шулай чагылдырган. Мәскәү өлкәсендә яшәүче бер гаилә сабыйга Виагра исемен кушкан. Бактың исә, алар танылган “ВИА Гра” төр­ке­ме җырларын ярата икән. Түбән Тагилда Приватизация исемле ир бала бар. Ә Мәскәүдә БОЧрВФ260602 (Биологический объект человек ро­да Во­рониных-Фроловых, родив­шийся 26 июня 2002 года) яши. Болай дә­вам итсә, киләчәктә гаиләдә бер­туганнарга исем буларак тәртип саны бирә башлаулары да бар.

Лилия БОРМУСОВА, психолог:

– Бүген мәгънәле, ягымлы исем­нәр җитәрлек. Һәркем үзенә ошаганын сайлап алырга мөмкин. Ә кайбер әти-әниләрнең яңа исем уйлап табарга тырышуын аңлап бетермим. Андыйлар бе­лән аерым эш­ләр­гә, колакка ят булган исем сай­лау­ның ахыры нәрсә белән тәмам­ла­ныр­га мөм­кин икә­нен аң­латырга ки­рәк дип саныйм. Сабыйга “кәттә” исем уйлап табу те­лә­генең пси­хо­ло­гик сәбәпләре дә булуы ихтимал. Шу­нысын да онытырга ярамый: мон­дый исемнәр­нең бала тормышына ничек тәэсир итәчәге билгесез.

Быелның беренче яртысында Татарстанда туган балаларга иң еш бирелгән исемнәр:

– Тимур, Кәрим, Әмир, Камил, Егор, Матвей, Данил.
– Ясминә, Әминә, Азалия, Ралинә, Сәмирә, Арина, Виктория, Милана.