Азнакай

Сайлау алды манзарасы --
Кәмит тагын башланды.
Нинди мәг”лүмат чарасы бар
Шулар шаулый башлады.
Президент буласы килә
Бишләп эш “батыры”ның...
“Сайламасагыз салкын өйдә
Мин сезне катырырмын”.
Берсе әйтә: “Салымнарны
мин киметеп ташлармын.
Ришәтченең, кланнарның
Мин ашармын башларын”.
Берсе әйтә:”Сайласагыз,
сәгатьне кире борам.
Сыерларның сөт кимүен,
Нигә мин уйлап торам?”...
Барысы да матур сөйли,
Кайсысы өстәлен төя.
Алда торган зур эшләрне
Күз ачып эшләп куя.
Карап торам да боларга
Халыкмы ахмак, куян?
Тагын ни кирәк аларга
Шундый сорауны куям!?
Соң бит алар ул эшләрне
Кичә эшләргә тиеш!!!
Утырган кәнәфиләре тузган
Эшлисе эш шул килеш.
Кем мишәйт иткән аларга
Вазыйфа башкарырга?
Тагын биш ел кирәк икән,
Яхшы тормыш башлатырга!
Берсе-берсен уздыра-уздыра,
Сүздән җыялар чабата.
Кояш кына аптырамый
Иртән чыга да кич бата...

Тот капчыгыңны, авыл малае. Нинди акча ди тагын сезгә. Ит, сөт, икмәк сатасыз. Авыл да, түгел, колхоз да түгел хәзер, ә агропромышленное предприятие. Акча каян алынсын, шул ук бюджеттан, димәк, садик я мәкткәп балалрына нәрсәдер тимәячәк. Нигә һаман подачкага кызыгасыз, умырып эшләргә һәм шартлатып акчасын алырга. Үзегезгә бүләк итеп Costa Concordia га утырып сәяхәткә чыгып китәргә. Вы этого достойны!!

яна главанын авылга карашы унайрак бугай, ничэ еллар авыл эшчэннэрен район кулэмендэ булсада хормэтлэгэннэре юк иде.Глава алдынгы селхозработникларны районга чакырып, бэйрэм ясап булэклэмэкче була дилэр.Дорес булса монын очен акчаныда авыллардан тугел, э башка жирдэн алмакчы була.

Ничек кенә тузынсакта, шунысы бар, сезнең идарә итүчеләр арасында закон бозуның гамәле юк. Кеше гариза биреп чыгып киткән икән, вәссәләм, дүрт ягың кыйбыла. Слабый звено значит. Или ул бик акыллы эшли. Подожду маленко, пока все утресется, значит не мое еще время, ЖКХ электриклар мастеры булып йөрим дә, тегеләр үлеп беткәч килермен әле ди. Совет бирергә ай рәхәт, сезнең нинди аывырлыклар кичергәнне ходай гына беләдер,һәм ярдәменнән калдырмасын

Махатма, сугышырга кирәкми, тик һәр түмәр үз урынын белеп утырырга, азгын җазасын алырга тиеш. Барыбыз да төкер, дип йөрсәк, түмәрләргә бәйрәм, ләббәйкә була. Яшьләр алар үз урынын табар, тик Азнакайда түгел. Азнакай пенсионерлар өчен приют урыны булып кына калды бит инде болай да. Мин бу жест белән килешеп бетә алмыйм. Бүген үк кабер казырдай кеше табып булмый, трактор белән чокып тыгып куябыз бит инде кешене дә. Шул эш юклыктан азыналар да инде нәчәлниклар. Эш урыннары булдыру да кешенең үз эше генә булырга тиеш түгел, ул башлыкларныкы да. Ә менә алар сату урынары булдырудан башка эш күрсәтергә теләми. Азнакай хәзер бәләкәй базарга әйләнеп бетте ...

Балалар килделәр бүлделәр. 17 төкер син ул старперларга. Бөтен интелектуальный яшләрне җыеп ачыгыз үзегезгә энергопоставляющее дочерное прекдприятие. Бер ел дигәндә бәрәчәксез сез ул коммунизм призракларын. Яшьләр хәзер бит ут. Интернет, сотовая связь, үзе бер ун кешене алыштыра. Йөрмә җил тегермәннәре белән сугышып

Тагын даааа! егтләр.! Базар исап хисап заманына күчеп, бик авыр Высокий отбор барган чорда, акыллы кешенең баш мие гел икенче төрле уйларга тиеш диеп беләм мин.

Азнакай районының яңа главасы М. Шәйдуллин авылларда бераз тәртип кертә башлаган. Бу шатлыклы хәбәр Машина- тракторларны үзләренеке итеп, прихватизировать итеп бетергән элекеге рәисләрдән кире китереп тапшыруын таләп иткән. Урсайны теликтан да күрсәттеләр. Бакиров кире китереп бирәм дигән. Әсәйнең яңа инвесторы качкан иде, бөтен бодаен, атларын сатып бетерп,эзләп тапканнар ди бугай инде. Машинага төяп алып киткән атларны суеп бетермәгән булсалар, алып кайтачаклар,ди... Эшләргә дип килдем, ди икән, яңа глава,яшь кеше, бәлки тәртип тә урнашыр. Кланнар бөтенләй бетмәсәләр дә, болай ук азгыннамаслар. Шаккатмалыга әйләнде бит шәһәр.

Рәхмәт дусларга, ярәмгә килергә торган кешеләргә. Әмма аның өчен прокуратура бар. Монда кеше хокукларын аяк астына салып таптау гына түгел, Америка солдатлары кебек өстенә пес итү килеп чыккан. Гаризаны башта шунда, аннан соң судка юлларга булганнар. Әлмәттәге начальнигы Латыйповның Әлмәт Подстанциясендә 60 тан артык үз кешесе туган-тумачасы эшләгәнен санап чыгарганнар. Монда "булачак начальник" Җиһангиров аңардан күреп күрәсең, үз кешеләрен җыя башлаган. Ә бу егет монда сары борын кебегерәк килеп чыккан. Шунда ничә кешене эшкә өйрәткән, өйрәткән берсен моның урынына куя барганнар.Моны икенче эшкә күчереп торганнар. Ахырыда җыен неучлар аз-маз эшли белә башлагач, бу егет артык булып чыккан.
Азнакайда кая гына барсаң да туган тумачалык, кланлык хөкем сөрә. Бөтен бәләдә шунда. Шул ук нефтьчеләрдә ул "приемственность поколений" дигән пафослы лозунг астында туган-тумачалык мактала. Янәсе, шушы өлкәдә ничә буын эшләгән. Аларга зур-зур бүләкләр, машиналар бирәләр. Зур акчалы урында кем дә эшләр иде ул. Күпме кешенең баласы нефть интитутын бетереп эшкә урнаша алмыйча йөри. Ата-анаң нефтьче начальник булса, бернинди проблема юк. Бу хәтәр юл. Мондый юлның киләчәге гомерле түгел. Монда бары булачак президент коррупцияне бетерәм, ди икән. Моның өчен илдә иң элек, производствада туган тумачалыкны, кланлыкны бетерәм дип эш башларга кирәк. Шундый платформасы булмаса сайламаска. Ил алга басын, үссен дисәң, кланлык дигән чүпне йолкырдай президентны сайларга кирәк тә, һәм программасында ул бүлек булуын таләп итәргә. Күп иллләр бу юлны дөрес дип тапты, уңышка ирештеләр дә. Ә бездә ул чәчәк ата гына бара. Шуңа бу ил алга бара алмый. Ничек үз туганыңны эшләргә кушасың, эшләмәгән өчен сүгәсең?

17 га« Я не совсем согласен с твоими высказываниями, но жизнь отдам за твое право высказываться»- диебрәк әйткән ди бер акыллы кеше. Синең мондагы язмаларың голос вопиющего в пустыни булып кала, закон буенча барысы да чисто аноним. Электронный адресыңны куйсаң мин сиңа Трудовой Кодексның электрон вариантын җибәрә алам, админстрацияның эл. адресларын һәм телефон номерларын. Әле бу очракта да официальный документ секриатта зарегистрировать итмәгәндә макулатура булып калачак. Уңышлар телебиз

Мондагы язуларны карыйм да аптырыйм. бер анекдот искэ килеп тошэ:
Камерага тоткынны китерэлэр. Кергэч иптэшенэ сорау бирэ:
- Сине ни очен утырттылар?
- Ялкаулык очен - дип жавап бирэ икенче тоткын.
- Ялкаулык очен утырталар мени?
- Утырталар шул. Иптэшем белэн ресторанда утырган идек. Ул гел Сталин турында анекдотлар сойлэде. НКВДга иртэгэ барып сойлэрмен дип кайтып яткан идем тонлэ килеп алдылар. Иптэшем кайтышлый кереп мин сойлэде дип язып чыккан булган. Кайтышлый кергэн булсам минем урында иптэшем утырыр иде. Ялкаулыгым аркасында утырам инде.
Нэрсэ карап, гариза язган сон ул башсыз егет. Судка гариза бирсен - басым астында яздым дип. Ничек инде 21 гасырда да, бу Азнакайда чын хужа булмас. Авыл сарыкларына уткер котуче кирэк. Бэлки 4 март сайлауларыннан сон???

Дөрес әйтәсең Махатма, башсызлар утыра анда. Бүгенге Подстанция башлыгы яшь кеше, баш инженер сүзеннән чыкмый, үз фикере юк, Кыскасы, де-факте - баш инженер башлык, де-юре - урындык биләүче - яшь башлык. Менә шул де- юре, де-фактының өйрәтүе буенча, эшкә килү белән Фаварис ага алган кешеләрнең барысын да куып бетерәм дип башлаган иде эшен. Иң башта гел юкка гаеп табып, бәйләнеп, кешенең бәгыренә төшәләр, аннан чакырып кертеп гариза язырга кушалар. Язмасаң, статьья белән куабыз дип әйтәләр икән. Бу егетне дә Әлмәт нефть институтының энергетика бүлеген тәмамлап кайтканнан бирле күрәлми йөрде баш инженер. Бүген бичара, түзәлмәгән куркытып гариза яздырганнар, эштән китте. Тагын бер конкуренттан котылдылар...Анда тулысы белән анархия законнары..

Моңарчы гел уенга алдым бу язманы. 17 язмасын яхшылап анализ ясаганда болай: әйтик глава оптовый складка килде дә Бөгелмәдән килгән товарларны кибетләргә татратучыны эшеннән алды ди, абсурд диярсез сез. Подстанция гына түгел ул- распределительная подстанция, базар мөнәсәбәтләрендә шул ук “оптовый склад”. Акча йөреше ничектер, калаганнары базар законнары буенча бер. Аннан килеп икенче:югары белемне кешеләрне куркытып гариза яздырдылар ди. Трудовой Кодексның 81 статья 6 пункт буенча : прогул, эчү, урлау- бетте бүтәнчә эшчене берничектә эштән чыгарып булмый,әйтик глобальный сокращения, ликвидация вакытында да эшче эшкә урнаштырылырга тиеш

17! Подстанциядәге хәлләрне күптән ишетә белә идем инде. Шәһәр читендә аерым дәүлт булып яшәгәнгә генә кеше белми андагы тормышны. Саный китсәң, хикмәт андагы хәлләр. Шеш бер тишелергә тиеш инде ул...

Егетләр, мин яңа буын кешесе, дөрес әйтәсез. Сез картлар кебек акча төртеп, ялагайланып йөрмәячәкмен. "Карга күзен карга чукымый" дигән сүз ул, узган гасыр кешесенеке. Бүгенге көндә, кем бүре, шул тук. Әмма, элекеге Туйкә фермасы электригы - бүген баш инженер булып йөргән кешегә акча төртеп, ялагайланып-куштанланып йөримме? Плинтустан да аска төшү минем планга керми. Ульянов-Ленин әйтмешли мин башка юлдан китәчәкмен... Законнарны, югарыдагы таныш-белешләрне эшкә тартачакмын. Ул башсызны анда урындык биләп, үзен Алла дип уйлап утыртмаячакмын....Әгәр Азнакай башлыклары cайлау алдыннан тынычлк телиләр икән, үзләре үк ул төенне сүтәргә мәҗбүр булачаклар.
Бүген тагын берсен чакырып кертеп, гариза яздырып, эшеннән азат иткәннәр. Иманым камил, теләсә, ул егет кабат эшкә кайтачак, ә баш инженер эше белән саубуллашачак. Ләкин, аңа кадәр ул йокысыз төннәр уздырачагын гарантияли алам. Ул егетнең артында кемнәр торганын белергә иде башта ул башсызга... Ә Әлмәттән берничә елга транплин үтәргә дип килгән Әлмәт Подстанциясе начальнигы малае эшне бөтенләй оештыра алмый, сәләте ташка үлчим. Начальник балалары шундый була торганнардыр инде, атасы хисабына кеше булып йөриләр. Атасы пенсиягә чыгып китү белән, ул аның урынына кайтып китәр дип алдан планнашытырылган, ә шул бүгенге баш инженер җитәкче урындыгына утрырга җыена. Гаризаны сүз саен хатасыз язалмаган шул кеше бүген начальник урынына өметләнә. Югары белемле кешеләр булганда утыру авыррак булачагын аңларга башы җитә үзенең тагы. Халыкта андыйларны "б...тан көрәк булган" диләр. Бүген подстанциянең эше элекеге җитәкчесе Ф. Хасаншин оештырган кызуга гына бара.Аның авырып китеп, түшәккә егылуына да шул Әлмәт подстанциясе башлыгы гаепле. Юбилеена чакырып, сыйлаган вакытта, сиңа бүләк урынына эшеннән азат итсеннәр әле. Мин бусам, башына урындык кигезә идем аңа. Шул кешенең малае бүген монда начальник. Ә Фаварис агада инсульт. Бөтен гомерен, көчен, саулыгын шул подстанция эшенә бирсен дә, юбилейга чакырган башлыгың рәхмәт йөзеннән эшеңнән азат итсен әле....Шушы бәгыръсез, намуссыз кешеләргә ялагайланып йөримме. Гафу.
Менә Азнакайның яңа җитәкчесенә өйгә эш. ...Нинди җитәкче икәне кешенең шундый вакытта күренә...Карап карыйк...