Сак булыгыз: Зика бизгәге

Анда Зика вирусын урта яшьләрдәге бер ханымның җенси юл белән үзенең өй­дәшеннән иярткәнлеге ачык­ланган. Ир-ат исә күптән түгел генә Бразилиядән кайткан. Вирусны шунда черки­ләрдән иярткән булуы ихтимал. Зика бизгәге вирусы беренче тапкыр 1947 елда беленә һәм шуннан соң озак вакыт ул кешегә куркыныч тудырмый дип саналган. Бары 2014 елда гына вирус ияртүчеләр саны кинәт кү­бәеп киткән һәм хәзер 30дан артык илдә теркәлгән. Әлеге вирусны 120 меңнән артык кеше йоктырган. Чир бил­геләренә килгәндә, ул өлеш­чә грипп, ОРВИ авыруларыныкына охшаш: температура күтәрелә, күз эренли, кеше бизгәк тоткандай калтырый башлый, буыннар һәм арка авырта, битне тимгел баса, хәл китә. Бөтендөнья Сәла­мәтлек саклау оешмасы Зика вирусы күп табылган илләр­нең исемлеген булдырган. Чир аеруча Үзәк һәм Көньяк Америкада – Мексика, Боливия, Бразилиядә, Көньяк-Көнчыгыш Азиядә – Камбоджа, Һиндстан, Индонезиядә, Таиландта, Сингапурда шактый таралган. Шулай да бу җәһәттән эпидемиологик яктан иң катлаулысы дип Бразилияне атыйлар.

 

Роспотребнадзор бел­геч­ләре әлеге илләргә барырга җыенучыларга алдан ук саклык чаралары күрергә киңәш итә. Белгечләр кисә­түенчә, әлегә Зика вирусына каршы торырлык бернинди дәва да, вакцина да юк. Чир бигрәк тә йөкле ханымнарда авыр уза. Вирус карындагы бала өчен куркыныч, чөнки баш мие үсешенә комачаулый һәм ул очракта баш сөяге тышчасы тиешенчә үсә алмый. Бу исә церебраль паралич, акыл тайпылышы һәм күрү проблемаларына ки­терә­чәк, диләр. Зика вирусы, авыру черки тешләгәннән соң, берничә көннән үзен сиздерә. Олы кеше чирне балаларга караганда җиңелрәк үткәрә.

 

Әлеге вирусны төп таратучылар – тропик илләрдәге Aedes токымлы чер­киләр. Әлеге бөҗәкләрнең бүтән йогышлы чирләрне таратуы да мәгълүм. Безнең җир­лектәге озынборыннар күб­рәк кичкырын кешегә тынгы бирмәсә, ә Зика биз­гәге вирусын йөртүче бө­җәкләр көндез дә актив икән. Дымлы, җылы климатта алар бик күп үрчиләр. Россиядәге шарт­лар әлеге черкиләр яшәү өчен кулай урын саналмый. Шул ягы куркыныч: чер­киләр кеше белән бер урыннан икенче урынга кү­чәргә мөмкин. Әйтик, машина багажнигында, биш­тәрдә, үсемлек туфрагында.

 

Россия халкы арасында да Зика бизгәге вирусын йоктырып кайтучы бар. Ел башында Доминика Республикасында булып кайткан Мәс­кәүдә яшәүче хатын-кызга, авырып дәвалау оешмасына эләккәч, шул диагноз куелган. Бу җәһәттән аэропортларда санитария күзә­түе көчәйтелгән. Эпидемиологик хәл тотрыксыз саналган илләрдән килүчеләрдә югары температура күзә­тел­гәндә, тикшерүне йогышлы авырулар хастаханәлә­рендә дәвам иттерәләр.