“Ашыгыч ярдәм” вертолетка күчә?

Хөкүмәт йортында юл хәрәкәте иминлегенә багышланган утырышта Татарстан Президенты бу юнәлештәге эшләргә канәгатьсезлеген белдерде.

Министрлар Кабинетында 2006-2012 елларга юл хәрәкәте иминлеген күтәрү турындагы федераль максатчан программасы үтәлешен тикшерү республиканың барлык югары җитәкчеләре, барлык ведомство һәм министрлык вәкилләре катнашында үтте. Чарада Татарстан Президенты Рөстәм Миңнехановның катнашуы ук утырышның гаять җитди һәм әһәмиятле булуы хакында сөйли. Хөкүмәт утырышында күтәрелгән мәсьәлә-сораулар да юл хәрәкәте иминлеге өлкәсендә бик күп проблемалар булуын искәртте.

Кызганыч, аерым берәүләр саннар ярдәмендә вәзгыятьнең уңай якка үзгәрүе хакында белдерергә тырышса да, барыбыз да белеп тора: бүгенге көндә юлда йөрү шактый куркыныч. Һәм әлеге проблема транспорт чаралары белән идарә итүчеләргә дә, җәяүлеләргә дә кагыла. Язмыш шаяруы идеме әллә очраклылыкмы – Хөкүмәт утырышына барганда гына да сигез юл-транспорт һәлакәтенә очрарга туры килде. Әлбәттә, вак кына “аварияләр” дә юлларда җитди “бөке”ләр тудырган иде. Моны бары тик кар күпләп явып китүе белән генә аңлату авыр, чөнки юллар карсыз салкын көннәрдә дә шул ук хәлгә дучар буласың.

Президент тәкъдимнәре

Әлбәттә, юллардагы мондый вәзгыять республика җитәкчелеген канәгатьләндерә алмый. Президентның ризасызлыгын да аңларга була. “Автомобилистлар хәзер җәяүлеләргә юл да бирми. Ә күп кенә йөртүчеләр руль артына алкоголь һәм наркотик кулланып, исергән килеш утыра. Ә аларның бит машина янына килергә дә хакы юк. Кем генә булса да – артистмы ул, спортчымы – аларны йөртү таныклыгыннан мәхрүм итәргә кирәк. Автомобиль – ул корал, куркынычрак та хәтта”, - дип белдерде Рөстәм Миңнеханов үз мөнәсәбәтен.

Президент фикеренчә, автомәктәпләр эшчәнлеген дә контрольгә алу сорала, аларның лицензиядән мәхрүм итүдән дә куркып тормаска кирәк: “Ярымфабрикатлар, дилетантлар – бар да безнең юлларда. Гомумән дә машина йөртергә сәләтле булмаган кешеләр бар бит”. Һәм ул җаваплы түрәләргә автомәктәпләр үзенә күрә рейтингын булдыру һәм шуның ярдәмендә кайсы мәктәпнең нинди шоферлар әзерләп чыгаруын ачыклау тәкъдиме белән чыкты.

Барыбыз да күреп торабыз: Казан һәм район-шәһәрләр арасында йөрүче җәмәгать транспортында бүген, нигездә, көньяк төбәкләрдән килгән, кайберәүләре русча да белмәгән ир-егетләр эшли. Инде кондукторлары да шуларның хатыннары, кызлары, туганнары, бугай. Президент транспорт министрыннан әнә шул хакта сорашты. Министр исә җәмәгать транспорты йөртүчесе һөнәренең “престижы” булмавы белән акланды. Гәрчә, шул ук автобус-троллейбус йөртергә теләүчеләр өчен түләүсез махсус уку курслары оештырыла, тулай торакларда бүлмәләр дә тәкъдим ителә.

Шул нисбәттән, Рөстәм Миңнеханов ПАТП җитәкчеләрен җәзага тартудан да куркып тормаска кирәклеген искәртте. “Джигит” автобусында оча гына, ә алдында ни барын күрми дә. Очраклы кешеләр булырга тиеш түгел”, - дип белдерде ул.

Бүгенге көндә Казаныбызның иң зур проблемаларының берсе – “бөке”ләр. Теге яки бу урамда машиналар килеп тыгылу сәбәпле, кешеләр эшкә соңга кала, һавага зыян салына, психика бозыла... Сәламәтлек саклау министры Айрат Фәррахов белдергәнчә, әлеге проблема “Ашыгыч ярдәм” машиналарына да нык комачаулый. Шуңа да җитәкчелек җәй көне авыру пациентларга вакытында барып җитү өчен мотоциклар бирергә тәкъдим итте. Министр үзе авиасанитар системаны гамәлгә кертү яклы. Вертолетлар яки башка очкычлар “Ашыгыч ярдәм” вазифасын башкара алырмы – әлегә билгесез, әмма Рөстәм Миңнеханов гадәттән тыш хәлләрдә ашыгыч ярдәм күрсәтү эшен җайга салу өчен вертолетлар утыра алырлык мәйданчыклар эшләргә дигән тәкъдим кертте.

Номерны юмасаң да була...

Утырыш алдыннан җыелган түрәләрне һәм Президентны юл хәрәкәте иминлеге өлкәсендәге аерым проблемаларны хәл итәр өчен яңа гына кулланылышка кертелә башлаган техника казанышлары белән таныштырдылар. Баксаң, моңа кадәр юлда йөрү кагыйдәләрен бозуларны ачыклау өчен кулланылган автоматик системаның күп кенә кимчелекләре булган икән. Мәсәлән, пычрак яки начар һава торышы булганда номерларны таный алмау, мәгълүматны тиз генә тапшыра һәм эшкәртә алмау һ.б. Хәзер инде ЮХИДИ хезмәткәрләре RFID-технологияләр кулланырга җыена. Радиоешлыкны тану методына корылган яңа камералар (алар ридер дип атала икән) номерларын махсус пычраткан, цифрларын бозарга тырышкан йөртүчеләр өчен “баш авыруы”на әйләнергә мөмкин.

Әлбәттә, Татарстан алдынгы технологияләрне гамәлгә кую буенча илдә беренчеләрдән санала. Ләкин юл хәрәкәте иминлеген автоматлар, камералар белән генә җайга салып булмаячак. Кеше факторы бу очракта иң мөһим рольне уйный, безгә калса. Шуңа да Президент әйткән фикер белән килешми мөмкин түгел: юлдагы куркынычсызлык өчен һәрберебез җаваплы.