Саботаж?

"Казан" халыкара аэропорты Татарстан Министрлар Кабинетының, элмә такталарында татар телендәге язуларны төзәтергә, дигән йөкләмәсен колагына да элмәгән. (Бу хакта без "Ватаным Татарстан" газетасының 20 апрель санында язган идек). Башкаланың төп һава капкасы кунакларны надан хаталар күр­сәтеп каршы алуын дәвам итә. Татарстан Транспорт һәм юл хуҗалыгы министрлыгында аңлатуларынча, аларны якын арада төзәтергә җыенмыйлар да.

"Төзәтмибез, акча юк"

Татар телендәге белдерү такталарында хаталар җибәргән "Казан" халыкара аэропорты тәрҗемә мәсьәләсе буенча заманында Г.Ибраһимов институтына мөрә­җәгать иткән булган. Тик ниндидер сәбәпләр аркасында татар телен­дәге белдерүләрдә хаталар "оялаган". Инде хәбәр иткәнебезчә, Татарстан Министрлар Кабинеты да әлеге проблемага игътибарын юнәлткән иде. Республиканың телләр турындагы законын тормышка ашыру советының 18 апрельдә узган утырышында Татарстан Транспорт һәм юл хуҗалыгы министрлыгына әлеге хаталарны бер ай эчендә төзәтергә йөкләмә бирелде. Тик бүген инде 25 май, ә хаталы элмә такталар үз урыннарында кала бирә. Республиканың Транспорт һәм юл хуҗалыгы министрлыгы матбугат хезмәтендә аңлатуларынча, алар әлеге йөкләмә белән таныш. "Документларда безнең министрлыкка "3 телдә мәгълү­мати хезмәт күрсәтүне булдырырга" әмер бирелгән. Хаталарны төзәтү хакында исә анда бер сүз дә юк. Үзегез күргәнегезчә, элмә такталарда мәгълүмат рус, татар һәм инглиз телендә бирелә. Димәк, минис­трлык бернинди кагыйдәне дә бозмаган", – дип аңлата минис­трлыкның матбугат белән эшләү бүлеге җитәкчесе Наилә Клевлеева. Без бармак төртеп күрсәткән хаталарны исә аэропортта ремонт эшләре тәмамлангач кына төзәтә­чәкләр. Элмә такталарның яңа, дөрес вариантына да заказ бирелгән инде. Тик аларны хәзер яңар­ту, ә төзекләндерүдән соң кабат алмаштыру күбрәк чыгымнар таләп итә. Күрәсең, бу мәсьәләдә акча мөһимрәк. Ярар, Универсиада җиткәнен көтик. Кунаклар өчен бездә нәрсә генә эшләнми бит. Ә үзебезгә болай да ярап тора.

Хаталарга ау сезоны

Түрәләрнең мондый битарафлыгын яшьләр төзәтергә алынмакчы. Шушы көннәрдә Татарстанда "Татарча – хатасыз!" акциясе башланып китте. Әлеге чара – "Үзебез" яшьләр хәрәкәтенең "татар телле" мәгълүматларда җибәрелгән хаталар белән көрәшүнең яңа ысулы. Катнашучылардан татар телендә хата җибәрелгән элмә такта, белдерү, реклама такталары, мәгъ­лүмати стендлар һәм башкаларны фотога төшерү сорала. Аннары барлык мондый материалларны uslugi.tatar.ru сайтының "Халык контроле" бүлегендә урнаштырырга кирәк. Татарстан Министрлар Кабинетының Татарстан халыклары телләрен үстерү бүлеге җитәкчесе Фирая Шәйхиева әйтүенчә, алар порталның әлеге хезмәтенә зур өметләр баглый. "Хөкүмәт сайтында һәр хата өчен җаваплы кеше билгеләнәчәк", – ди ул. Оештыручылар әйтүенчә, хаталы элмә такталарны трассада да, Чаллы, Түбән Кама, Алабугада да очратырга туры килә. Беренче нәтиҗәләрне июнь аенда ясый башлаячаклар. Ә менә чараның кайчан тәмамланачагы әлегә билгесез. Оештыручылар: "Бар Татарстанны "төзәтеп" бетермичә туктамаячакбыз", – дип шаярта.

Болай булгач, әлеге чара шактый дәвамлы булырга охшаган. Татарстанда рус теленнән татар теленә тәрҗемә өчен җавап бирә торган махсус идарә (оешма) булмаганда бигрәк тә. Татарстан Мәгълүматлаштыру һәм элемтә министрлыгының мәгълүмати җәмгыять булдыру һәм үстерү бүлеге башлыгы Азат Могыйнов әйтүенчә, теге яки бу министрлыкны тәрҗемә проблемаларын хәл итү өчен җаваплы итеп билгеләү хакындагы хокукый акт эшләнә башлаган анысы. Август айларында Тәрҗемә, лингвистика һәм экспертиза оешмасы да төзелергә мөмкин. Моңа кадәр исә тәрҗемә мәсьәләсенә кагылган бар сораулар белән Г.Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институтына мөрәҗәгать итәргә тәкъдим ителә. Институтның моңа рәсми хокукы булмавы әллә ни зур роль уйнамый, күрәсең.