Булат Бәйрәмов: “Никахыма соңга калдым”

– Юмор язу өчен – кешеләрне озак күзәтергә кирәк. Күп кенә мәзәкләрне үзем язам. Кайберләрен интернетта күреп алып “татарлаштырабыз”. Барыбер мәзәкне безнең милләт өчен яраклаштырырга кирәк. Юморлы җырларны да таныш мотивларга уйлап йөрим, алар үзеннән-үзе туалар. Элек тә такмаклар яза идем. Ләйсән дә кечкенә чагында актриса булырга хыялланган, шуңа күрә аңа төрле образларда уйнарга кыен түгел.

– Үземә карата бик таләпчән. Үзеңә сокланып утыра башласаң, үсештән туктыйсың. “Эх, ахмак. Нигә алай эшләдең?” – дип тә әйтү дөрес түгел. Димәк, сиңа Аллаһ Тәгаләдән шулай эшләргә язган. Аны кабул итә белергә кирәк. Минем дә  акча югалтулар, ялгыш адымнарым күп булды. Үземне бик нык сүктем. Чынбарлыкта исә, бу ялгышлар – тәҗрибәм. Үзеңә ышанып яшәргә, белем алырга кирәк, камиллекнең чиге юк. Шуңа да “үземне яратам” дип әйтмим, ә “үземне ничек бар – шулай кабул итәм” – дим. 

– Эшмәкәрлек белән бик күп тапкыр шөгыльләнеп карадым. Айга бер тапкыр чыга торган хатын-кызлар һәм ир-атлар газетасын ачтык. Хатын-кыз газетасына “Ләйсән” исеме куштым. Аннан акча отмадым. “Кулинарушка” аш-су газетасын 3-4 ел чыгардым. Бераз керемле булдым. Сочида Олимпиадага объектлар төзелеше башлангач, йөк машинасын эшкә куйдык. Машина аз гына эшли дә, ватыла. Имеш, Сочидагы эшчеләр безгә акча җибәрәчәк инде. Шуннан соң, бизнес булса, яныңда булсын дигән нәтиҗәгә килдем. Иң соңгы проектым гөмбә бизнесы иде. Шампиньоннар үстереп карадым, анда да акча янды. Киләчәк турында уйланасың бит, гел бәйрәмнәр алып барып кына булмас. Үзеңә эшлисе килә, гаилә бизнесы булдырасы килә. Эшмәкәрлеккә бирелү гаилә бюджетына сукты, билгеле. Ләйсәнгә дә авыр булды, безгә бирелгән сынаудыр бу. Эшләмәгән кеше генә ялгышмый, шулай бит?

– Дошман еракта йөрми, диләр. Иң якын дустыңнан хыянәт көтмисең бит. Шулай да бер дустым бик зур акчага алдады. Безнең белән мәчеткә йөргән булып, дин белән капланып, начар эшчәнлек алып барган икән. Бу хыянәтне авыр кичердем. Тагын тәҗрибә алдым инде. Якын дусларым күп түгел, алар рәтенә ике абыем да керә. Күрешеп, сөйләшеп торабыз. Гаиләдә хыянәт булмады һәм булмасын.

– Арча көллиятен тәмамлагач, авылга кайтырга исәп бар иде. Шул вакытта әни: “Улым, сиңа югары белем алырга кирәк, “очно” укысаң яхшырак булыр, әйдә тырышып карыйк”, – диде. Әнигә тагын ким дигәндә 3 елга үзенә генә яшәргә туры килде. Мин аңа бик рәхмәтлемен. Ул вакытта, әнинең киңәшен тыңламасам, Ләйсән белән танышмаган да булыр идек. Ләйсәнне институтка керү имтиханнары вакытында беренче тапкыр күрдем. Янымнан горур гына узып китте. Шул минутларда: “Бу кыз минеке булачак”, – дип уйлап куйдым. Артыннан бик озак йөртте инде (көлә). 

– Бу сорауга җавапны Ләйсән төгәлрәк әйтер инде. Үзе сөйләгәннәрне искә төшерсәм генә. Институтта укыганда һәрвакыт кул күтәреп җавап бирә идем, куркып, качып йөрмәдем. Укытучылар белән дә уртак тел таптым. Кыюлыгыма күз салгандыр. Әнигә булган җылы мөнәсәбәтемне күреп, нәтиҗәләр ясагандыр. Тулай торакта яшәгәч, күп вакытны бергә үткәрдек. Мин гитарада уйный идем, бүлмәләрне шау-гөр китерә идем, бәлки, шуңа да күзе төшкәндер. Ләйсәннең туган көненә “Курай” радиосына аның яраткан җырын куярга сорап шалтыратканым хәтердә. Хәзер дә юлга чыкканда ул җырны тыңлыйбыз. 

– Казан белән Мөслим арасы якын юл түгел. Без абыйның машинасына төялдек тә, юлга кузгалдык. Әле бит кыз да сорамаган идек. Ике куянның коерыгын бергә тотарга уйладык: кыз да сорыйбыз, никах та ясыйбыз. Машинаның кечкенә генә детале ватылды. Телефоннан шалтыратып булмый, элемтә дә юк. Бик озак машиналар туктаттык. Анда да могҗиза булды. Мөслимнән бер егет туктады, машинаны төзәтергә булышты. 3-4 сәгатькә соңга калдык. Безне инде кайтмыйлар дип уйлаганнар. Элемтә барлыкка килгәч кенә шалтыратып, аңлаша алдык.

– Ул көнне туган көнемне зурлап үткәрмәдек. Ләйсәннең әнисе хастаханәгә эләккән иде. Әтисе бик борчылган күрәсең, йөрәгенә якын алган. Хатынымның энекәше Булат мине котлап чыкты да, өенә кайтып китте. Ләйсәннең әтисенең вафаты турында ул хәбәр бирде. Һәр туган көн саен бабайны да искә алабыз, дога кылабыз. Урыны оҗмахта булсын!

– Табибка Ләйсән белән бергә бардык. Диагнозны әйтер алдыннан, пациентны чыгарып торып, гаиләсе белән сөйләшкәннәрен киноларда күргән бар иде. Монда исә, табиблар бер дә яшермичә: “Сезнең 2нче стадия рак”, – диделәр. Икебез дә катып калдык. Ләйсән елый башлады. Табиб миңа бер еллык тернәкләнү планын аңлатып бирде. Ә без әле бу яңалыкны кабул итә алмыйча, шок хәлендә торабыз. Беркемгә дә күрергә язмасын мондый хәләтне. Авыр булды, тик бу хисләремне Ләйсәнгә күрсәтмәскә тырыштым. Аллаһка ышану ярдәм итте. Ләйсәннең фикерләрен башкага юнәлтү өчен Истанбулга барып кайттык. Операциядә дә, тернәкләнү вакытында да Ләйсән белән булдым. Бу сынау мөнәсәбәтләребезне ныгытты, дип саныйм. Тормышка, гаиләгә, балаларга булган карашымны үзгәртергә этәргеч булды. Бу авыру артта калды дип ышанабыз, кире кабатланмасын. Беркем дә “миңа мондый сынау килмәячәк”, дип тә тәгаен  генә әйтә алмый. Аллаһ ярдәменнән ташламасын.  

– Балаларны түгел, үзегезне тәрбияләгез, диләр бит. “Телефонда утырмагыз”, – дип әйтеп, үзең телефонда утырсаң, дөрес булмый. Балаларга матур гаилә үрнәге күрсәтергә тырышабыз. Хәләл ризык ашыйбыз, хәмер кулланмыйбыз. Алар безнең дога кылганны күреп үсәләр. Ләйсән балаларга таләпчәнрәк. Кызларны өй җыештырырга, табак-савыт юарга ул өйрәтә. Балаларны тормышка әзерләргә тырышабыз. Ал күзлекләр киеп үсмиләр, шөкер.