"Әнкәйдән елый-елый шуны сорадым": Зөһрә Шәрифуллина 65 яшьлек юбилеен каршылый

 

— Хәлләр әйбәт. Гомер үткәне сизелми дә, күңел генә һаман яшь, гел сәхнәгә тартыла. Юбилейны пандемия сәбәпле язга күчерергә туры килде. Төгәл датасы билгеле түгел. Алдан берни әйтергә ярамый, дөнья хәлен белеп булмый. Иҗат кичәсендә 42 елда тупланган кичерешләрем, җырларым, табышларым белән бүлешәсем килә.

 

Озак еллар бер урында эшләп, лаеклы ялга чыктым. Филармония икенче өебез кебек булды. Аннары да элемтә өзелмәде. Филармония каршында эшләп килгән “Илһамият” клубына йөрдек. Тик торганыбыз юк. Төрле бәйгеләргә жюри әгъзасы итеп чакыралар, концертларда катнашам, Рәшит Ваһапов фонды белән тыгыз элемтәдә эшлибез. “Яңа татар җыры” конкурсы шагыйрьләргә һәм композиторларга иҗат итәргә тагын да зуррак мөмкинлекләр ачты. Әле яңа гына “Шәрык базары” проектына старт бирелде. Мондый чаралар сәхнә кешесен тырышырга этәрә. Иҗат белән кайнап яши башлыйсың.

 

 

— Аның проект җитәкчесе — ирем Азат Хәлимов, төзүче мөхәррир — Габделбәр Ризванов. Үземнән соң истәлеккә китап калдыру зур хыялым иде. Пандемия вакытында аны әзерләргә, материаллар тупларга мөмкинлек туды. Анда яшьлек хатирәләре, истәлекләр, фотолар, төрле елларда чыккан әңгәмәләр, репертуарымдагы иң популяр җырлар урын алган.

 

 

— Гаиләдә 8 бала үстек. Мин — төпчеге, кызганыч, абый-апаларым барысы да вафат. Әткәй Нигъмәтулланың сугыштан кайтканда сәламәтлеге нык какшаган иде. Ул арабыздан иртә китте. Әнкәй тормышта күп сынаулар кичереп, 90 яшькә кадәр яшәде. Җыр-моңга сәләт тә аннан күчкәндер. Ул бик матур җырлый иде. Гарәпчә укый-яза белә, олыгайгач та күзлексез укыды. Кечкенәдән җырчы булырга теләдем. Фәнис абыем колхозда эшли башлагач, беренче хезмәт хакына хромка гармуны алган иде. Эшкә киткәндә аны сандыкка яшерә. Әнкәйдән елый-елый шул гармунны сорап алып, үзлектән халык көйләрен уйнарга өйрәндем. Кызганыч, гармунын миңа калдырып, 18 яшендә абыем якты дөньядан китте.

I сыйныфтан ук җыр дөньясына алып кергән укытучым Римма Сафинага да рәхмәтлемен. Мәктәптә бер концерт та минсез үтми иде. Тагын бер остазым — Мәсгүдә Шириязданова. Ул музыка мәктәбендә мине баянда уйнау серләренә өйрәтте. Әнкәйгә ияреп, күршеләргә кич утырырга кергәнем истә. Анда мине һәрчак җырлаталар иде. IV сыйныфта укыганда ике зур югалту кичердек. Фәнис абый белән бер елны әткәй дә вафат булды. Сарманда Казан консерваториясе каршындагы мәктәп өчен укучылар туплыйлар иде, әнкәй мине җибәрмәде. Галимҗан абый армиядә, әнкәйнең пенсиясе аз, колхозга эшкә урнашырга туры килде. Ул чакта авылда моннан да зуррак эш юк иде. Әнкәй дә сөенде: “Утарың тулы мал, келәтең тулы ашлык булыр”, — диде. Берникадәр вакыттан соң, баянда уйнаганымны белеп, балалар бакчасына музыкант итеп чакырдылар. Аннары мәдәният йортына күчтем. Сәхнә тормышым икәнне аңлап, Түбән Кама музыка училищесына җыр бүлегенә укырга киттем. Анда минем өчен профессиональ сәнгать дөньясына юл ачылды.

 

 

— Безнең буын җырчылары фонограммага җырлауның нәрсә икәнен белмәде. Бу — җырны җансыз итә торган нәрсә. Үз йөзеңне, үз репертуарыңны табу мөһим. Кемнедер кабатлап, үзенчәлекле булып булмый. Сиңа гына хас тавышың, имиджың булсын. Халык ясалмалылыкны кабул итми. Аллаһ биргән сәләтне зур тырышлык белән камилләштерү шарт. Белем алу, фикерли белү мөһим. Сәхнәдә сөйләгән һәр сүзең өчен хисап тотарга кирәк. Сәхнә — кешене тәрбияли торган, изге урын.

 

 

— Замана гел үзгәреп тора. Бер урында таптанып булмый. Җырга хокукы булган кешедән рөхсәт алып башкарсалар, зыян юк. Элекке җырларга яңа сулыш өрү начар түгел. Бары җырларны заманчалаштырганда, аның милли бизәге, колориты саклансын иде. Танымаслык дәрәҗәдә үзгәртмәсеннәр.

 

 

— Авылда туганнарыбыз яши. Сарман халкы бик кунакчыл. Концертлар белән кайтканда да, зал тулы тамашачы каршы ала иде. Авылга еш кайтабыз. Әткәй-әнкәйнең каберенә барам. Мәчеттә авылдашларны җыеп, Коръән ашлары уздырабыз, корбан чалдырам.

 

Зөһрә ханым Шәрифуллинаны гомер бәйрәме белән тәбрик итәбез. Сәламәтлек, күңел тынычлыгы, тигез тормыш телибез. Моңлы җырларыгыз белән озак еллар сөендереп торыгыз.