ЭЗЛӘҮ СИСТЕМАЛАРЫ

Без еш кына: «Интернетта теләсә нәрсә бар», «Пәрәвездә ни теләсәң, шуны табып була»,— дип әйтәбез. Чыннан да, интернет ул чиксез океанны хәтерләтә. Андагы мәгълүматның иге-чиге юк. Әмма шушы мәгълүмат диңгезеннән үзеңә кирәкле «су тамчысы»н ничек эзләп табарга? Ярый ла кирәкле сайтның адресы хәтереңдә булса. Ә бит күп очракта без интернетка «нульдән» килеп керәбез. Бу вакытта безгә пәрәвездә урнашкан эзләү системалары (поисковые системы) ярдәмгә килә. Беренче карашка алар башка сайтлардан әллә ни аерылмыйлар да сыман. Ә уйлап карасаң, эзләү системаларының интернет кулланучыларына китергән файдасы бәяләп бетергесез. Шуңа күрә аларның рейтингы югары. Ягъни башка сайтлар белән чагыштырганда, аларга күбрәк кеше керә. Бу — табигый хәл. Интернет белән файдаланучылар көн дә пәрәвездә нинди дә булса мәгълүмат эзлиләр. Берәүләргә — автомобиль, икенчеләргә — бию, өченчеләргә сайлаулар турында яңалыклар кирәк. Хикмәт шунда: эзләү системасында «автомобиль», «бию» яки «сайлаулар» дигән сүзләрне язу җитә. «Эһ» дигәнче, экранда шушы сүзләр телгә алынган сайтлар исемлеге килеп чыга. Теләсә кайсына кер! Инде тагын да төгәлрәк мәгълүмат кирәк булса, сүзтезмә, хәтта җөмлә дә язарга була.

Кайсы эзләү системасы тулырак, ышанычлырак һәм уңайлырак? Бу турыда компьютерчылар арасында бәхәс күптәннән бара. Һәр кеше үзе ошаткан сайтын мактый. Сайлау мөмкинлеге зур — www.yandex.ru, www.rambler.ru, www.aport.ru, www.yahoo.ru һ. б.

Күбесендә бушлай электрон почта әрҗәсе дә ачарга була. Әле шунысы да бар: эзләү системалары текстларны гына түгел, фотоларны да тиз табып бирә. Әйтик, «скрипка» дип язсак, шушы уен коралының меңләгән сурәте килеп чыгачак. Теләсәк, кирәкле мәгълүматны бөтен дөнья буйлап түгел, ә интернетның рус телле өлешеннән генә эзләргә мөмкин. Күптән түгел татарча эзләү системасы да барлыкка килде. google.com/intl/tt адресы буенча татарча эзли аласыз. Монда кирәкле татар сүзләрен, җөмләләрне пәрәвездән җиңел эзләп табарга була.