KИТАПЛАР ДА ИМАН НУРЫ ӨЛӘШӘ

Совет властен торгызу елларында дини китапларны юкка чыгару сәясәте мәчет манараларын кисеп ташлагач та дәвам итте. Шул сәбәпле, социализм чорында алар ачыктан-ачык басылмады диярлек. Мөселман халкы шактый вакыт дини китаплардан, гореф-гадәтләрдән читләшеп яшәргә мәҗбүр булды. Озын тәнәфестән соң, 90 нчы еллар башында, әхлаксызлык һәм төрле тәртипсезлекләр чәчәк ата башлагач, күпләр диннең кирәклеген искә төшерде. Ә аны кабат кайтаруны китаплардан башка күз алдына да китереп булмавы һәркемгә яхшы мәгълүм.

Чаллы каласындагы Тәүбә мә­чете имам-хатибы, бүгенге көндә дүрт дистәдән артык китап авторы Идрис Галә­ветдин нәкъ менә шушы елларда беренчеләрдән булып кулына каләм алган шәхес. Ватандашларына иман нуры, әхлаклылык орлыклары иңдерүдә, адәм балаларын гыйбадәтханәгә тартуда, на­мазга бастыруда аның өлеше бәхәссез. Тормышта күп нәр­сәне төптән аңлаган, үрнәк гаиләсендә 6 бала  тәрбияләгән хәзрәт үзенең хезмәтләрендә җитди дини-иҗтимагый, әхлакый, педагогик, психологик мәсьәләләрне күтәрә, аларның чишелешен Коръән сүрәләре, аятьләр аша дәлилләп аңлата. Аның китаплары әхлакый тәрбия би­рү идеяләре белән сугарылган. ТР Диния нәзарәте дин әһелләре һәм укучылардан ирешкән бихисап рәхмәт хатлары шул хакта сөйли.

Идрис хәзрәтнең кулында бүген дә каләм. Тәмәкенең зыяны турында “Сак бул, агу” дип аталган өр-яңа китабы табадан төшәргә тора. И.Галәветдин белән булган әңгәмәбез аның иҗаты хакында.

— Идрис хәзрәт, бүген Сез ничә китап авторы? Беренчесен кайчан бастырган идегез?

— Санаганым юк. 40-45 ләптер. Иң беренче “Явызлыкларның анасы” исеме астында чыккан китабым 1991 елда дөнья күргән иде. Тәүге басмам укучылар кулына бүләк буларак барып иреште. Вакыты шундый иде, халыкка иман иңдерүне китаптан башка күз алдына да китереп булмый.

— Китапларыгыз күпме тираж белән нәшер ителә һәм ничек тарала?

— Төрлечә. 2, 3, 5, 10 ар мең дә була. “Ислам против террора” исеме астында чыккан китабым  20 мең да­нәдә иде. Тагын шул ук кү­ләм­дә нәшер ителде. Ә “Намаз укырга вакытым юк” китабы укучылар соравы бе­лән ун тапкыр дөнья күрде.

Ә таратуга килгәндә, полиграф комбинатта бастырабыз. Кирәк кадәрен генә алабыз да, калганын укучыларга ирештерүне нәшир­ләр үзләре хәл итә. Басмаларны күбрәк Кавказ ягы халыклары, Мәскәү, Уфа, Тө­мән якларыннан сораталар. Төрмә кебек үгет-нә­си­хәт ки­рәк саналган урыннарга бушка таратабыз, укып иманга килсеннәр генә. Новосибирскига барып  иреш­кән басмаларым Себер ярминкәсе президенты Сергей Якушинда зур кызыксыну уяткан. Шул шәһәрдә нәшер ителүче “Похоронный дом” журналында китапларымны рәсемнәре һәм аңлатмалары белән бастырып чыгарганнар. Кабат соратып алдылар, үземне халыкка вә­газь сөйләргә чакырдылар, бардым. Якушин китапларымны йотлыгып укуын җит­кереп, аларны таратырга теләге булуын белдерде.

— Басылып чыкканчы язмаларыгыз “сират күпере” аша узадыр?

— Иң элек кулдан язам, аннан компьютер аша үтә, журналист Гөлсәрия апа карап чыга. Диния нәзарәтен­дә фикер алышулар да була. Сәяси хата, ялгышлар  китмәсен өчен кат-кат карыйбыз. Узган ел ахырында кайбер дини басмаларны тыю хакында карар чыгардылар. Экстремистик дип бәя­лән­гән 79 басма  ара­сында минем бер генә китабым да юк.

— Китапларыгызның тыш­лыгы торган саен зә­вык­лы­рак була бара. Бу хезмәт кемнең кулы?

— Сарман егете Муса Гайнетдиновның иҗат җи­меш­ләре алар. Ул Түбән Камада музыкант иде, хәзер  моңнарын рәсемгә төшерә, биш вакыт намазын калдырмый.

— Китап бастыру шактый күп чыгым сорый. Бу мәсьәлә ничек хәл ителә?

— Тәүге китабымны бастыру өчен 5 мең сум түләү­дән башлаган идем. Күбрәк бер басманы саткан акчага икенчесен нәшер итү тәртибендәрәк бара. Соңгы “Ислам против террора”, “Вера — как путь спасения наркомании” китапларын Чаллы шәһәре хакимияте дә җылы кабул итте, аларны бастыруда 100 әр мең сум күләмендә матди ярдәм күрсәтте.

— Сез үзегез яшәгән калада гына түгел, Түбән Камада да дин сабаклары бирәсез, биш вакыт намазыгызны калдырмыйсыз, төр­ле чараларда катнашасыз. Китап  язарга  кайчан өлгерәсез?

— Әтием агач эше белән мавыга иде. Бу шө­гыль мин­дә дә кызыксыну уяткач, станок алдым. Никтер әлегә барып чыкмады, күңел китап язарга тартылды. Халыкны иманлы итү саваплы эш. Мин кичләрен тынычлыкта эшләргә яратам, шул чакта илһам килә.

— Белүемчә, кассета, дисклар да яздырасыз. Сезнең шигырь юлларына иҗат ителгән җыр да бар. Солтан Шиһапов башкаруында Кол Шәриф мәчете турындагы җыр бик матур яңгырый.

— Кассеталар күп чыкты. Мөнәҗәтләрдән торган ике диск  тыңлаучыларга барып иреште.

Заманнан артта калырга ярамый. Тәрбия, гыйлемлелек һәр юнәлештә үсәргә  тиеш.