СОЛТАНОВ ЗӘЙНИ (СӨЛӘЙМАНОВ ЗӘЙНЕЛГАБИДИН) ГОБӘЙДУЛЛА УЛЫ

(1892–1952)

Әстерхан шәһәрендә туган. Татар театрына нигез салучыларның берсе һәм театр сәнгатенең мәшһүр эшлеклесе. 1907 елда Әстерханда татар театрында эшли башлый. 1914 ел уртасында һәм 1918 ел башларында «Сәйяр» труппасында эшли. 1922–1923 елларда Татар театр техникумының беренче директоры. Аннан Әстерханда, Бакуда эшли. 1925 елда бөтенләйгә Казанга Татар академия театрына эшкә килә, бөтен иҗади гомерен шушы театр хезмәтенә багышлый. Актер булудан тыш, спектакльләр куя, театр өчен пьесалар тәрҗемә итә.

Тамашачы мәхәббәтен казанган бөек артист. Каһарманнарның күңел кичерешләрен, аларның эчке тойгыларын бөтен нечкәлекләре белән ачып бирә алуы өстенә, аның яңгыравыклы тавышы, мәгърур кыяфәте иҗат иткән образларын тагын да ышандыргыч итә.

Аның рольләре: Кәрим бай — «Бәхетсез егет», Хәмзә бай — «Беренче театр» (Г.Камал), Надир шаһ — «Надир шаһ» (Н.Нариманов), Мисбах хаҗи — «Җилкәнсезләр», Ишан — «Зәңгәр шәл» (К.Тинчурин), Лука — «Тормыш төбендә», Нил — «Мещаннар» (М.Горький), Берсенев — «Разлом» (Б.Лавренев), Янбулатов — «Доцент Янбулатов» (А.Файко), Иманкол — «Наемщик», Шәүлихан — «Ташкыннар» (Т.Гыйззәт), Җиһанша — «Дәүләт Бәдриев» (Г.Иделле), Граф — «Мирандолина» (К.Гольдони), Юныс хаҗи — «Хаҗи әфәнде өйләнә» (Ш.Камал), Әҗим — «Мулланур Вахитов» (Н.Исәнбәт) һ.б.

ТАССРның хал. арт. — 1939 ел.
РСФСРның атказ. арт. — 1940 ел.