Кыз баланың матурлыгын бәяләргә кирәкме?

Быел Татарстанда уналтынчы тапкыр “Мини-мисс Татарстан” бәйгесе үтә. Күп кенә район һәм шәһәрләрдә узган зона бәйгеләрендә 5 яшьтән 12 яшькәчә булган кыз балалар матурлыкта көч сынашты, төрле сәләтләрен күрсәтте.

Анда кызлар 1,5 минутлык чыгыш ясады. Шушы чыгышлары нигезендә сайланып алынганнар конкурсның финал өлешенә узды. Конкурска нәтиҗә 17 майда ясалачак.

Балалар арасында уздырыла торган матурлык бәйгеләре кирәкме, аларга карата кешеләрнең мөнәсәбәте нинди? Саба районының Шәмәрдән авылында яшәүче Әлфия Закирова сабыйларны матурлык ягыннан бәяләүне хупламавы турында сөйләде. “Кирәксез бәйге дип саныйм андый конкурсларны. Балаларның иң матурын ничек сайлап алып була? Алар һәрберсе үзенчә матур”, - ди ул.

Әлфия Закирова үзе дә ике бала әнисе, аның бер кызы һәм кечкенә улы бар. Унберенче сыйныфта укучы кызы матурлык бәйгесендә катнашырга теләк белдергән очракта да, мин кызыма андый конкурсларда катнашырга рөхсәт бирмәс идем, татар баласы, татар сылулары гәүдәсен күрсәтеп, шәрә йөрергә тиеш түгел, дип саный ана. Аның сүзләренә караганда, кешенең тышкы кыяфәте түгел, ә эчке дөньясы матур булырга тиеш. “Сәхнәгә берничә минутка гына чыгарып, баланың иң-иңен билгеләп булмый. Балаларны бигрәк тә сәләтлелек ягыннан аерырга ярамый. Иҗади сәләт еллар буе туплана, җыела, остара, шомара”, - дип сөйләде тәҗрибәле укытучы.

Актаныш районында яшәүче Ринат Мингазовның 7 яшьлек кызы Нурзилә район күләмендә уздырылган “Мини-мисс Актаныш” бәйгесендә вице-мисс титулын яулаган. Әтисе сүзләренә караганда, кыз бик актив: җырлый, бии, оста итеп шигырь сөйли. “Баланың сәләтен үстерәсе килә. Мөмкинлек булганда, бәйгедә катнашудан баш тартмадык. Нурзилә өчен бәйге уен кебек кенә. Сәхнәдә оялмый да, курыкмый да. Бу көн гаиләбез өчен шатлыклы вакыйга булды”, - дип бәяләде ярышны Ринат Мингазов.

Ике кыз тәрбияләүче ата өчен матурлык һәм осталык бәйгесе баланы зур дөньяга чыгару, сәләтен үстерүнең бер баскычы гына. “Кызым җиңү яуламаса да, беребез дә борчылмый”, - ди ул. Нурзиләне әлеге бәйгедә катнаштыру өчен артык чыгымнар да китмәгән: махсус бәйгегә дип бер күлмәк алганнар, сабый үз чыгышында балалар бакчасында өйрәнгән җырын җырлаган һәм биюен күрсәткән.

Эч пошыргыч, баш катыргыч бәйге

Ә менә Россия күләмендә уздырыла торган бәйгедә катнашырга теләүчеләрнең саллы гына суммалар түләп, үз-үзләрен күрсәтергә әзерләнгәннәре турында массакүләм мәгълүмат чараларыннан еш ишетергә туры килә. Әле яши генә башлаган балаларын тагын да “матур” күрсәтер өчен ботекс уколлары кадап, нарасыйларының иреннәрен кабартучылар, кашларын йолкучылар, чәчләрен буятучылар, тагын әллә ниләр кыланучылар турында да хәбәрләр күренгәли.

Татарстанда матурлык бәйгеләре мондый ук дәрәҗәдә уздырылмаса да, кызларны сайлап алуга бик җитди карыйлар. Мисал өчен, Әлмәттә “нефть башкаласы” исеменнән чыгыш ясаячак балага тәлапләр зурдан. Моның өчен әлеге районда уза торган конкурста катнашучы кыз балалар белән ай дәвамында тәҗрибәле педагоглар, хореографлар, вокалистлар, психологлар шөгыльләнә. Зурлар өчен уздырыла торган матурлык бәйгеләрендәге кебек фотосессияләр дә оештырыла.

Балтач районында яшәүче Айзирәкнең кызына быел 4 яшь тула. “Без авылда яшибез. Шәһәр балаларына мөмкинлекләр күбрәк, әлбәттә. Кызымны андый бәйгеләрдә катнаштырыр идем, әмма төрле яклап камилләшкән кала балалары белән салада әти-әни тәрбиясендә генә үскән балаларны чагыштырып, бәяләп булмыйдыр, миңа калса. Баламның сәләте ачылып киткән очракта, мөмкинлекләр булса, кызымны шундый сәхнәләрдә үз-үзен тотарга, кеше арасына керергә өйрәтер идем”, - дип шәһәр халкына көнләшеп каравын яшермәде яшь әни Айзирәк.

Мөмкинлекләре күп булган калада яшәүче Айрат – яшь әти. Аның кызына тиздән 6 яшь тула. “Мини-мисс Татарстан” бәйгесендә катнашу мөмкинлеге булса да, Айрат кызын “күлмәк күрсәтү” бәйгеләрендә беркайчан да катнаштырмаячагы турында белдерде. Аның сүзләренә караганда, баланың болай да җитлегеп бетмәгән психикасы өчен мондый бәйгеләр бик авыр кабул ителә. “Кемдер җиңгәч, балада нигә мин түгел, башка бала җиңде дигән уй туарга мөмкин. Ул яшьтәшләреннән кимсенә, кыенсына башларга мөмкин. Яшь вакыттан ук баланың башын кирәкмәгән нәрсәләр белән катырырга җыенмыйм. Үзе аңлый, хәл итә башлагач, үз юлын сайлар”, - дип сөйләде яшь әти.

"Мисс Татарстан" оешмасы президенты Изольда Сахарова сүзләренә караганда, “Мини-мисс Татарстан” - балалар өчен, беренче чиратта, күңелле бәйрәм. Кечкенә кызлар анда үзләренең сәләтләрен күрсәтә ала. Әмма Изольда ханым үзенең бер әңгәмәсендә:“Без эстетик кануннарны алга сөрергә тырышабыз”, - дип белдергән иде. Димәк, танылган сәнгать һәм мәдәният вәкилләре, массакүләм мәгълүмат чараларыннан килгән мәртәбәле жюри әгъзаларына матур һәм шул ук вакытта сәләтле булган баланы сайлау бурычы куела бит.

Күптән түгел Россиянең ЛДПР партиясе вәкилләре балаларның матурлык конкурсларын тыю турындагы тәкъдим белән чыкты. Ләкин Изольда Сахарова депуталар ниятенә каршы. “Балаларга дөрес тәрбия, юнәлеш бирү мөһим. Матурлыкның асылы – гармония. Без бары тик шуңа гына омтылабыз”, - дип саный ул.