Сыерның сөте - телендә

Кукмара районының артта сөйрәлүче хуҗалыкларыннан исәпләнгән “Әсәнбаш” агрофирмасы ирланд фермеры Тимоти Ли булышлыгы белән алдынгылар рәтенә чыкты. Татарстанга махсус чакыру буенча килгән белгеч, хуҗалыктагы тәртипсезлекне күреп, аһ итә. Берничә ай эчендә ул савым күләмен өч тапкыр арттыруга иреште.

2013 ел Татарстан аграрийлары өчен уңышлы булды дип әйтергә тел әйләнми – ашлык уңмады, сөт җитештерү кискен кимеде. Бөлгенлеккә төшкән “ВАМИН” агрохолдингын аякка бастырырга омтылучы идарәче компания август аенда Татарстанга Ирландия фермеры Тимоти Лины чакырды. Мәгълүм булганча, Ирландия - фермерлар иле. Анда һәр кеше фермада ук тумаса да, балачагын әби-бабасы янында фермада үткәргән, ә аннан династияне дәвам иткән.

Тимоти Ли да шуларның берсе. Авыл хуҗалыгында ул барысын да белә диярлек. Аны кризиска каршы менеджер сыйфатында Польша, Кытай һәм хәтта Согуд Гарәбстанында терлекчелек фермаларын аякка бастырырга чакырганнар инде. Тимоти Линың сүзләренчә, бер генә илдә дә авыл хуҗалыгында эшләр җиңел генә бармый. Тиешле нәтиҗәгә ирешү өчен, күп көч түгәргә кирәк.

Татарстанга аяк баскач, Тимоти Ли җиң сызганып эшкә тотынган һәм: “Ни өчен безнең сыерлар 20 литр түгел, ә нибары 7 литр гына сөт бирә?” дигән сорауга җавап эзләргә керешкән. Башта хуҗалыкларның эшчәнлеге белән танышкан һәм хәйран калган. Беренчедән, чит ил белгече безнең сыерларның нинди шартларда асралуын күреп шаккаткан. Аларның хәтта эчәргә сулары да юк икән...

- Тере организм сусыз яши алмый! – дип, ирланд белгече сыер савучыларга һәм хуҗалык җитәкчеләренә һәркемгә дә билгеле хакыйкатьне ачып салган.

Аннан соң Тим сыерларның биркалары булмавына игътибар иткән.

- Савымчылар мине үз сыерларыбызны кушаматлары буенча беләбез һәм башкалары белән бутамыйбыз дип ышандырды. Әмма ничек кенә бутыйлар әле! Нәтиҗәдә, кайсы сыерның уртача күпме сөт биргәнлеге аңлашылмый, - ди ирланд белгече. - Болай ярамый. Барысы да документлаштырылырга һәм компьютерга кертелергә тиеш. Без сыерларга биркалар тактык һәм контроль савымнардан соң, продукция бирүчәнлегенә карап, терлекләрне төркемнәргә бүлдек.

Савымчылар да игътибардан читтә калмаган. Мәгълүм булганча, аларның хезмәт хакы савылган сөтнең күләменә бәйле. Ләкин сөтне аз бирә торган сыерлар эләккәнгә савымчы гаепле түгел бит. Биредә гаделлекне саклар өчен, аз һәм югары продукция бирә торган төркемнәрдә бригадаларны ике атна саен алыштырырга, ә урталыкта барган төркемдә сменасыз эшләргә булганнар.

Хәзер сыер савучылар катнаш азык салынган авыр капчыклар күтәреп, аны утлыкларга бүлү мәшәкатеннән азат. Моны азык таратучы могҗизалы техника башкара. Ул фермада элек тә булган, ләкин эшчеләр аңа ышанмыйча, азыкны кул белән сибүне кулай күргән. Тимоти моның киресен исбатлаган.

Моннан тыш, ирланд белгече баланслы ашату формуласын төзегән, саву аппаратын ремонтлаган. Нәтиҗәдә, сентябрьдә үк хуҗалыкта сөт җитештерү күләме арта башлаган. Бүгенге көндә “Әсәнбаш” - холдингның агрофирмалары арасында савым буенча беренче урынны били.

- Моның бернинди сере дә юк, - дип ышандыра Тимоти. - Бары тик кешеләр кайбер нәрсәләрне белми иде. Мин аларга шуларны җиткерергә тырыштым һәм үз тәкъдимнәремне әйттем. Алар минем идеяләрнең нәтиҗәсен күрде, эшләре дә шактый җиңеләйде.

2014 ел башында Тимоти Ли белән килешү вакыты тәмамлана. Ләкин ирланд белгече хәзер Татарстан хуҗалыгының аңардан башка да аягында нык басып торачагына өметләнә.