Шамил Хамматов: «Пьер Ришар мине аңламады»

7 гыйнварда Россия кинотеатрларында «Продавец игрушек» фильмы күрсәтелә башлаячак, анда төп рольне Чулпан Хамматованың энесе Шамил башкара. Фильмда шулай ук француз актеры Пьер Ришар катнаша.

Безнең якташыбыз танылган актер белән уртак тел таба алмаган икән. Моның сәбәпләре хакында Шамил Татарстан башкаласында фильмны премьерага кадәр журналистлар игътибарына тәкъдим иткән вакытта сөйләде.

Апа белән сирәк күрешәбез

Шамил Хамматов белән очрашу «Мир» кинотеатрында үтте. 27 яшьлек актер өчен тамашачылар белән бу рәвешле аралашуның әле яңалык булуы күренеп тора иде. Ул үзен кыюсыз тотты һәм провокацион сорауларга ни дип тә җавап бирергә белмәде.

Шамил 2005 елда Мәскәүнең Россия театр сәнгате академиясен тәмамлаган. Хәзерге вакытта «Современник» театрында эшли, ә менә кино һәм сериалларда күптән түгел генә төшә башлаган.

- Әлбәттә, мин апам ярдәмендә актерлык һөнәрен сайладым, - диде Шамил Хамматов. - Мин Мәскәүгә аның янына еш кунакка бара, аның рольләргә ничек әзерләнүен, киң җәмәгатьчелектән яшерелгән театр тормышын күзәтә идем. Мине андагы иҗади мохит таң калдырды. Үземнең дә шул дөньяда яшәп карыйсым килде.

Шамил сүзләренчә, апасы беркайчан да үз каланчасыннан торып аны тәнкыйтьләргә ашыкмый, киресенчә, ярдәм итәргә тырыша:

- Ул бу һөнәрнең бөтен нечкәлекләрен дә белә. Соңгы нәтиҗәнең тырышып эшләвеңә генә түгел, ә башка күп кенә кешеләрнең гамәленә дә бәйле булуын аңлый. Шуңа күрә ул тәнкыйтьләми, ә киңәш бирергә тырыша. Өстәвенә, без Чулпан белән Мәскәүдә бик сирәк күрешәбез. Башкала үзенең энергиясе, тизлеге белән сине тулысынча “йота”. Ләкин безнең күркәм гадәт бар. Җәй саен бөтен гаиләбез белән Казан янындагы дачага җыялабыз, менә шунда мин үземне иң бәхетле кеше итеп тоям. Шундый вакытларда тормышта иң мөһиме гаилә икәнен аңлыйм. Мәскәүдә интектергән артык уйлар, ялган кыйммәтләрдән котылам. Минем менә дигән хатыным бар, тик әлегә балаларыбыз юк, гаиләм әле тулы түгел дип саныйм. Инде бу юнәлештә эшләячәкбез.

Тәрҗемә кыенлыклары

«Продавец игрушек» фильмында Шамил үзенең нәсел-нәсәбе русларга барып тоташкан французны уйный. Аның герое Николя Берсен Парижда уенчыклар сатучы булып эшли. Әнисе дә, Парижның кондитер «патшасы» (аны Пьер Ришар уйный) кызы булган кәләше дә Николяның эшен яратмый. Ни дисәң дә, аның Сорбонна университеты дипломы бар, һәм теләгән очракта ул бу тормышта зур үрләр яулый алыр иде. Ләкин Николя үз эшеннән болай да канәгать. Шулай ук ул тарихи ватанына кайтырга, үзенең ата-бабалары турында күбрәк белергә хыяллана, һәм менә Раштуа алдыннан аның бу хыялы тормышка аша...

Мондый романтик фильмнарны гадәттә бәйрәм ялларында яратып карыйлар. Ләкин бу фильмның DVD дискларда таралуын, яисә телеэкраннарга чыгуын көтсәгез дә, берни дә югалтмассыз. Эш шунда ки, фильмның зур чыгымнар таләп итмәве һәм эчтәлеге белән әлләни аерылып тормавы ахыргы нәтиҗәгә шактый нык йогынты ясаган. Бу фикер белән Шамил Хамматов та килешә.

- Миңа театр кинога караганда күбрәк ошый. Чөнки театрда репетиция процессы бик кызык, анда үз ролеңә төрле мәгънә салып уйнап була, герой холкына кирәкле яңа буяулар өстәргә мөмкинлек бар. Ә бүген кинода андый мөмкинлек юк. Төрле сәбәпләр аркасында репетицияләр үткәрелми. Камера алдына тиешле ракурста басып текстыңны укыйсың да, эшең бетә. Кайвакыт хәтта режиссер белән аның миннән нәрсә көтүе турында да сөйләшеп булмый. Бөтен җирдә янга калдыралар, бөтенесен ашык-пошык эшлиләр, ә аннан соң ул «шедеврны» тамашачылар игътибарына тәкъдим итәләр.

Шулай да Шамил дөньякүләм танылган йолдыз белән эшләү бәхете насыйп булуына куана:

- Пьер Ришар төшерү мәйданчыгында үзен бик иркен хис итә, бирелгән вакытны белеп файдалана. 10 минутлык тәнәфес игълан ителгәч, ул шунда ук хәл җыю өчен кәнәфидә черем итеп ала.

Пьер Ришар Шамил Хамматовка әйткәнчә, ул үз телендә уйнап та, аңа француз телендә кайтарган җавапны аңлый алмаган беренче шундый очракка тап булган икән.

- Эш шунда ки, сценарий буенча мин Парижда чагында кешеләр, шул исәптән Пьер уйнаган герой белән француз телендә сөйләшәм, - дип аңлата Шамил. - Мин бу телне белмим, ләкин кино төшергәндә дүрт дәрес үткәрделәр, анда мин гади әйберләрне ятларга тиеш идем. Әлбәттә, бу гына җитмәде. Кино төшергәндә тәрҗемәче эшләде, тик ул нигәдер кирәк чагында янәшәмдә юк иде. Шуңа күрә кадрда Пьер Ришарның миңа нәрсә әйтергә теләгәненә үземә төшенергә туры килде. Ә ул мин ни әйттем икән дип баш ватты. Чөнки мин сөйләшкән тел француз теленнән бик ерак тора иде.

Шамил Хамматовка күптән түгел зомбилар турындагы фильмда роль тәкъдим иткәннәр. Тик Шамил риза булмаган...

- Россиядә бу жанрда әле бер лаеклы эш тә күргәнем юк, - ди актер.

Яңа елны Шамил Мәскәүдә эштән бушаган арада гаиләсе белән каршы алачак - 31 декабрьдән 2 гыйнварга кадәр Хамматов спектакльләрдә уйнаячак, шуңа күрә аңа Яңа ел каникуллары турында хыялланырга гына кала.