Бездә кунакта - Башкортстанның Эстәрлебаш районы әдәби берләшмәсе

Мин, Ибраһимова Фәнирә Габделхәй кызы, 1956 елда Тәтер-Арслан авылында туганмын. Урта мәктәпне тәмамлагач, БДУның филология факультетында белем алдым. Юнәлтмә белән Благовар районына килеп, озак еллар шунда укытучы булып эшләдем.

Европада татар җыры

Мәңгелек җәй илен сискәндереп,

Гүзәл бер сер булып дөньяга,

Татар гына җырлар, татар гына сөйләр,

Татар гына көйләр моң ага.

Тальян сыздыруын чит аһәңнең

Алыштыра алмас йөз, меңе.

Исең китәр: бер уч кассетага

Сыеп беткән татар күңеле.

Сайлап кына көйгә сүз тезелгән,

Һәр тибешен тоеп йөрәкнең.

Шулай язган: күңелләрне айкар

Җыры-моңы булган милләт мин.

Татар җырлый үзәкләрне өзеп,

Татар җырлый җанны эретеп,

Татар җырлый биетерлек итеп

Кыйтгаларның барын бер итеп.

Гибралтардан «Сарман буйкайлары»н

Ялгыз ай да тыңлый үрелеп.

Без китәрбез. Татар җырын сагынып

Кипарислар елар түгелеп.

Борынгы кунак

Ышанмаган, әйдә, ышанмасын,

Ышанганнар, тыңлап карагыз.

Безгә кунак булып килгән, имеш,

Борынгы бер ерак бабабыз.

Әйткән, имеш, сезне күрер өчен

Сайладым, дип, юлның авырын.

Бик күрәсем килде сезнең чорның

Техник могҗизалар авылын.

Үзе болай буйчан, бик таза ди,

Затлы тиреләргә төренгән.

Безнең халык аның тирәсендә

Үтә фәкыйрь булып күренгән.

Могҗизалар эзләп күп йөрсә дә,

Очратмаган һаман кирәген.

Аптыраудан кинәт катып калган,

Күреп гади бакча көрәген.

— Бу бит минем көрәк. Ул соң әллә

Сезнең музейларда торамы?

Киләчәге аңа җавап биргән:

Бу, дип, безнең төп эш коралы.

Балта күреп, бабай гаҗәпләнгән,

Тырма күреп авыр сулаган.

Чалгы, китмән күргәч, башын кашып,

Озак кына нидер уйлаган.

Сизми калган хәтта тораташтай

Юл өстендә кинәт туктавын,

Күреп алгач авыл хатынының

Дүртаяклап басу утавын.

Әйткән, имеш, авыр ыңгырашып:

— Ник гасырлар үттем алданып?

Шушымени сезнең космик үсеш?

Шушымени сезнең «алдалык»?

Сезнең чорда күргән «техника»ны

Үзем ясап эшкә җиктем мин.

Үз коралым түгел, сезнең эшне

Күрер өчен сәфәр чыктым мин...

Юатканнар. Бераз тынычланган

Кешелекнең ерак бабае.

Шунда салмак кына тамак кырып

Сүз алган ди авыл агае:

- И борынгы бабай, матди яктан

Нульгә тигез икән арабыз.

Яшәү өчен син дә көрәшкәнсең,

Җан асрыйк дип без дә чабабыз.

Минем сиңа бик шәп тәкъдимем бар:

Килгәч, үтеп күпме дәверне,

Әллә, тәвәккәлләп, үзең генә

Шефка аласыңмы авылны?

Кайда безнең депутат?

«Кандидатны каршылагыз!» —

 Тыпырдата хуҗабыз.

Каршылыйбыз, ничек инде

Хуҗабыздан узабыз?

«Тавыш бирсәгез, отарсыз,

Калмассыз ялгыз, ятим!» —

Кандидатка мактау җырлый

Ярдәмче Локман хәким.

Кандидат гади зат түгел,

Хәернас улы икән.

Хәернас улы Ходаның

Почти уң кулы икән.

Аны сайласак, дөньябыз

Оҗмахка әйләнәчәк,

Авыл хуҗалыгы, үсеп,

Космоска бәйләнәчәк.

Сайлау көне үзе рәхәт,

Җитәкчеләргә рәхмәт.

Кемне сайларгасын төртеп

Күрсәтә рәис Әхмәт.

Сайлыйбыз, чөнки һәркемнең

Оҗмах күрәсе килә,

Тәмле оҗмах җимешләре

Ашап үләсе килә.

Халык наказлары белән

Алдар капчыгын төяп,

Мәскәүгә китте депутат...

Калганын язмыйм... Оят...

Өч ел үтте. Буш кырларны

Кызганып җилләр тарый.

Авыл тиеннәрен саный,

Мәскәүгә карый-карый.

«Кайда син, ник югалдың?» — дип

Кычкырсак та җиде кат,

Тавыш бирми. Адашкандыр,

Ахры, безнең депутат.

Мәскәүләрдә фатир алган,

Кырымда - вилла диләр.

Фатиры да, вилласы да

Бик хәтәр, җилле диләр.

Тагын сайлау. Мескен авыл

Сәясәт колы икән.

Бүген кандидат килә ди,

Бусы кем улы икән?

Татар теленә

Сиңа мәдхияләр җырламадым,

Зурламадым сине табында.

Мин беркайчан кулга сүзлек тотып

Өйрәнмәдем сине танырга.

Табигатем мине туганда ук

Синең кызың итеп яраткан.

Өлешемә тигән көмешем син,

Анам белән тигез яратам.

Ә анага булган мәхәббәт ул

Һәрбер күзәнәктә, тамырда.

Яшәешең шуннан тора икән,

Ник дөньяга сөрән салырга?

Кайсы телдә яшәү җайлырак дип

Мин бервакыт план кормадым.

Беркайчан да «Фая» булмадым мин.

Беркайчан да «мама» булмадым.

Бу дөньяда тәүге сулышымнан

Язмышым һәм моңым син минем.

Балигъ булгач, гомерлеккә сайлап

Алган хезмәтем дә син минем.

Башка телләрне, юк, түбәнсетмим,

Безнең якта андый гадәт юк.

Бар телне дә бик өйрәнер идем,

Тик өйрәнеп булмый — сәләт юк.

Мин беркайчан зур сүзлекләр тотып,

Өйрәнмәдем сине танырга.

Мин туганда татар булып тудым,

Татар каны минем тамырда.