Өченче балага җирне киләсе елдан бирәчәкләр

Президент Дмитрий Медведев күп балалы гаиләләргә җир кишәрлеге бирергә дип законга кул куйганан соң, өч һәм аннан да күбрәк баласы булган гаиләләр, аны ничек аласы икән, дип уйлана башлады. Гади халык нәрсә эшләргә дә белми аптырап торганда, депутатлар, җитәкчеләр дә җир кишәрлекләрен ничек, каян бирергә, дип баш вата.

Өч һәм аннан да күбрәк 18 яшькә кадәрге балалары булган гаиләләргә йорт салу яки дача тө­зү өчен җир кишәрлекләре бүлеп бирер алдыннан, моңа кадәр эшләп килгән законнарга үзгә­решләр кертергә кирәк. Дәү­ләт Советында инде менә берничә ай Татарстан Республикасы Җир кодексын кабаттан өйрәнәләр. Чөн­ки аңа үзгә­решләр кертелмичә, бушлай җир биреп булмый. Күп­тән түгел булып узган "түгә­рәк өстәл" барышында да нәкъ менә шул хакта фикер алыштылар.

Бирегә Казанга якын урнашкан Лаеш, Югары Ослан, Биектау, Питрәч районнарыннан вәкилләр чакырганнар иде. Питрәч районыннан кала, башка районнарда кыенлыклар бар. Киңәшмәдә катнашкан Биектау районы җир һәм милек мөнә­сәбәтләре палатасы җитәкчесе Әгъзам Хәсәнов район үзәген­нән кишәрлекләр бирә алмауларын, бары тик авылларда гына буш урыннар барлыгын әйтә. Югары Ослан районының со­циаль яклау бүлеге башлыгы Тән­зилә Васильева да шулай ди. Ә менә Лаеш районында исә бу эшкә бөтенләй керешмәгәннәр булса кирәк. Экология, табигый байлыклар һәм аграр мәсьәләләр комитеты рәисе Валерий Васильев райондагы вәзгыять белән кызыксына башлагач, Лаеш районының җир һәм милек мөнәсә­бәт­ләре палатасы рәисе Сергей Рыбаков үзләрендә күп балалы ничә гаилә барлыгын да әйтә алмады. Ә менә закон проектын Пит­рәчтә ныклап өйрәнгәнлекләре күренеп тора. Питрәч муниципаль районы башлыгы урынбасары Руслан Камалов "түгәрәк өстәл"гә килүчеләрне сорауларга "күмде". Комитет җитәкчесе Валерий Павлович та, аның сорауларын җөп­ләп, ачыклык кертергә кирәклегенә басым ясап торды.

– Районда 200ләп күп балалы гаилә бар. Аларның күбесе район үзәгендә яши. Башка районнардан аермалы буларак, бездә район үзәгендә җир бүлеп бирүдә проблема юк. Дөрес, берничә җирлектә бераз кыенлыклар бар. Әгәр дә законны кабул итәләр икән, ачыкланып бетү белән, шунда ук бу эшкә ке­решәчәкбез. Хакимияткә килеп, бу кишәрлекләрне безгә кайчан бирәсез инде, дип кызыксынучы гаиләләр бик күп, – ди Руслан Ирекович.

Закон проектында язылганча, гаиләләргә 6дан алып 20 сутыйга кадәр кишәрлекләр бирү каралган. Күпме бирәсен урыннарда хәл итәргә тиешләр. Тик зур мәйданнар күбесенчә авыл җирләрендә бирелер, мөгаен. Чөнки район үзәкләрендә, Казан, Чаллы кебек шәһәрләрдә буш җирләр табу бик кыен. Башкалада гына да 3 меңнән артык күп балалы гаилә яши. Аларның барысына да җир Казан тирәсеннән кирәк. Моның кадәр гаиләне ничек, каян җирле итәсен Казан хакимияте хәл итәчәк. Башкаланың җир һәм милек мөнәсәбәтләре комитетында бу уңайдан эшкә керешкәннәр инде.

Закон проектын эшләүчеләр аңлатканча, өч һәм аннан да күбрәк 18 яше тулмаган балалары булган гаиләләргә җир кишәрлеге чират буенча бирелә­чәк. Әгәр дә гаиләгә тәкъ­дим ителгән урын ошамый икән, ул аннан баш тартып, икенчесен көтә. Валерий Васильев белдер­гәнчә, булган җир кишәрлекләре гаиләләргә өләшенеп бетмичә, яңа кишәрлекләр бүленми. Белгечләр киңәшкәндә, яшь мәсь­әләсе буенча да сораулар ту­ды. Комитет рәисе урынбасары Илсур Сафиуллин белдер­гәнчә, кайбер төбәкләрдә күп балалы гаилә, дип 23 яшькә кадәр 3 баласы булганнар санала. ТР прокуратурасы вәкиле Галина Синякина 23 яшьтә кайбер егет-кызларның әти-әниләреннән башка мөстәкыйль яши алмауларын белдерде. Билгеләнгән яшь чиге халыкта ризасызлык тудыру ихтималын әйтте.

Закон проектын эшләүдә катнашкан Җир һәм мөлкәти мө­нәсәбәтләр министрлыгына Башкортстан делегациясе кил­гән булган. Эшлекле сәфәр барышында әлеге закон хакында да сөйләш­кәннәр. Министрлыкның бүлек җитәкчесе Фәридә Санатуллина белдер­гәчә, Башкортстан территориясендә 5 ел яшәгән гаиләләргә генә җир бирәчәкләр икән. Бездә исә гаилә, республикада күпме яшәвенә карамастан, җир алырга хокуклы, дигән фикергә килделәр.

"Түгәрәк өстәл"дә төрле рай­оннарда теркәлүче гаиләләр мәсьәләсе дә кузгатылды. Ир яки хатын икесе ике районда теркәл­гән булса, җирне каян алырга? Әлеге сорауга да җавап табылды. Кайсы районнан телиләр, шуннан алырга була. Бары тик аңлашылмаучанлыклар чыкмасын өчен, бердәм мәгълүмат базасы булдырырга кирәк, диделәр.

Күп балалы гаиләләргә тиешле кишәрлекләрне киләсе елдан бирә башлаячаклар. Әлегә закон ныклап өйрәнелә, төзәт­мәләр кертелә.