“Көнбагыш басуында җан биргән”

41 яшьлек Фәйрүзә Мингалиева табиблар кулында җан бирә. Аның 21 яшьлек кызы һәм 18 яшьлек улы ятим калган. 

 

Фәйрүзә – Балтач кызы, бик иртә әти-әнисе үлеп китә. Биш бертуган бер-берсенә терәк булып үсә. Әмма язмыш җилләре аяусыз шул, аларның өчесе инде мәрхүм икән.

 

– 29 сентябрьдә Фәйрүзәмнең кырыгын үткәрдек, – дип сүзен башлады мәрхүмәнең тормыш иптәше Марсель. – Чыгышым белән Апас ягыннан мин, ул Балтачның Курмалы авылыннан. 16 ел элек Казанда таныштык, Фәйрүзә шәһәрдә кибеттә эшли иде. Сеңлем белән якыннан аралашкан алар. Танышуыбызга туганым сәбәпче булды дисәк тә була. Фәйрүзә белән 2010 елда язылыштык, беренчел мәлләрдә авылда, әни янында яшәп тордык. 2012 елда балабыз туды, 19 көн булганнан соң сабыебыз ике яклы пневмониядән үлеп китте. Фәйрүзә һәрчак авылда үз куышыбызны булдыру турында хыяллана иде. Кайбычның Имәнле Бортас авылыннан йорт сатып алдык. Гөл-чәчкәләргә күмде ул бакчабызны. Уңган-булган, кулыннан килмәгән эше юк иде.

 

Марсельгә кияүгә чыкканчы, Фәйрүзәнең башка никахларыннан туган кызы белән улы да була. Марсель аларны үз балалары сыман күреп үстерә. Сүз арасында да “минем кызым”, “минем улым” дип еш телгә ала ул аларны. Җәен гаилә Кайбыч якларында Имәнле Бортас авылында яши.

 

– Элекке “Тасма” берләшмәсе урнашкан бинада хәзер төрле шәхси оешмалар эшли. Шуларның берсендә Фәйрүзә чәй төргәкләүдә хезмәт куйды. Ике тәүлек эшли, ике көн ял итә, шул арада ашкынып авылга кайта. Авыл кешесе инде. “Авылыма кайтып йокмаласам, төнем-төн булмый”, – дия иде җаным. 19 август иртәсендә күрше Колангы тимер юл поселогыннан бер танышым шалтырата. “Сез Фәйрүзә дигән хатынны беләсезме? Питрәчнеке”, – ди. “Ялгышасыз, аннан бернинди танышым юк”, – дип җавап кайтардым. Ул хәлне сөйләп бирде, менә шуннан күңелгә шик кереп оялады. Фәйрүзәм авариядә үлгән бит, дигән хәбәрне үз-үземә кат-кат кабатлагач кына аңыма килдем. Елый-елый туганнарга шалтыраттым. Берсе дә ышанырга теләми, әле дә шулай. Каядыр чыгып киткән төсле... Юл һәлакәте килеп чыккан урында гаишниклар аңлатып бирде. Борылышта каршысына чыккан машинадан куркып, Фәйрүзә рульне уңга борган һәм юл читенә тәгәрәгән. Теге машина үз юлына кереп өлгергән. Ул әлеге авариядә шаһит буларак кына бара, аны гаепләмиләр. Бу М12 юлында төзү эшләре бара. Йөк техникасы тыз да быз йөреп тора. Шуңа күп шоферлар ашыгып, каршы як юлга чыга. Күрәчәк булгандыр инде, көнбагыш басуында җан биргән Фәйрүзәм. Машинасыннан чыгып очып, 20-30 метр читтә, басу эчендә ята иде. Үзе дә гомер буена чәчәкләр яратты, кояштай сары матур чәчәкле басуда соңгы сулышын да алды. Бөтен гомерен безгә, гаиләсенә багышлады, гадел иде ул. Ачуланса да, явызлык юк иде анда. Хәзер аннан башка калгач, тормыш касәсе чатнаган төсле булды. Кая гына барып тотынсак та, бик авыр, бөтен тормышыбызның тоткасы иде ул.

Ике ел элек алар Казанның Дәрвишләр бистәсеннән өч бүлмәле фатир сатып алган. Балалар өчен бер куыш булыр, дип исәпләгәннәр. Авыл белән шәһәр арасын шактый таптаган алар. 

 

Фәйрүзә Мингалиеваның олы кызы Алинә хәзер энесе өчен әни дә, апа да. 

– Әни оста, тәмле итеп табын әзерли белә иде, биш минут эчендә өстәлне тутыра белде. Ул пешергән бәлеш, пилмән, мантылар ашап туялмаслык була иде. Тиктормас җан булды. Яшәп калырга ашыкты, – диде кызы Алинә Бәширова. – Бик авыр хәзер безгә. Ничек кенә кичерергә моны... 19 август көнне иртән уянып киттем, телефоным сүнгән иде. Зарядкага куйдым, “пропущенный” шалтыратулар турында смслар килә башлады. Әнинең апасы Гадилә дә шалтырткан. Мин аны җыйдым, ул: “Дөрес хәлме?” – дип миннән сорады. Аңышмыйча калдым. Әтигә шалтыраттым, ул елый, машинама утырдым да, авылга кайттым. Һәлакәт булган урынга да бардык, әти (Алинә үги әтисе Марсельне әти дип атый – Авт.) шунда иде. “Исәнме?” – дип сорадым. “Хастаханәгә алып киттеләр”, диде. “Бу дөрес түгел, минем әни үлә алмый”, – дип үкереп еларга тотындым. 

 

Әнием белән соңгы арада үлем, ахирәт тормыш турында еш сөйләшә идек. Никтер соңгы арада нәкъ менә әни еш телгә алды әлеге сүзләрне. Сизенгән, дип уйлыйбыз. Авылда тикшеренү үткәндә, аңа дөрес диагноз куелмаган. Табиб биргән диагноз кәгазендә: “миома”, рак күзәнәкләре бар, дип язылган иде. Ул бу хакта белеп алгач, бик нык борчылды. “Үлеп китсәм, энекәшеңне ташлый күрмә, аякка бастыр, синең өстеңә калачак”, – дип гел әйтә килде. Менә шул ялгыш диагнозны белеп алганнан бирле елап йөрде. Бик бетереште инде. Ә мин аны тыңларга да теләмичә, ныклап тикшеренергә куштым. “Оныкларыңны үстермичә, бернинди ахирәт тормышы турында уйлыйсы да юк”, – дип кырт кисә идем. Чыннан да, башка клиникаларда үткән тикшеренү нәтиҗәләре буенча берни табылмады. Һаман да соңгы аудиохәбәрен тыңлыйм. Ул анда: “Кызым, иртә белән авылга кайтам”, – дигән. Әниемне Кайбычта җирләдек. Янында гына 2015 елда бер айлык булып туган энем дә җирләнгән. Әтиебез дә бик борчыла, искә төшерә дә елый. Үз әтиебез булмаса да, без бик якын, алар өйләнешкән вакытта миңа – 6 яшь, энем Дениска 3 яшь тирәсе иде. Әти-әнием икесе дә безне белемле итәргә теләде, мин Казандагы көллияттә белем алдым. Энем тумыштан инвалид. Бер күзе, гомумән, күрми, Лаештагы коррекция интернат-мәктәбендә укыды ул. Хәзер Казандагы техникумда аяк киеме төзәтүче һөнәрен ала. Быел 2нче курска укырга керде. Энем үзе мөстәкыйль. Ашарга пешереп, бар нәрсәне хәстәрләп калдырсаң, үзен карарлык дәрәҗәдә. Укырга йөри, аны уку йортына йә әти, йә мин илтеп куям. Әнием машина, фатир алганда, барлыгы өч кредит алган иде. Хәзер менә шуларны түлисе, үзем шәхси оешмада эшлим. Энем пенсия ала. Ничек тә сынауларны җиңәргә кирәк. 

 

Шундый авыр хәлдә калган гаиләгә ярдәм итүчеләр табылыр бәлки. Акчаны Марсель Хамисович Мингалиев (89172322295) телефон номерына (Саклык банк картасына беркетелгән) күчерә аласыз.