Комсызлык турында КЫЙССА

Шул алтынны бертуганнар алдына куйган. Шунда бу ике туган бер-берсенә: «Мөгаен, монда бер хәзинә яшеренгәндер», – дип әйтәләр дә юлларын дәвам итү уеннан кире кайталар.

 

Алар бу җирдә өч көн һәм өч төн булалар. Һәр көн саен елан туганнарга алтын китергән. Шунда туганнарның берсе икенчесенә: «Без кайчанга хәтле бу еланга карап торачакбыз? Әйдә, аны үтерик, аннан хәзинәне казып чыгарырбыз һәм барлык байлыкны да үзебезгә алырбыз», – дип әйткән. Икенчесе исә, аны бу фикереннән кире кайтарырга тырышып, болай дип әйткән: «Син каян беләсең? Бер-бер хәл булып, син хәзинәне таба алмасаң?»

 

Ләкин беренче туган аның сүзен тыңламаган. Кулына балта алып, еланның чыкканын көткән. Елан күренүгә, ул аңа балта белән суккан, ләкин аның башы гына яраланган, ул үлмәгән. Елан, куркып, бу туганга ташланган һәм, чагып, аны үтергән, үз өненә кереп киткән. Икенче туган үзенең абыйсын күмгән һәм бу төнне шунда кунарга калган.

 

Икенче көнгә елан үз өненнән шуышып чыккан, ләкин авызында бернәрсә дә булмаган. Шул вакытта туганнарның исән калганы еланга болай дип әйткән: «Әй, елан! Аллаһы белән ант итәм, синең белән булган хәлләргә мин каршы идем. Туганымны уйлаган фикереннән кире кайтарырга теләдем, ләкин ул мине тыңламады. Аллаһы шаһит булсын, әйдә синең белән яңа килешү төзик, син миңа зыян китермә, мин дә сиңа начарлык эшләмәм. Син миңа элеккеге кебек көн саен алтын китер».

 

Елан аңа: «Юк, болай булмый. Син абыеңның каберен күреп, мине күрә алмый башлаячаксың. Мин исә, башымдагы яраны искә төшереп, сине дошман күрермен», – дип әйткән.

 

Нәсыйхәт

 

Саранлык – бик начар сыйфат. Әгәр дә беренче туган саран булмаса, алар көн саен алтын алырлар иде. Саранлыгы һәм комсызлыгы сәбәпле, ул алтыннан да коры калды һәм аның гомере дә өзелде. Мөмкин булганча кеше иң күркәм рәвештә начарлыкка каршы торырга тиеш. Әгәр дә ул моны эшли алмаса, үзе начарлык кылучылардан булмасын.