Яңа татар җырын кем язар?

“Миңа аларның эшләү алымы ошый, – ди кайгыртучылар советы рәисе, Дәүләт Советы депутаты Ра­зил Вәлиев. – Алар сәләтле яшьләрне таба, сәхнәгә чыгара, килешү төзеп, хезмәт­тәшлекне дәвам итә. Шул ук вакытта танылган җырчы­лар­ның да концертларын оештыра. Әйтик, Илһам Вәлиев, Ренат Ибраһимов концертларын. Ваһапов фонды зур эш башкара дип уйлыйм. Җыр фестиваль­ләре күбрәк булган саен отышлы, алар һәрберсе файдалы эш башкара. Казан консерваториясе һәм башка оешмалар сә­ләтләрне ачыклау һәм аларны үстерү җәһәтеннән бу фонд кадәр эшли алмый. Мәсәлән, Опера театры нигездә чакырылган артистлар белән эшли. Анысы да кирәк. Ул зур җырчы­ларны читтән чакырып, чын сәнгать шулай булырга тиеш дип, үрнәк күрсәтә“.

 

Фонд ел дәвамында нин­ди эшләр башкарган соң? Рифат Фәттахов болай диде:

 

– Безнең өчен иң зур вакыйга – Кайгыртучылар советы оештыру булды. Бу –фестивальне саклап калу һәм үстерү өчен кирәк. Без хәзер советның ярдәмен тоеп эшлибез. Үтеп баручы ел сәфәрләргә бай булды. Мәскәү, Уфа, Оренбург кебек шәһәрләргә генә түгел, Хельсинкига да барып җиттек. Быелгы иң мөһим эшебез фестивальнең яшь башкаручылар бәйгесен үткәрдек. Анда катнашырга теләүчеләр искиткеч күп булды. Киләсе елда исә Рәшит Ваһаповның тууына 110 ел тула. Без бу вакыйганы дөньяның иң зәвыклы мәйданнарының берсе – Чайковский залында би­л­геләп үтәргә телибез. Яңа татар җыры бәйгесен үт­кәрү планыбыз да бар.

 

Татар җырының тарихы да, куәте дә зур. Галим Индус Таһиров әнә шундый фикердә:

 

– Безнең моң – Ерак Көн­чыгышны да яулаган моң ул. Шуңа күрә кайдадыр үзегезгә таныш аһәң ише­тәсез­ икән, шикләнмә­гез, ул безнең җыр була. Бабаларыбыз безнең җырны Кытай, Японияләргә кадәр илтеп җиткергән. Ваһапов фонды исә әлеге миссияне дәвам итә.

 

Музыка өлкәсендә проб­лемалар да юк түгел. Бу җырның сыйфатында да, башкару дәрәҗәсендә дә чагыла. Татарстан Президенты тикмәгә генә эстраданы тәртипкә салуны үз кулына алмады бит инде. Татарстан Дәүләт Советының Фән, мәгариф, мәдәният һәм милли мәсьәләләр комитеты да киләсе елда татар музыка сәнгате мәсьәлә­сен күтәреп чыгарга җыена. Бу өлкәдә проблемалар шактый, ди Разил Вәлиев:

 

– Татар сәнгатенә анализ ясап, матбугат аша бәя бирерлек сәнгать белгечлә­ребез юк диярлек. Бу һәм башка күренешләр комитетта музыка сәнгате торышы турында сөйләшү үткә­рергә сәбәпче булды. Ул киләсе ел башына тәгаен­ләнде. Казан дәүләт консер­ваториясеннән, Татар дәү­ләт опера һәм балет теат­рыннан җитәкчеләр чакырылачак. Әлбәттә, бүген иң зур проблема – тел проблемасы. Милләтне сакларга телибез икән, беренче чиратта, телне сакларга кирәк. Без бу хакта күп сөйлибез. Кылган эшләребез дә бар, ялгышларыбыз да, хаталарыбыз да бар. Телсез мил­ләт була алмый, ә музыка сәнгатеннән башка мил­ләт була аламы?! Телсез милләт булмаган кебек, музыка сәнгатеннән башка милләт була алмый.

 

Фонд җитәкчесе, елга йомгак ясап, үзе белән хезмәттәшлек иткән матбугат чараларына дипломнар тапшырды. Бергә булганда, без бөтен кыенлыкларны җиңеп чыгачакбыз, диде ул.