Татарстан районнарында медицина ярдәме күрсәтүнең сыйфаты (РЕЙТИНГ)

Татарстан Сәламәтлек саклау министрлыгы 2008 елдан бирле районнарда сәламәтлек саклау системасына бәя бирә. Биредә күп кенә күрсәткечләр (сабыйлар үлеме, медицина ярдәменең күләме һәм бәясе, яман шеш авыруларының таралышы һәм пациентларның медицина ярдәменең сыйфатын ничек бәяләве) исәпкә алына.

Критерийлар (алар барлыгы - 40) берничә төп төркемгә (демография, икътисади активлык, учреждениеләр эшчәнлеге күрсәткече, халыкның медицина ярдәменең сыйфатына бәя бирүе) бүленә. Сәламәтлек саклау министрлыгы шуларга карап барлык дәүләт учреждениеләрен өйрәнә, нәтиҗәдә сәламәтлек саклау системасының сыйфаты буенча районнарның йомгаклау рейтингы әзерләнә. Тикшеренү мөмкин кадәр объектив булсын өчен, барлык районнар да халык санына карап бүленә. Татарстанда Казан һәм Чаллы кебек зур шәһәр округлары белән бергә, халкы 30 меңгә дә тулмаган районнар да бар. Моңа карап кына аларның мөмкинлекләре кимеми. Мисал өчен, узган ел нәтиҗәләре буенча, Чүпрәле районы сизелерлек алга киткән. Ул 38нче баскычтан 22нче урынга күтәрелгән. Рейтингны төзүчеләр районның нәрсә хисабына шундый ыргылыш ясавына җентекле аңлатма биргән.  

«Аналар арасында үлем очракларының күзәтелмәве, сабыйлар арасында һәм яман шештән үлүчеләр санының кимүе уңай нәтиҗәләргә ирешергә мөмкинлек бирде», - дип билгеләп үтелә документта.

Уңай моментлар белән бергә йомшак яклар да юк түгел. Районнарда халыкның табигый кимүе, сулыш органнары, туберкулез авыруларыннан үлүчеләр саны арту – әнә шундыйлардан. Критерийларның һәр төркеме буенча, муниципаль берәмлектә алга таба кайсы юнәлештә эшләргә кирәклеген белеп торсыннар өчен, районга тулы характеристика бирәләр. 



- Рейтинг районда үлем-китем дәрәҗәсенең ни өчен югары булуын, нинди авырулар киң таралуын, чирләрне кисәтүдә нәрсәгә игътибар итәргә кирәклеген белеп, башкарылган эшнең нәтиҗәләрен һәркем күреп торсын өчен кирәк, - ди Тукай Үзәк район хастаханәсе юрисконсульты Айваз Мохитов.

Узган ел нәтиҗәләре буенча Тукай районы икенче урынны алган, биредә медицина ярдәме күрсәтүнең дәрәҗәсе югары. Рейтингтагы урын, әлбәттә, ел саен үзгәреп торган, шулай да соңгы елларда аны сизелерлек яхшыртуга ирешкәннәр.

Кайбер районнар соңгы ике ел дәвамында медицина ярдәме күрсәтүнең сыйфатын яхшырткан, бу – рейтингта да чагылыш тапкан. Актаныш, Минзәлә, Әлки районнары – әнә шундыйлардан. 15 муниципаль берәмлек үз позицияләрен яхшырткан.

Эш күрсәткечләре кимүгә таба бара торган районнар да юк түгел. 15 муниципаль берәмлектә (Яңа Чишмә, Мөслим, Зәй һ.б.) шундый вәзгыять күзәтелә. Алар арасында Югары Ослан районы иң түбән урынны били.

- Бездә инде дистә еллар дәвамында үлүчеләр саны туучылардан артып китә. Үлем-китем дәрәҗәсенең югары булуы, нигездә, йөрәк-кан тамырлары, яман шеш авыруларыннан үлүчеләрнең артуына бәйле. Бу, үз чиратында, рейтингка сизелерлек йогынты ясый. Әлбәттә, без төрле чаралар күрәбез, күрсәткечләрне яхшырту юнәлешендә эшлибез, әмма моның нәтиҗәсе әллә ни күренми әле, алга таба хәрәкәт итүе бик катлаулы, - ди Югары Ослан Үзәк район хастаханәсе баш табибы Алексей Смирнов.

Күп кенә районнарда исемлекне төзегәндә сәламәтлек саклау системасын комплекслы төстә бәяләргә ярдәм итә торган күрсәткечләрнең исәпкә алынуын расладылар. Әмма бәхәсле урыннар да бар. Мисал өчен, Саба районы узган елда өченче һәм дүртенче баскычлар арасында урнашкан, бу да – югары күрсәткеч. Әмма Үзәк район хастаханәсенең баш табибы моңа әллә ни шатланмый, чөнки 2015 елда аларның районы рейтингта беренче урында булган. Сулыш органнары, яман шеш авыруларыннан, эшкә сәләтле кешеләр арасында миокард инфарктыннан үлүчеләрнең артуы күрсәткечләрнең түбәнәюенә китергән.

Юлия КОСОЛАПКИНА, sntat.ru