«Оча» торган хатын-кызлар нинди була һәм нигә аларның ял көннәре өй җыештырып үтми? (ДӨРЕС ЯШИ БАШЛАУ ӨЧЕН 6 КИҢӘШ)

Хатын-кызның эшен тавык та чүпләп бетерә алмый. Эштән арып өйгә кайтасың, ә анда ашарга әзерләргә, бер дә бетми торган табак-савыт өемен юарга, өй җыештырырга, балаларга дәрес хәзерләшергә кирәк... Авыл хатын-кызларының шуңа өстәп, сыер саву, мал карау, мунча ягу кебек эшләре бихисап. Шулай да өй эшен бәйрәмгә әйләндергән хатын-кызлар да бар икән бит. Аларны флай-леди дип йөртәләр.

Оча торган хатын-кыз кем ул?

Флай-леди системасын Америкада яшәүче Марлу Силли уйлап тапкан. Кайчандыр ул да баш-­аягы белән өй эшләренә чумган. Йортын ничек кенә тәртиптә тотарга тырышмасын, бернәрсә дә барып чыкмаган. 1999 елны Яңа ел төнендә ул үз-үзенә һәр ай саен өйнең бер өлешен тәртиптә тотачакмын, дип сүз биргән. Башта бер ай буе раковинаны ялтыратып тоткан, соңыннан өйнең кунак, йокы бүлмәләренә күченгән. Ни кызык, өй җыештыру өчен безнең кебек ярты көн түгел, ә бары 15 минут вакыт сарыф иткән. Марлу Силли үзе өчен генә уйлап тапкан эш белән күп кенә хуҗабикәләр кызыксына башлаган. Бүген 64 илдә яшәүче хатын-кыз флай-леди системасы бе­лән өйләрен тәртиптә тота. Флай-леди сүзе ­гадәттә «очып йөри торган хатын-­кыз» дип тәрҗемә ителә. Ләкин хуҗабикәләр аны FLY – «Finally Loving Yourself», ягъни «Ниһаять, үзеңне ярата башлау!» дип йөртәләр.

Бу система белән шөгыльләнүчеләрне Казанда да очратып була. Шуларның берсе – Зилә Фәсхиева. Ул башкаларга да төрле киңәшләр бирә, мастер-класслар үткәрә.

– Бер тапкыр 55-58 яшь­ләр тирәсендәге ханым белән аралаштым. Ул шундый матур, мөлаем, итагатьле, ягымлы булып чык­ты. Бер сүз белән әйткәндә – «леди» инде менә. Флай-леди системасы белән ул таныштырды мине. Әлеге ханым флай-ледилар өй җыештырып кына утырмый, үзен карарга да, карьера ­төзергә дә өлгерә икәнлегенә төшендерде. Шушы аралашудан илһамланып, үзем дә шулай өй җыеш­тыра башладым, – диде Зилә.

«Оча» торган хатын-кызларның интернет челтәрендә үз сайты да бар. Шунысы гаҗәпләндерде – алар өйдәге эшкә дә җитди карый, бар нәрсә дә тәртип белән генә башкарыла.

– Миңа флай-леди системасына кереп китү җиңел булды. Иң беренче эш итеп аерым бер дәфтәргә һәр адымымны, нәрсә пешергәнемне, кая барганымны пунктлап язып чыктым. Хәзер дә бар эшне язып, планлаштырып башкарам. Хәтта ашарга атна дәвамында нәрсә пешерәсемне дә теркәп куям. Бу кибеткә азык-төлек алырга чыкканда да бик җайлы, атналык менюны дөрес төзегән очракта, акча да янда кала, – ди Зилә.

«Ял көннәрем өй җыештырып үтми»

Флай-ледиларның үз кагыйдәләре дә бар. Әйтик, аш һәм юыну бүлмәсендәге раковина һәрвакыт чиста гына түгел, ә ялтырап торырга тиеш! Чисталыкның йогышлы булуына ышана хуҗабикәләр.

Зилә өйдә химикатлар кулланырга тырышмый. Мә­сәлән, шул ук раковина тыгылса, 90 процентлы уксусны сода белән болгатып сала. Шуңа кайнап торган су өсти. Бу ысул агарту өчен дә уңайлы.
– Минем хәзер «генераль уборка» дип дөнья кузгатканым юк. Шимбә, якшәмбе көнне ял итәм. Гаиләмә, үземә багышлыйм ялларымны. Ул көн өй җыештырып үтәргә тиеш түгел. Өйне зоналарга бүләм дә, берничә көн дәвамында җыештырам. Моңа нибары 15 минут сарыф итәм. Аена бер тапкыр берәр сәгатьлек «генераль уборка» ясыйм. Шулай ук айга бер тапкыр үз гомеремдә пешереп карамаган ризык әзерлим. Бер ел эчендә шулай берничә төрле яңа ризык пешерергә өйрәнәм, – ди Зилә.

 Кемдер кечкенә балалар белән өйдә тәртип сак­лап булмый, дип әйтер. Карасаң, балалар чисталыкка олылардан да тизрәк өйрәнә икән. Моны аларга уен формасында яисә үз мисалыңда өйрәтергә кирәк.

– Табак-савытны перчатка киеп, яхшы гөбек белән юарга тырышам. «Миф» ише әйберләрнең сәламәтлеккә зыяны зур. Йә экологик порошоклар алам, йә балалар өчен сатыла торганны кулланам, – ди флай-леди.

Өйдә «оча» торган хатын-кызлар баулы, җыйнак аяк киемендә йөри.

– Кайвакыт көн буе өйдә үзең генә булганда, бераз черем итәсе, йә диванга кырын ятып телевизор карыйсы килә бит. Ә аяк кие­ме үзеңне тонуста тотарга ярдәм итә. Инде ялкауланып ятмыйсың, ни дә булса эшлисең килеп торачак. Ышанмасагыз, үзегездә сы­нап карагыз! – ди Зилә.

Өйдә өстәл, тәрәзә төп­ләре буш булырга тиеш. Флай-ледилар теләсә кайда таралып, күзгә күренеп торган әйберләр негатив энергияне җыя, киеренкелек барлыкка китерә, ди. Гомумән, өй чиста булсын өчен, «минималист» булыр­га кирәк.

«Үзен хөрмәт иткән хатын-кыз өйдә дә матур киенә»

Флай-леди дигәч тә, аларны һәрвакыт чисталык артыннан гына куучы, аш бүлмәсеннән ары китмәгән хатын-кыз дип кабул итәргә кирәкми.

– Бу система хатын-кызның тормышын җиңеләйтү өчен, аңа үзенә, гаиләсенә игътибарны арттыру өчен корылган. Флай-леди системасы буенча да, Шәригать кушуы буенча да хатын-кыз өйне генә түгел, үзен дә чиста, пөхтә, матур тотарга тиеш. Кайбер хатын-кызлар өйдә ярамаган тагын дип, берәр тузган кием кия яисә пижама белән йөри. Бу дөрес түгел. Ни өчендер без урамга матур киенеп-ясанып чыгабыз, ә өйдә якын кешеләребез алдында ничек теләсәк, шулай йөрибез. Матур киенү үзеңә карата хөрмәтне күрсәтә. Көн саен ашарга пешергән кебек, хатын-кыз үзен дә көн саен ни белән булса да шатландырырга тиеш. Мәсәлән, дүшәмбе көнне кулларына игътибар итеп, аларга массаж ясап, кремнар сыласа, икенче көнне – аякларына, өченчесен чәчләренә багышлый ала. Үзен караган хатын-кыз ирләргә дә ошый. Үзебезне яратып, кайгыртып торырга кирәк. Флай-леди системасы, хатын-кыздан нур балкып торырга тиеш, ди. Аның өй җыештырганын карау да рәхәт булырга тиеш. Табак-савыт юганда да аңа гашыйк булырлык булсын, – ди Зилә.

Флай-леди киңәшләре

1  Ай саен өйне кирәк булмаган, кулланылмаган әйберләрдән чистартыгыз. Киелмәгән кием, кулланылмаган косметика, ватык, ертык әйберләрне йә ташлагыз, йә мохтаҗ кешеләргә бирегез. Яңалык килсен өчен, искедән арынырга кирәк. Бу өй җыештыруга гына кагылмый!

2  Берьюлы берничә эшкә тотынмагыз. Аш бүлмәсендәге шкафны чистартканнан соң, бер уңайдан, юыну бүлмәсендәге тартмаларны да сөртеп алырга кул кычытса, тыелып калыгыз. Өйне зоналарга бүлеп, билгеле бер тәртиптә генә җыештырыгыз. Артыгын эшләмәгез. Кайбер хуҗабикәләр өйне секундомер белән җыештыра. Бу 15 минутка сыешырга ярдәм итә.

3  Артыгыздан һәрвакыт җыештырыгыз. Ашап бетерүгә, табак-савытны юыгыз, ашарга пешергәннән соң газ плитәсен сөртеп алыгыз. Бу артык вакытны алмый, эш тә берсе өстенә икенчесе өелми.

4  Үзегезне риэлтор дип хис итегез. Янәсе, фатирыгызны сатарга җыенасыз. Аның мактарга лаеклы якларын һәм җитешсезлекләрен тикшерегез. Бәлки берәр җирдә обой ертылгандыр, торбаларны алыштырырга кирәктер. Барысын да берәр дәфтәргә теркәп куегыз. Ремонт вакыты җитүгә, кайда, нәрсәне үзгәртергә икәнен шуннан белеп була.

5  Өйне генә түгел, компьютер, телефонны да һәрвакыт чисталыкта тотарга кирәк. Почтага килгән кирәкмәгән хатлар, смс-хәбәрләрне бетереп барыгыз.

6  Үзгәрешләрне үзегездән башлагыз. Йокыдан тору­га, башта үзегезне тәртипкә китерегез. Безнең эчке дөньябыз тышкы кыяфәттә чагыла. Беркая бармасагыз да, көзгегә карап, үзегезгә сокланырлык булсын. Бу очракта кәефегез күтәренке булачак, якыннарыгызны да шатландырачаксыз.