Илзидә Госманова: “Җырларны уңайлы-уңайсыз дип аермыйм” (ИНТЕРВЬЮ)

Илзидә Госманованың тавышын башка җырчыныкы белән бутау мөмкин түгел, ул — халыкчан. Тамашачы күңелендә ныгытып урын алган җырлары да җитәрлек аның. Сер түгел, “Айдарым”ны тыңлаганнар, үзләре дә сизмәстән, әлеге җырны көйләп йөри башлый. Ә Илзидә Госманованың репертуарында андый “йогышлы” җырлар бихисап. Яңалыкларга килгәндә, ул тыңлаучыларга яңа гына “Төшләрмә керә алан” җырына клип тәкъдим итте.

— “Төшләремә керә алан” клибы нинди тәэсирләр белән төшерелде?
— Әлеге җырны Буада яшәүче иҗатташ дустым Сәйдәш Хәсәнҗанов тыңларга  жибәргән иде. Җыр белән танышуга ук, күңелемә кереп калды һәм Сәйдәштән шунда ук җырларга сорап алдым. Сүзләре Гөлфия Шакированыкы, җыр бераз моңсу, үкенечле мәхәббәтне чагылдыра. Хәзерге эстрадада  бар яктан килгән  бәхетле тормыш, рәхәт яшәү турында бик күп җырлар бар, мин инде тормышында бераз сагышлы, үкенечле мәхәббәтләре булган кешеләр язмышын чагылдырган җыр башкарырга булдым. Алай да клип оптимистик  рухта  төгәлләнә: лирик герой өнендә дә үз мәхәббәте белән кавыша.

— Клипларны табигатьтә төшерергә яратасың бугай?
—   “Элмәлек”, “Төшләремә керә алан” җырларын башкарганда, концертта да үземне хуш исле урман-аланда хис итеп җырлыйм, шуңа да клипны табигатьтән читтә төшерүне күз алдына да китермәдем.

— “Ничек булсам, шулай ярат” дип җырлыйсың, ә кешене үзгәртәсе килү теләге еш туамы? Беркем дә камил түгел бит.
— Әйе, камил, идеаль кешеләр юктыр. Тормышыннан гел зарланган, гайбәт сөйләгән, көнчел кешеләрне үзгәртәсе килә. Шулай да, якын кешеңне югалтмас өчен, кирәкмәгән көнчелек, усаллык сыйфатларын бетереп буладыр дип уйлыйм.

— “Айдарым” җырын кемгә багышлап җырладың?
— Айдарларга багышлап җырладым. Аны бит ике Айдар иҗат итте: Айдар Тимербаев һәм Айдар Минһаҗев. Икесе дә талантлы, бик күп популяр җырлар авторы. Мин, егетләргә багышлап, шаян җыр язып бирүне үтенгәч туды бу җыр. Төгәл Айдар исемле кешегә мәхәббәт хисе кичереп җырламадым. Айдар – җыелма образ.

— Тыңлаучылар сине күбрәк моңлы җырларың аша таный. Әйтик, “Керфегеңә тамармын мин” җыры киң танылу китерде. Моңлы җырларны башкарырга авыр түгелме?
— Күңелемә  моңлы ретро, халык җырлары бик якын. “Керфегеңә тамармын мин” җырын балачактан ук, авылда әрәмәдә йөргәндә моңланып җырлап йөри идем. Тормышта елак кеше булмасам да, үзәк өзгеч моңлы җырлар тыңласам, күңелгә үтәрлек шигырьләр укысам, еларга мөмкин. “Керфегеңә тамармын мин”, ”Китмә әле, әнкәй” җырларын да башта елый-елый, йөрәгем аша уздырып өйрәндем. Сәхнәдә җырлаганда да алар күңелгә рәхәтлек бирә.

— Шулай да шаян җырлар синең репертуарда шактый. Күп җырчылар җитдирәк теманы сайлаганда, син күңелле җырлар белән халыкны авырлыклардан арындырасың. Шулай да кайсы җырларны башкару үзеңә уңайлырак: моңлы, салмак көйләрнеме яисә шаян җырларнымы?
— Һәрбер җырым – салмакмы, шаянмы – барысы да якын, уңайлы-уңайсыз дип аерып әйтә алмыйм, төрле күңел халәтендә булабыз бит, шуңа да моңлы һәм салмак  җырлар белән беррәттән дәртле дә, шаян да җырлар кирәк.

— Сәхнәгә чагыштырмача соң чыгу куркытмадымы? “Кирәкмәс” — дип әйтүчеләр булдымы?
— Юк, вакыты җитте дип чыктым, алданрак җае да, бәлки теләге дә җитеп бетмәгәндер. Алай әйтүче булмады, киресенчә, концертларымнан соң алга таба да яңа җырлар башкаруны сораган, хатлар юллаган кешеләр бик күп.

— Сәхнә киемнәрен сайлаганда күбрәк кызыл, ал төсләргә игътибар итәсең. Шул төсләрне ярату билгесеме бу?
— Клипта режиссер махсус балан төсендә кызыл күлмәкләр кияргә кушты, ә болай, йөземне ача торган барлык төсләрне дә яратам.

— Үзеңә дә җыр язып карау теләге тумадымы?
— Бик ошаткан шигырьне көйләп, җырлап йөргәнем бар, берничә шундый көйне диктофонга да яздырдым, ләкин җыр итеп эшләтергә кыюлык җитми. Алар әлегә  үзем өчен генә. Җырларымны чын  шагыйрь, композиторлар белән иҗат итәм.

— Узган сезонда «Хан кызының хак төше” дип исемләнгән могҗизалы концерт-тамаша уздырган идең. Бу елны тамашачыны нинди яңалык белән сөендерергә уйлыйсың?
— Яңа сезонга инде җәйдән бирле әзерлек бара. Заманча, үзенчәлекле булачак. Барлык серләрне ачасым килми, тамашачы рәхәтләнеп ял итеп, күңел күтәрерлек, энергия алып кайтып китәрлек программа булыр дип уйлыйм.

Фотолар шәхси архивтан алынды.