Оптимальләштерү Илһам Шакиров укыган мәк­тәпне дә аямаган

 

Оптимальләштерү ди­гән­нә­ре данлыклы шәхес­нең мәк­тә­бенә дә кагылмыйча калмаган. Моннан дүрт ел элек урта мәктәп тугызъеллыкка үз­гәртелгән. Бүген анда дүрт авылдан 32 бала белем ала. Яңа уку елында 4 һәм 6 нчы сыйныфларда укучылар юк. Быел беренче сыйныфка 5 бала кабул ит­кәннәр, 9 нчы сыйныфны да шуның кадәр укучы тә­мам­лаган. Балалар бакчасына 16 сабый йөри. Бар өмет шул балаларда. Әм­ма авылда яшьләр бик аз төпләнеп кала икән. Мәк­тәп­нең уку күрсәткеч­ләре яхшы. Укучылар 9 нчы сыйныфны тәмамлап, көллият­ләргә барырга тырыша. Тик алар арасында җырчы булырга теләү­челәр юк. 

 

 

Мәктәбе бүген башка булса да, Илһам абый башлангыч белемне нәкъ менә шушы авылда алган. Дөрес, ул чакта Сарман районы сос­тавында булган. Мәктәп елларына килгәндә, Илһам кеч­кенәдән бик зиһенле булган, укырга яраткан. Аеруча физика, математиканы үз иткән. Чаңгы ярышларында беренче урынны ала торган булган. Кечкенә Ил­һамны мәк­тәптә кичәләрдә җырлат­каннар. Клубта уз­ган Чыршы бәйрә­мендә ип­тәшләре килеп: “Син җыр­лаганда әни­ләр елап утырды”, – дип килеп әйткәч, аңа уңайсыз булып китә. Әни­ләрне елатып дөрес эшлә­мәгән кебек тоела. Аннан укуын 12 чакрым ераклыктагы Теләнче Тамак урта мәктәбендә дәвам итә. Бик күп җырлар өйрәнгән ул. Чөнки радио бар, Казаннан концерт бирәләр. Гөлсем Сөләйманова, Зифа Басыйрова, Рәшит Ваһапов җыр­ла­рын тыңлап илһамланган.

 

Кулына аттестат алгач, Алабуга педагогика институтына барып, имтиханнар тапшыра. Ләкин “халык дош­маны” улына “2ле” куялар. Ләкин күңеле җырга, моңга тартылган егет Казанны сайлый. Музыка училищесының 1 нче курсын тәмамлагач, Казан дәүләт консерва­тория­сенә күчә.

 

Бүген мәктәптә Илһам Шакировның иҗаты, тормыш юлы турында кызыксынып торалар. Аңа махсус почмак булдырганнар. Ә янәшәдә генә авыл советы бинасында берничә ел элек музей ачканнар. Семинарлар узган вакытта укучылар кунакларны җырчының иҗа­ты белән таныштыра икән.

 

Бүген мәктәпкә капиталь ремонт кирәк. Шул ук вакытта балалар саны да аз. “Без Илһам абый исеменнән дә ярдәм сорап мөрәҗәгать итә алган булыр идек. Әмма авылларның торгынлык ки­черүендә Илһам аганың гаебе юк бит. Мәктәбебез Илһам Шакиров исемен йөр­тергә тиеш дип саныйбыз. Ләкин исем бирерләр дә аны ябып куйсалар? Илһам абый янында оятлы булуыбыз да бар”, – ди директор Сәлмән Әхмәт­җанов.

 

Мәктәпне саклап калу­ның башка юллары да бар. Моннан берничә ел элек авыл янәшәсендә 200 хуҗа­лыкка исәпләнгән бистә төзү турында да сүз булган. Хәтта аны Яңа Бүләк дип атарга да ризалашканнар. Тик ул хыялда гына калган. Авылдан Чаллы шәһәре дә ерак түгел, нибары 35 чак­рым тирәсе. Әгәр кафелар, эш урыннары булса, авыл­ның киләчәге дә булыр иде, ди яңабүләкләр.

 

Узган ел авылда мәшһүр җырчының 80 яшен бил­геләп үткәннәр. Соңгы тапкыр ул туган авылына 2013 елда чишмә ачарга кайткан. “Илһам чишмәсе” дип кушканнар аңа. Мәктәп­тә генә түгел, Илһам абыйны авылда да искә алалар. Аның 60 яше­нә дип авыл урамнарына асфальт юл түшәгәннәр. 1972 ел­да мәктәпне дә, Ил­һам авы­лында салабыз, дип горурланып төзегәннәр. Мә­дәният йорты­ның беренче нигез ташын салуда ул үзе дә катнашкан. Аның дәрә­җәле исе­менең файдасы авыл халкына да тигән, димәк.

 

– Бәлкем, Илһам аганың авылга мөнәсәбәте ике төр­ледер дә. Шәхес культы чорында авыл тимерчесе, әтисе Гыйльметдин абзыйны кулга алалар. Илһам аганың авылда бушлай концерт куйган чак­ларын хә­тер­лим әле. Тирә-як авыллардан җыел­ган халык клуб эченә генә сыймагач, ул яшел чирәмдә, ачык һавада җырлый иде. Аның татар халкына керткән өлеше авылда концерт куюга гына бәйле түгел. Татар дөнья­сында бердәнбер “Алтын Апол­лон” халыкара премиясе белән бүләкләнгән кеше бит ул”, – дип сөйли директор.

 

Җырчының нәсел-нәсә­бәсе, шәҗәрәсе белән кызыксынучылар да күп икән. Аның нигезе таркалмаган. Абыйсы Кыяметдиннең малайлары бик матур итеп, нараттан ике катлы йорт салганнар. “Ил­һам абый яшәгән нигез әнә те­гендә”, – дип шатланып күр­сәтә авылдашлары. “Халык аны зурлады, әмма ул тә­кәбберләнмәде, байлык артыннан кумады, сарайлар сал­мады. Аның алтын сарайлары – халык кү­ңелендә”, – ди алар.