поиск новостей
  • 28.03 "Ак чәчәкләр кебек..." Кариев театры,18:30
  • 28.03 "Җан Баевич" Тинчурин театры, 18:30
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
  • 29.03 "Кияүләр" Тинчурин театры, 18:30
  • 30.03 "Кәҗүл читек" Кариев театры, 11:00
  • 30.03 "Тапшырыл...ган хатлар" Кариев театры, 18:00
  • 30.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт"Тинчурин театры, 13:00 һәм 17:00
  • 31.03 "Шәй-бу, шай-бу" Кариев театры, 18:00
  • 31.03 "Өч аршын җир" Тинчурин театры, 17:00
  • 02.04 Хан кызы Турандык. Тинчурин театры, 18:30
  • 03.04 Гомер буе сине көтәм. Тинчурин театры, 18:30
  • 04.04 Кияү урлау. Тинчурин театры, 18:30
  • 05.04 Гастрольләр: Тайна замка на холме. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 11:00 һәм 13:00
  • 05.04 Гастрольләр: Ханума. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 18:30
  • 06.04 Гастрольләр: Мастер и Маргарита. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 07.04 Гастрольләр: Мелодия коралловых бус. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 09.04 Җилкәнсезләр. Тинчурин театры, 13:00 һәм 18:30
  • 10.04 Синең хакта… Тинчурин театры, 18:30
  • 11.04 Ядәч! Исемдә! Бер гаилә трагикомедиясе. Тинчурин театры, 18:30
  • 12.04 Флешка, рэп һәм мәхәббәт. Тинчурин театры, 18:30
Бүген кемнәр туган
  • 28 Март
  • Ренат Әюпов - режиссер
  • Фирүзә Җамалетдинова - язучы
  • Артур Поляков - мәдәният хезмәткәре
  • Гиоргий Куприянов - дәүләт эшлеклесе
  • Вил Мәһдиев - көрәшче
  • Никах, юбилей,Туган кон,балалар бэйрэмен,торле кичэлэрне алып барабыз.8-4кэ хэтле шалтыратта аласыз.89393453961
  • Чистаидан иорт сатып Алам чистаинын узенэн 89274905164
  • 1 булмэле фатир моселман гаилэсенэ озак вакытка арендага бирелэ ЖК Салават купере. Собственник ( риелтор тугел!!!)89509488227.
  • Сдается 2-х комнатная квартира по ул. Ф.Амирхана порядочной семье на длительный срок. В квартире есть мебель, рядом остановка, магазины, рынок. Только граждане РФ без животных!!! 8-965-584-66-30 собственник.
  • Продаю листы нержавейки 530х630, толщина 3,5мм, запчасти на УАЗ.тел 89178553159.
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
Архив
 
13.03.2015 Фаҗига

Әллә каргышмы соң бу? ("Адмирал" фаҗигасен үз күзләрем белән күргәч)

Чәршәмбе көнне Казандагы иң эре базарларның берсе – “Адмирал” янды. Янгынны бертуктаусыз ун сәгать дәвамында сүндерделәр. Фаҗигадә биш кеше янып үлде. Бу – кичәге сан. Рәсми хәбәрләргә ышансаң, ут эчендә 25 кеше калган булуы ихтимал. Әмма урамда көн һәм төнен уздырган кешеләр, корбаннар күбрәк булырга мөмкин, дип әйтә. Янгын урынындагы мәхшәрне “ВТ” хәбәрчесе үзе күреп кайтты.

Мәхшәрдән чыгып котыла алучылар

...Энҗе су эчендә басып торганын да, бер-бер артлы тәмәке кабызып, җиргә ташлаганын да сизми. Калтыраган кулы белән әни­сенә шалтырата: “Чыктык без, чык­тык, урамда басып торам, исән-сау мин, әмма анда кешеләр калды”, – дип сөйли. Аннары без­гә борылып, сүзен дәвам итә: “Янгын кафе ягында чыкты. Куртка алырга дип килгән идек. Башта өскә нидер тамган кебек булды, күтәрелеп карасам, түбә ягыннан төтен килә. Янабыз бит дим, ке­шеләр йө­герешә башлады. Шун­дагы сатучылар янгынны баш­та үзләре сүн­дерергә тырышты. Бе­рәүләр су алып килде, икенчеләре – янгын сүндергеч. Өчен­челәре шул арада товарларын да тутыра башлады. Янгын сүндерүчеләр тиз килде кебек, 13.15 сәгатьтә алар монда иде инде. Сәгатькә караганымны тө­гәл хәтерлим. Алар шул кафе тирә­сенә су сипте. Ә сәгать икеләрдә инде кафе урнашкан яктагы корылма җи­ме­релеп төш­те. Кеше­ләр базар эче­нә керергә, товарларын алып чыгарга тырышты, тик коткаручылар кеше­ләрне эчкә кертмәде. Чыгып өлгермәү­челәр дә күп иде”.

Янгын чыккан сәүдә үзәгеннән 650 кеше эвакуацияләнгән, шу­ларның 250се – базар хезмәт­кәрләре, сатучылар. “Адмирал”­ның гомуми мәйданы – 12 мең квадрат метр. Сәгать өченче киткәндә “Адмирал” сәүдә үзәге тирәсен полиция хезмәткәре камап алган иде, машиналарны Клара Цеткин урамыннан борып җи­бәр­деләр. Башта йөзгә якын полиция хезмәт­кәр­ләре тирә-якны саклады, аннары тимер рәшәт­кәләр куелды.
 
Нәҗип алты зур капчык өстен­дә утыра, барысында да – оеклар. Тирә-яктан су ага, урамда торучы­ларның барысының да аягы лычма су. Нәҗиптән коры оеклар килеп сорыйлар, ул каршы килми, барысына да бирә.
 
– Бу – эчтән алып чыга алган бар товарым. Нәрсә өстери алдым – шуны чыгардым. Калганы складта калды, барысы да дөрләп янды. Миллион сумнан артык акчам тө­тенгә әйләнде. Ярты ел гына эшлим монда, барысы да әйбәт иде. Ник болай килеп чыкты соң? – дип аптырый Нәҗип. – Янгын сүндерү­че­ләр дә вакытында килде кебек. Әмма башта бер генә машинадан су сиптеләр бит. Калганнарында су булмаган диделәр. Башта ут туктаган кебек иде, әмма ялкын икенче якка сикерде. Кешеләрне коткара алмаслар микәнни?
 
“Чыгар улымны уттан, коткар берүк!..”
 
Утны машиналардан да, махсус поезд ярдәме белән дә сүн­дерергә тырыштылар. Вертолет өстән су сибә, әмма янгын туктарга уйламый да. Миңниса апа камап алынган тимер рәшәт­кәләрнең буеннан-буена йөге­реп йөри, әмма эчкә үтә алмый. Керт­миләр. “Улым шунда”, – ди ул. Полиция хезмәт­кәре коры гына: “Рөхсәт ителми”, – дип җавап бирә. “Ул монда булырга тиеш, Айзат шушында. Дуслары белән ут эченә кереп киткән...” – дип кабатлый Миңниса апа, әмма аны ишетүче юк. Үзе кулыннан телефонын төшерми. Ул секунд саен бер төймәгә баса. “Айзат” язуы чыга, телефон чакыра, әмма теге якта җавап бирүче генә юк.
 
Сәүдә үзәгендә янгын чыкканын ишеткәч, Айзат “Адмирал”га чапкан. Хатыны Мәскәүгә товарга киткән булган, ә ул, сәүдә ноктасында сакланган товарны чыгарыр өчен, базар эченә кереп киткән. Аның белән берничә иптәше дә булган. Кергән, әмма чыга алмаган. Сәгать инде кичке 5 иде, ә Миңниса апа дөрләп янган базар ягыннан күзен алмыйча: “Үләргә тиеш түгел бит ул, карап торган улым бит ул”, – дип өзгәләнә. Аннары, улын эзләп, хастаха­нәләргә шалтырата башлады. “Шушы улым белән дөнья көтә идем, сеңелләрен укыта иде бит. Эчеп-тартып, тузынып йөр­гән бала булса бер хәл. Ник кергән ул ут эченә? Чүпрәк бет­кәнме инде? Гел ке­шеләр өчен утка-суга керә торган бала. Аллакаем, чыгар улымны уттан, коткар берүк... 27 яшь кенә бит балама...” – дип күз яшьләрен тыя алмый ана.
 
Миңниса апа могҗизага ышана. Янгын инде алты сәгать дәвам итә, бина эчендә калган кешеләр турында бернинди дә мәгълүмат юк. Миңниса ападан башка берсе дә кара төтен, кызыл ут эченнән котылырга мөмкин булуына ышанмый. Ә ана улының телефонына шалтыратуны дәвам итә. “Ул, бәлки, монда да түгелдер. Телефоны кайдадыр төшеп калгандыр, яки ишетмидер...” – дип, туганнарына улының машинасын эзләргә куша. Киткәндер, ут эчен­дә түгел­дер дип уйлый ул. Әмма бераздан Айзат машинасы базар тирәсендә икәне ачыклана...
 
...Тимер рәшәткәләрнең теге ягына уза алмаган халык арасында ирләрнең үкереп елаганы ише­телә. Аңын югалтучылар да бар. Берсен ничек юатырга белми азапланалар. Улы ут эчендә калган икән. “Ничә кеше соң анда?! Ник корбаннар турында бер мәгълүмат та юк?” Халык әнә шулай дип шаулаша. Билгесезлек имеш-мимеш­ләрне арттыра гына. Кемдер 50 кеше дип әйтә, кемдер күбрәк ди.
 
– Базар эчендә минем энем, дусларым калды, кимендә ун­биш­ләп кеше. Алар чыга алмады. Товарлары артыннан кереп кит­те­ләр, – дип сүзгә кушыла үзен Мансур дип таныштырган бер ир. – Миңа энем шалтыратты. Кай­да икәннәрен әйттеләр. “Коткарыгыз, тыным кысыла, сулый алмыйм”, – дип әйтергә генә өл­герде. Без керергә маташып карадык. Мин бит янгын сүн­де­рү­челәргә караганда бинаны яхшы беләм, алар­ның кайда калганын да чамалыйм. Чыгара ала идек без аларны, кертмәделәр, камап алган җирдән уза алмадык. Яр­дәм итә алмадык...
 
Кичке алтыларда “Адмирал”­га Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов килде. Республика башлыгы, янгын урынын карагач, янгын чыгу сәбәп­лә­рен тик­ше­рергә, ачык­ларга, дигән әмер бирде. Сәүдәгәрләрне шә­һәр­нең башка үзәкләрендә сату урыннары бе­лән тәэмин итәргә кушты.
 
Очраклы янгынмы, әллә ут төртүме?
 
Кичкә таба халык “Адмирал” янындагы бинага җыела башлады, шунда оператив штаб та оештырылган иде. Халык үзара янгын кемгә файдалы икәне, кем күпме зыян күргәне, кешеләрне кот­кара алмаулары турында сөй­ләшә.
 
– “Адмирал”да янгын чыгу бары тик “Тура”га гына бәйле. Башта “Тура” үзе янды, аның өчен 700 млн сум акчаны кесәләренә салдылар. Аннары Даурия урамындагы комплекс, аннары Каравайда, аннары Вьетнам базары янды. Нәрсә, бу очраклы дип әй­тергә телисезме? – дип фикер йөр­тә өске киемнәр белән сәүдә иткән Тән­зилә Сариева. – “Адмирал” менә дигән итеп эшли иде. Аның яхшы эшләве аерым ке­шеләргә тынычлык бир­мәде. “Адмирал”да нидер буласы билгеле иде, шомланып көтә идек, чөнки бу мәхшәргә кадәр “Тура” кешеләре монда иснәнеп йөрде. Аларга эш­мә­кәрләрне үзләренә китертү кирәк. Кайчан туктыйлар эшмә­кәрләрне яндырудан? Бу бит – кече эшмә­кәрлекне юкка чыгару.
 
Аңа хезмәттәше кушыла. “Кредит өстендә кредит. “Яңа Тура”да акчам көлгә әйләнгәч, фатирымны залогка салып, яңа кредит алдым. Ничек түләп бетерим мин аларны? 10 миллионлык товар юкка чыкты. Кемгә барыйм? Кем булышачак миңа? Бу янгын өчен кем җавап бирәчәк? Гаеплеләр табылачакмы? Бу янгыннан соң бер эшмәкәр дә яңадан аякка баса алмаячак”, – дип сорауларын тезә ул. “Нинди акча, нинди товар турында сөй­лисез сез? Туктый сызмы-юкмы? Янгын эчендә абы­ем калды, анда кешеләр янып үлде!” – дип үксеп елый янындагы кыз.
 
“Адмирал” сәүдә үзәге директоры Хөсәин Гахраманов “Life­news”­ каналына үзенә янаулары турында сөйләгән. Сакчылардан тыш туганнарым, дусларым базарны сакларга ярдәм итте. Һәрвакыт бина тирәсен күзәттек, чит яки шик­ле кешеләр юкмы дип карый идек. Моңа кадәр дә ут чыкканы булды, әмма аларны шунда ук сүндерә алдык. “Тура” янгач, сездә дә шундый хәл булачак дип әйт­теләр. Вьетнам базарыннан соң да шулай дип янадылар. Кемнәр алар? Белмим”, – дип интервью биргән ул. Базар җитәкчесе сүзләренә караганда, “Адмирал”­ны иминиятләштерү эше төгәл­ләнеп кенә беткән, сәү­дә үзәге 560 млн сумлык итеп бәяләнгән.
Ә кичә Татарстан прокуроры Хөсәин Гахрамановның хокук сак­лау органнары тарафыннан тоткарлануын хәбәр иттеләр.
 
Корбаннар турында төгәл мәгълүмат юк
 
Янгын тулысынча сәгать кичке унынчы яртыда сүндерелде. Кичә иртән “Адмирал”дан калган урында 76 берәмлек техника, 300дән артык коткаручы эшли иде, аларга ярдәмгә Самарадан да 100 кеше килгән. РФ Гадәттән тыш министрлыгының Идел буе үзәге башлыгы Игорь Паньшин сүзләренә караганда, хәрабәләр астында 25ләп кеше калган булырга мөмкин. Бу – якынча фаразланган сан. Алар турында туганнары әйткән. Кичә бер коткаручы да хәбәрсез югалган. Паньшин аңлатуынча, коткару эшлә­ренә ике көн вакыт кирәк.
 
Татарстан Гадәттән тыш хәл­ләр министрлыгының матбугат хезмәте җитәкчесе Андрей Родыгин янгын чыгуның берничә версиясе барлыгын әйтә. “Барысы да тикшерелә. Якынча фаразларга караганда, янгын электр аркасында чыккан. Беренче булып янгын чыгуны кафедагы сакчы күргән, ул электр чыбыгының төтенләве турында сөйләде. Янгын сүндерүчеләргә ул шунда ук хәбәр итмәгән, утны үзе сүнде­рергә тырышкан, үзенең көче җитмәгәч, 01 хезмәтенә хәбәр иткән. Алар килеп җиткәндә, 100 квадрат метр мәйданны инде ут камап алган була, – дип Игорь Паньшин сүзләрен җиткерә матбугат хезмәте җитәкчесе. – Кешеләр эвакуацияләнә, әмма базар хезмәткәрләре яңадан бина эченә керә. Тимер корылмалар җимерелеп төшеп, кеше­ләрнең чыгу юлларын яба”.
 
Кичә Татарстан сәламәтлек саклау министры Гадел Вафин журналистларга янгында зыян күрүчеләргә нинди ярдәм күр­сәтелүе турында сөйләде. Министр хәбәр иткәнчә, 15 кеше 12 нче шәһәр хастаханәсенә ките­релгән. Бүген стационарда 8 кеше ята. Берсенең хәле авыр, әмма тотрыклы. Ул реанимация һәм интенсив дәвалау бүлегендә ята. Кичә кичтән операция ясалган. Калганнарның хәле уртача.
 
7 нче шәһәр хастаханәсендә 12 кешегә медицина ярдәме күрсәтелгән. Бүген анда 6 кеше дәвалана. Ике кеше реанимация бүлегендә. Бүтәннәрнең гоме­ренә куркыныч янамый. Күбрәк баш өлешләре, күкрәк тирәсе зыян күргән, кул-аяклары җәрәхәт­ләнүчеләр дә бар. 2 кеше сөрем газы белән агуланган. 3 кеше 12 нче хастаханәгә бик авыр хәлдә китерелгән, кызганыч, табиблар аларның гомерен саклап кала алмаган. Янгын вакытында зыян күрүчеләр арасында Гадәттән тыш хәлләр министрлыгы вәкил­ләре дә бар. Эчке эшләр министрлыгы госпиталенә, республика клиник хастаханәсенә мөрәҗә­гать итүчеләр дә булган.
 
Бүген Гадәттән тыш хәлләр министрлыгы психологлары зыян күрүчеләргә һәм аларның якыннарына ярдәм күрсәтә, ул җәһәттән Түбән Новгород бел­гечләре дә чакырылган. Табиб­ларга кичә барлыгы 55 кеше кил­гән. Нык зыян күрүчеләрне Мәс­кәү хастаханәләренә озату турында сүзләр булган иде, лә­кин моны кирәк дип тапмаганнар.
 
Моңа кадәр базарлардагы янгыннар ял көненә туры кил­гәнгә күрә, корбаннарсыз котыла килдек. Әмма чәршәмбе көнне булган мәхшәрдә кешеләр янып үлде. Корбаннарның төгәл саны әлегә юк. Янгыннарның бер-бер артлы булып торуы күп сораулар тудыра. Монысы инде очраклы хәлгә охшамаган.
 
P.S. Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов 2015 елның 11 мартында “Адмирал” сәүдә үзәгендәге янгын нәтиҗәсендә һәлак булган һәм зыян күргән кешеләр гаиләләренә матди ярдәм күр­сәтүне йөкләде, дип хәбәр итә республика башлыгы матбугат хез­мәте. Һәлак булган Россия Федерациясе гражданнары гаиләләренә Татарстан бюджетыннан 1 миллион сум акча биреләчәк. “Адмирал” сәүдә үзәгендәге янгын нәтиҗәсендә җәрәхәтләнгән Россия Федерациясе гражданнарына, сәламәтлекләренә килгән зыян дәрә­җәсенә карап, 200 мең сумнан 400 мең сумга кадәр акча бүленәчәк.
 
Янгын аркасында җәрәхәтләнгән чит ил кешеләренә Татарстандагы дәвалау учреждениеләрендә бушлай медицина ярдәме күрсәтеләчәк. Һәлак булган чит ил гражданнары гаиләләренең исә мәетне туган илләренә алып кайтуга киткән чыгымнары ком­пен­сацияләнәчәк.
Кичә зыян күргән сәүдәгәрләр белән Татарстан Президенты кар­шындагы эшмәкәрләр хокукларын яклау буенча тулы вәкаләтле вә­кил Тимур Нагуманов һәм шәһәр җитәкчелеге вәкилләре очрашты.

Римма БИКМӨХӘММӘТОВА
Ватаным Татарстан
№ 34 | 13.03.2015
Ватаным Татарстан печать

▲ Өскә
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»