Иртә торсаң, тормыш көйләнә

Эшкә урнаша алмыйча йөрүче күп кенә танышларым бар. Йә алар эш бирү­ченең таләпләренә туры килеп бетми, йә инде эш таләп­ләре танышларыма ошамый. Менә шул сәбәпне сылтау итеп, эшкә урнашуны сузып йөрүләрен дәвам итәләр. Бер ялкауланса, кешене эш­кә тарту авыр икән. Тагын шунысы да бар: андый кеше­ләр каяндыр, кем­нәндер өмет итеп яши бирә. Мес­кенләнеп, акча юк, эшкә урнашып булмый дип, үзен кызгандырып йөри. Әмма эшлим дигән кешегә эш бетмәгән. Моның өчен аз йок­ларга, тырыш булырга гына кирәк.

 

Бервакыт Интернетта бер игълан игътибарымны җәлеп итте. “Хәләл токмач сатам. Кулдан киселгән”, –  диелгән. Күрсәтелгән телефон номерына шалтыратырга булдым. “Сезгә кайчанга кирәк соң? Ничә килограмм? Ничек әйт­сәгез, шулай әзерләп куям”, – ди бу хатын-кыз. Мин аның токмач турында шул­кадәр матур итеп сөйләвенә шаккатып, тәкъ­димен кире кага алмадым. “Ике көннән әзер буламы? Миңа бер килограмм да җитә. Ошаса, яңа­дан алырмын”, – дим. Тик Ләйсәннең бер шарты бар: токмачны ул яшәгән урынга килеп аласы. Баксаң, Ләйсән ялгызы гына бала үстерә икән. Әлегә декрет ялында утырам, ди.

 

– Йөргән егетем, авырга узганымны белгәч, ташлап китте. Аллага шөкер, зарланмыйм. Тулай торакта булса да, үз куышым бар. Әлегә эшкә чыга алмыйм. Балам кечкенә. Әмма токмач кисеп, акча эшли алам. Кайчак төннәрен татар теленнән рус теленә тәрҗе­мәләр эшлим. Бу да ярдәм итә. Баламны үзем өчен үстерәм. Кем­неңдер кызгануы кирәк­ми. Тырышсаң, бар да була”, – ди ул.

 

Арчада яшәүче дусларымнан да еш үрнәк алам. Алар ни генә эшләп карамый. Барысы да оста, тырыш. Ләй­лә Ибәтуллина кеч­ке­нәдән кул эшләренә хирыс була. Тора-бара тегә, бәйли башлый. Ә аннары челтәр­ләр тегәргә алына. Хәзер ул теккән пәрдәләр Арча тә­рәзәлә­рен генә түгел, тирә-як районнарныкын да бизи. Сеңлесе Рәйсә исә бе­зедән тортлар бизәп сата башлаган. “Уйнап кына башланган эш иде. Хәзер сатып алучылар күбәйде. Бу минем төп эшем түгел. Заказлар булганда эшләп бирәм. Күп акча эшлим дип әйтә алмыйм, әмма иш янына куш инде”, – ди ул.

 

Казанда яшәүче Энҗе Гасыймова тортлар пешереп сата икән. “Мин –  банк хез­мәткәре. Бала белән өйдә утырганда улым­ның бер яшенә торт пешереп карарга булдым. Аны Интернеттан карап бизәдем. Шундый матур машина килеп чыкты. Шуннан торт пешерү хоббиема әй­ләнде”, – ди Энҗе.

 

Өйдә камыр ризыклары пешерүчеләр, бала кием­нә­ре бәйләүчеләр, картиналар, хәтта памперслардан “торт” ясап сатучылар да бар. Шунысы гаҗәп: алар шул бер эш белән генә утырмый, һаман каядыр чаба, ниндидер яңа­лык эзли­. Андый кешеләр Интернетта да шактый күп. Алар белән аралашкач, бары бер генә уй туды: ялкау булмаска кирәк! Көнне ничек телисең, шулай уздырырга була. Барысы да үзеңә бәйле. Тикмәгә генә әбиләр безне: “Иртә торсаң – ит пешә, соңга калсаң – бит пешә”, – дип тәрбияләп үс­тер­мәгән­нәр­дер.