Баланы сәнгать мәктәбенә бирер өчен нишләргә?

“Бүгенге көндә мәктәбебездә укырга теләүчеләр күп, – ди 

 

Казанның 6нчы балалар сәнгать мәктәбе җитәкчесе Наҗия Гәлләмова. – Тик бездә урыннар 260лап кешегә генә исәпләнгән. Иртәнге сигездән кичке сигезгә кадәр, 3 смена эшлибез. Бездә белем бушлай бирелә. Балаларны махсус имтихан үткәреп, сайлап, 10 яшьтән кабул итәбез. Укучылар бик теләп йөри, сүрелеп китеп баручылар юк. Рәсем, сынлы сәнгать, станок композициясе һәм декоратив композиция, дизайн һәм сәнгать тарихы буенча дәресләр бирелә. Сәләте булган баланы сәнгать мәктәбенә йөртү, һичшиксез, нәтиҗә бирә. Алар, беренчедән, сәләтләрен үстерә. Икенчедән, дизайнер, архитектор, модельер кебек һөнәр сайларга теләүчеләрнең яңа мөмкинлекләре ачыла. Сәнгать мәктәбенә йөрүнең югары уку йортына кергәндә дә файдасы тия”.

 

 

Сәнгать мәктәпләренең күбесе балаларны бушлай укыта. Түләүлеләренең дә бәясе аена 150-300 сумнан артмый. Күбесендә балаларны мәктәп яшеннән ала башлыйлар. Сабыен кечерәк яшьтән үк йөртергә теләүчеләр түләүле мәктәпләргә мөрәҗәгать итәргә мөмкин. Мәсәлән, “Салават күпере дөньясы” (“Радужный мир”) сәнгать мәктәбенә бер яшьтән үк алалар. Андагы төркемдә балалар саны 7дән артмый. 1-3 яшьлек бәләкәчләр рәсем һәм әвәләү дәресләрендә әниләре белән бергә шөгыльләнә. 3 яшьтән – коллаж, 4 яшьтән – сынлы сәнгать, 10 яшьтән декоратив бизәнү әйберләре ясарга, рәсем һәм графика серләренә өйрәнә башларга мөмкин. Дәресләрнең озынлыгы да баланың яшенә карап билгеләнә: 50дән алып 120 минутка кадәр. Мәктәптә бер тапкыр 50 минут шөгыльләнү – 550 сум, ике сәгате 1 мең сумга төшә. Атнага ике мәртәбә 50 минутка килүчеләр аена – 3520 сум, 2шәр сәгать утырырга теләүчеләр 6900 сум түли.

 

 

Белгечләр фикеренчә, рәсем сәнгате сабыйларның акыл сәләтен үстерүгә дә зур өлеш кертә. 15 яшькә кадәр баланың күзаллавы аеруча сизгер, уй-фикерләре сыгылмалы. Ул тиз уйлап табарга, яңа әйберләр иҗат итәргә сәләтле. Рәсем ясау һәм әвәләү кебек кул эшләренә иртәрәк тотынган баланың мәктәптә укуы да әйбәтрәк була икән. Рәссам күнекмәләре шәхес буларак формалашуга да йогынты ясый. Бала иҗат җимешен башкаларныкы белән чагыштыра, мактау сүзләре ишетә, үз-үзен бәяләргә өйрәнә. Моннан тыш, коллективта эшләргә өйрәнә, үз ишләре белән аралаша, фикердәшләрен таба. Иҗат белән шөгыльләнгән балаларда баш миенең ике як ярымшары да тигез үсеш ала. Димәк, ул иҗади яктан да, теоретик яктан да уйлап эш итәргә сәләтле булып үсә. 

 

 

- Алабуганың Иван Шишкин исемендәге сәнгать мәктәбен тәмамладым. Сәнгать мәктәпләрендә белем бирү системасын, һичшиксез, сакларга кирәк. Ул сәләтле балаларның мөмкинлекләрен тагын да үстерә, профессиональ сәнгатьнең нигезләрен аңлата. 

 

 

- Азнакай районы Чалпы авылында туып-үстем, шунда белем алдым. Анда сәнгать мәктәбе юк иде. Әмма рәсем укытучыларым: Рафыйк Тимкин белән Рузалия Гарипова миңа сәнгать мәктәбендә укытылырга тиешле белемне бирделәр, дип уйлыйм. Рафыйк абый сәнгать училищесыннан соң, читтән торып Чабаксар институтында белем алды. Еш кына мәктәпнең актлар залында этюдларын барлый, әзерләнә иде ул. Ә мин аның рәсемнәрен карарга ярата идем. Алар тәэсирендә 8нче сыйныфтан соң Лениногорск сәнгать училищесына укырга кердем. Рәсем сәнгате аша алган тәрбия үземне табарга ярдәм итте, дип саныйм. Улым Искәндәр дә рәсем ясый, ә киләчәктә моны һөнәр итеп сайларгамы-юкмы икәнен үзе хәл итсен. 

 

 

- Сәнгать мәктәбенең 3нче сыйныфында укыйм. Рәсем, сынлы сәнгать буенча дәресләр алабыз. Иҗат иткәндә нинди буяулар кулланырга, төсләр сайларга өйрәтәләр. Бик теләп йөрим, төрле фәннәрдән дәресләр әзерләргә дә, сәнгать мәктәбендә шөгыльләнергә дә вакытым җитә. Киләчәктә архитектор яки дизайнер һөнәрен сайларга телим. 

 

 

1. 2нче балалар сәнгать мәктәбе

Казан, Ибраһимов проспекты урамы, 19. Тел.: (843) 563-35-23

2. Казан дәүләт архитектура һәм төзелеш университеты каршындагы “Дашка” балалар архитектор-дизайнерлар мәктәбе

Казан, Калинин урамы, 19. Тел.: (843) 510-47-74

3. Иван Шишкин исемендәге 1нче балалар сәнгать мәктәбе

Алабуга, Казан урамы, 1. Тел.: (85557) 7-03-57

4. 1нче сәнгать мәктәбе

Чаллы, Шамил Усманов урамы, 82. Тел.: (8552) 34-44-48

5. 1нче балалар сәнгать мәктәбе

Түбән Кама, Бызов урамы, 1б. Тел.: (8555) 41-13-42

6. “Ал парус” 8нче яшүсмерләр үзәге

Бөгелмә, Ленин урамы, 66. Тел.: (885594) 6-22-58

7. Арча балалар сәнгать мәктәбе

Арча, Галактионов урамы, 26. Тел.:(84366) 3-17-05

 

 

1. Язучы Сесиль Лупан яшь ярымлык вакытта ук баланы  рәсем сәнгате белән таныштыра башларга киңәш итә. Берничә рәсем тотып, балага аларның исемнәрен, кем ясавын әйтеп, санаулы секундлар эчендә күрсәтеп алырга кирәк. Сабый төсләр чагылышын сиземләргә һәм рәсемнәр карауның мавыктыргыч шөгыль икәненә төшенергә тиеш. Икенче көнне үткәннәрне кабатларга, ә өченче көнне яңа рәсемнәр карарга кирәк. Озакламый балада рәсемнәрне озаклап карау теләге уяныр. Шул вакытта биредә нәрсәләр ясалганы турында аңлата башларга мөмкин. 

 

2. Әгәр мөмкинлегегез бар икән, сабыйга рәсем ясау өчен аерым урын әзерләп бирегез. Күп төрле карандаш, фломастер, буяулар сатып алыгыз. Баланы чиста, пөхтә итеп ясарга, эш тәмамлангач, артыннан җыеп алырга өйрәтегез. Дәресләрне көндез үткәрү әйбәтрәк санала, вакыты 20-30 минуттан артмасын. 

 

3. Баланы мәҗбүриләргә ярамый. Әгәр аның кәефе юк икән, эшне башка вакытка калдырып торыгыз.

 

4. Рәсемнәре ошамаса да, сабыйны өйрәтергә яки ачуланырга ашыкмагыз. Кечкенә рәссамны дәртләндереп җибәрегез, ешрак мактагыз, бер эшен дә игътибарсыз калдырмагыз. Рәсемнәрен җыеп барыгыз, дусларыгызга, әби-бабайларына күрсәтегез. Балада үз иҗаты белән горурлану хисе туарга тиеш.

 

5. Бала белән сәнгать галереяларына, музейларга йөрегез.