ШИНЕЛЬМЕ, АКЧАМЫ?

Армиягә барасың килмиме? Рәхим ит – законлы рәвештә дәүләткә акча түлә. “Правое дело” фиркасенең рәистәше, “Деловая Россия” иҗтимагый оешмасының җитәкчесе Борис Титов бу атнада хәрби бурычын үтәргә теләмәүчеләргә армия хезмәтен закон тарафыннан танылган акчалата компенсация белән алыштырырга чакырды. Аның фикеренчә, шул рәвешле хәрби комиссариат хезмәткәрләре кесәсенә керә торган ришвәт акчасын армия чыгымнары өчен тотарга, ягъни армия сафларына алынучыларны тиешле дәрәҗәдә киендерү, тукландыру мөмкинлеге туар иде.

Илфак ШИҺАПОВ, язучы һәм продюсер:

– Бер яктан, мондый “откуп”ны рәсмиләштерү начар булмас иде, чөнки бездә армиягә бармас өчен барыбер риш­вәт бирәләр. Акча РФ Саклану министрлыгына түгел, ә аерым кешеләр кесәсендә кала. Икенче яктан карасаң, бу рәсмиләштерел­сә, җыен хәерче кеше ба­ласы илне сакларга ки­тәчәк, ә байларның уллары акча түләп котылачак.

Армиядән азат булыр өчен акча түләү хәлне ях­шы яисә начар якка үз­гәртер дип уйламыйм. Бүген хезмәт итәм дигәннәр дә бар, барырга теләмәүчеләр дә шактый. Шинель киеп бер ел дәвамында солдат боткасы ашаудан курыккан кеше ничек тә булса армиягә эләкмәүнең җаен табачак.

Армиягә бармауны закон буенча сатып алу 90 нчы елларда фахешханәләрне рәс­миләштерергә теләүләре белән тиң. Ләкин Русиянең коррупциягә каршы кө­рә­шер­гә хәле дә, ысулы да, те­ләге дә юк. Шуңа күрә мондый закон чыгарып, әллә ни уңыш­ка ирешеп булмас дип саныйм.

Рөстәм ЗАКИРОВ, җырчы:

–  Бу гамәлне дөрес дип санамыйм. Барысы да акча түли башласа, илне кем саклар? Аннары, мәсәлән, ар­миягә бармас өчен 300 мең сум кирәк, дип әйт­­сәләр, авыл җирендә яшәгән кеше моны түли алмаячак, ә бай рәсми рә­веш­тә хәрби билетны сатып алачак. Шуңа күрә беренче чиратта бу сумманы барысы да түли алырлык итеп ке­шеләр өчен яшәү, акча эш­ләү шарты тудырырга кирәк, аннан соң гына таләп итәр­гә.

Ельцин президент булганнан бирле армия турында сөйләшәләр, ләкин һаман тәртип юк. Профессиональ армия булдыралармы ин­де?! Тәртип урнаштырылса, әл­лә нинди “откуплар” турында уйлап утырырга ки­рәкмәс иде. Шушы ил гражданы буларак, һәр кеше бу илгә хөрмәт белән карарга тиеш, ул юк икән, әллә нин­ди закон чыгарсаң да, бернигә ирешә алмыйсың.

Ирек АРСЛАНОВ, Казан мэриясенең Телләр үсте­рү, иҗтимагый оешмалар белән элемтә бүлеге башлыгы:

– Бу мәсьәләне яхшы яисә начар дип кенә бәяләп булмый. Әгәр мәктәп­ләрдә патриотик тәрбия тиешле дәрәҗәдә алып барылса, элеккеге кебек НВП (башлангыч хәрби әзерлек – ред.) дәресләре, хәрби кафедралар булса, бу очракта “откуп” үз-үзен аклар иде, бәлки. Акча түләгән очракта да егетләр ниндидер хәрби әзерлек үтәргә тиеш. Бернинди әзерлек үтмичә, акча түләп армиядән котылу дө­рес түгел. Шушы юл белән яшьләрнең миләренә дәүлә­тебез беркемгә кирәкми, аны сатып җибәрергә дә бу­ла дигәнне сеңдерәбез бит! Егетләр һәм ата-аналар акча түлибез, ә калганы минем эш түгел, илне башкалар сак­ласын дип ваемсыз уйлап утырачак. Мо­ның белән ришвәтчелекне җи­ңү мөм­кин түгел. Рәсми рә­вештә бер сумма булса, аның законнан тыш акча каеру очраклары тагын да кү­бәячәк.

Сүрия УСМАНОВА, хокук яклаучы:

– Мондый тәкъдим Украинада да яңгырады. Берничә дәүләттә акча түләп армиягә бармау бар. Мәсәлән, Төр­киядә теләгән кеше, бигрәк тә югары уку йортларында белем алучы студент егет­ләр, армиядә тулы срок хез­мәт итмәс өчен акча түли. Без­нең акчага әйләндерсәң, 230 мең сум килеп чы­га. Лә­кин дәүләткә акча бир­гән очракта да ул закон буенча бер ай дәвамында армиядә хез­мәт итәргә ти­еш. Бер уйлаганда мондый га­мәл дөрес тә кебек, икенче як­тан караганда, бу закон ак­часы булган кешеләр өчен генә тәгаенләнгән. Алайга китсә, андыйларның балалары бүген дә армиядә хезмәт итми. 

Хафиз МИРГАЛИМОВ, КПРФның Татарстан бүлеге башлыгы:

– Армиягә бармау өчен акча түләүне рәсмиләштерү коррупцияне законлаштыру дигән сүз. Медведев президентлыкка килгәч, корруп­ция­гә көрәш башлады, лә­кин әле­гә уңай нә­ти­җәләр кү­рен­ми. Әгәр бездә социаль дәүләт төшенчәсе бар икән, Конституциядә  генә калмасын, ул законнар аркылы эшләргә тиеш.

Минемчә, һәр сау-сәла­мәт егет армиядә хезмәт итеп кайтырга тиеш. Безнең балалар бакчаларында, мәк­тәпләрдә, югары уку йортларында илгә карата патриотик хис­ләр уяту кебек тәр­бия чаралары кирәкле  дә­рә­җәдә куелмаган. Телевизорда да тәрбияви кинолар күрсәтелми, анда бары тик үтереш, сугыш, көчләү. Урам­­да да яшьләрнең бер кулында сыра, икенчесендә – тә­мәке. Нинди хәл инде бу?! Элек армиягә бармасаң, сине чирле, булдыксыз дип уйлыйлар иде. Әгәр безнең дәүләт социаль, тәрбия мәсь­әләләренә игътибар итми икән, бернинди уңышка ирешә алмаячакбыз. Барыбыз да балаларыбызга һәр ир-егет ил алдындагы бу­рычын үтәргә тиеш дигән­не аңлатырга кирәк. Кайбер кешеләрнең мондый тәкъ­диме бервакытта да без­нең дәүләт законында чагылыш табарга тиеш түгел дип саныйм. Катгый рә­веш­тә каршымын. Военкоматлардагы риш­вәтчелеккә каршы кө­рәш­не көчәйтергә ки­рәк, ләкин башка ысул бе­лән.

Мәктәп балаларының һәр унынчысы Бөек Ватан сугышы башлану датасын, һәр дүртенчесе ул вакыттагы бөек хәрби командирларны, һәр өченчесе сугышның хәлиткеч бәрелешләрен һәм мизгелләрен белми, һәр икенчесе Бөек Ватан сугышында Советлар Союзы Герое исеменә лаек булган кешенең берсен генә дә исенә төшерә алмый. Сезгә ошыймы-юкмы, ләкин эшебезнең нәтиҗәсе шул. Бу исә ул сугышта катнашучыларның исәннәре яшьләрне тәр­бияләүдә күп нәрсә эшләгән вакытта шундый хәл кү­зәтелә, – диде Татарстан Президенты Минтимер Шәймиев 1941-1945 еллардагы Бөек Ватан сугышында Җиңүнең 65 еллыгын зурлап бәйрәм итүгә әзерлек һәм аны үткәрү бу­енча оештыру комитеты утырышында.

Сүз уңаеннан, узган елның җәендә оештыру комитетының беренче утырышын үткәргәндә сугышта катнашучылар 15 352 булса, 19 мартка алар 14 036 кеше генә калды, дип белдерде Президент.