Балалар бакчасы, мәктәпләрдә җәрәхәт алуларга кем гаепле?

Казанның Совет районындагы бер мәктәптә (исемнәрне күрсәтмәүне үтенеп сорадылар) булган тагын бер хәлне мисал итеп китерик.

 

– Ата-аналар мәктәпкә җыелыштык. Балаларыбыз концерт куя. Бөтенебез шат, күңелләр күтәренке. Шулвакыт, уйламаганда-көтмәгәндә, тик басып торган җиреннән бер егет бөтенебезнең күз алдында идәнгә егылды һәм уңайсыз төшеп, башын ярды, – ди Розалия ханым. –Бөтенебез өнсез калдык. Укытучы нишләргә белми. Бөтен кеше тыз-быз чаба. Шул арада шәфкать туташын чакырып, ситуацияне теркәп, тиз-тиз чаралар күрдек. Укытучыларга бүген бик авыр. Хәзер балалар үз хокукларын артык яхшы белә, ялгыш кына бер хәл булса да, суд белән яныйлар.

 

–  Балалар бакчалары, мәктәпләрдә бәхетсезлек очраклары еш күзәтелә. Ярдәм сорап безнең үзәккә мөрәҗәгать итүчеләр дә җитәрлек. Җавап бирү мәсьәләсендә иң авыры укытучы, тәрбиячеләр җилкәсенә төшә. Күп очракта хөкемгә, җәзага аларны тарталар. Ике як та бөтен нечкәлекләрне барларга, һәр детальгә игътибар итәргә тиеш. Укытучы җебеп, югалып калмаска, ә үзенең гаепле булу-булмавын билгеләүче фактларны теркәргә – бу хәлне күргән шаһитларны барларга, ни булганын фотога төшерергә, һичьюгы схема сызарга, сөйләшүне диктофонга яздырырга кирәк. Медицина ярдәме таләп ителсә, шундук табибны чакырырга, анысы урында булмаса, укытучы үзе булышырга тиеш. Тән җәрәхәтләрен билгеләр өчен, озакка сузмыйча медицина үзәкләрендә тикшеренү мөһим. Мәктәптә көтелмәгән хәлләр туганда нишләргә, кая мөрәҗәгать итәргә кирәклеге турындагы күрсәтмәләр дә булдыру зарур. Күп очракта балаларның җәрәхәт алуы тәнәфес вакытына һәм физкультура дәресләренә туры килә. Тәнәфесләрдә дә барысын да күзәтүче укытучылар кизү торсын. 

 

 

– Мәктәп, балалар бакчаларында балаларның тормыш иминлеге, куркынычсызлыгы өчен белем бирү учреждениесе җитәкчесе, укытучы, тәрбиячеләр җавап тота. Бу документларда норматив буларак язылган.

 

Һәр очракта да җаваплылык алар җилкәсенә төшә. Ата-ана мәктәпкә, бакчага сәламәт бала бирә икән, билгеле, нәкъ шундыйны каршы алырга тиеш. Мондый күңелсезлекләр килеп чыкмасын өчен, эшне шундый итеп оештырырга кирәк, әйтик, дәрестә дә, уйнаганда да, тәнәфестә дә балалар күзәтүсез калмасын. Аларны даими контрольдә, күз уңында тоту зарур. Җиңел очраклар булса, үтеп китәргә мөмкин әле. Әмма җитди бәхетсезлек очраклары җавапсыз калырга тиеш түгел. Бу мәсьәләдә төрле комиссияләр, тикшерү комитетлары белән эшләргә кирәк. Педагог тарафыннан закон бозу булганмы-юкмы икәнен алар хәл итә. Әгәр укытучы, тәрбияче үзен гаепсез саный икән, шулай ук гаделлек эзләп судка мөрәҗәгать итә ала.