АЛМАЕВ МӘХМҮТ

АЛМАЕВ Мәхмүт Садретдин улы (24.8.1874, Сембер губ., Сызрань өязе, Сайман а.—27.8.1907, Оренбург ш.), шагыйрь, журналист, полиграфия белгече/Казанда "Мөхәммәдия" мәдрәсәсен тәмамлый, Истанбул ун-тында укый, Германиядә полиграфия эшенә өйрәнеп кайта. Ана теленнән тыш, гарәп, төрек, рус, француз, немец телләрен яхшы белгән. Казанда бертуган Кәримевләр, 1905 елдан Оренбургта "Кәримев, Хөсәенев һәм К" ширкәте типографияләрендә техник җитәкче булып эшли. 1906 — 07 елларда Оренбургта сатирик "Чүкеч" ж-лы мөхәррире. "Урал" г-тасын чыгаруда Х.Ямашевка булышлык итә. Мәхмүт Фуад һ.б. тәхәллүсләр б-н чорның көлке ж-лларында, "Вакыт" г-та-сында языша. Татар шигъриятендә революцион поэзия юнәлешен башлап җибәрүчеләрдән берсе.

("Төрмәдән" шигыре 1907). "Агъладым", "Тиҗарга" ("Сәүдәгәргә"), "Аһларым", "Дума һәм хөкүмәт" һ.б. исемдәге шигырьләре мәгърифәтчелек, азатлык, гыйсъянчылык рухы белән сугарылган. Публицистик мәкаләләрендә дөньяви фәннәр укытыла торган татар мәктәпләрен ачу мәсьәләләрен күтәрә. "Сиксән сигез фикърә" ("Сиксән сигез хикәячек", 1902), "Талчукчылар китабы" (1908) исемле җыентыклар авторы. А. турындагы язма һәм басма материаллар ТР ФАнең Тел, әдәбият һәм сәнгать ин-ты архивында саклана.

Әд.: Гыймадиев Ү. Сатира коралы белән. К., 1977; Мәхмүт Алмаев [Г.З.Рәмиев] // Мирас. 1998. N 4.
 

Ф.И.Ибраһимова.
Татар энциклопедиясе