поиск новостей
  • 19.03 "Ләйлә вә Мәҗнүн" Кариев театры, 18:30
  • 19.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт" Тинчурин театры, 18:30
  • 20.03 "Ут чәчәге" Кариев театры, 13:00
  • 20.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт" Тинчурин театры, 18:30
  • 21.03 "Анна Ахматова:Вакыт кайтавазы" Кариев театры, 13:00
  • 21.03 "Эх, алмагачлары!" Тинчурин театры, 18:30
  • 22.03 "Корт" Кариев театры, 18:30
  • 22.03 "Ай, былбылым!" Тинчурин театры, 18:30
  • 23.03 "Йосыф" Кариев театры, 18:00
  • 23.03 "Бәхетле көнем" Кариев театры, 13:00
  • 23.03 "Яратам! Бетте-китте!" Тинчурин театры, 17:00
  • 24.03 "Әлифба:Хәрефләр дөньясында" Кариев театры, 13:00
  • 24.03 "Мәдинә" Тинчурин театры, 17:00
  • 26.03 "Мио, минем Мио!" Кариев театры, 18:30
  • 26.03 "Җилкәнсезләр" Тинчурин театры 12:00 һәм 18:30
  • 27.03 "Гөлчәчәк" Кариев театры, 19:00
  • 27.03 "Идегәй" Тинчурин театры, 18:30
  • 28.03 "Ак чәчәкләр кебек..." Кариев театры,18:30
  • 28.03 "Җан Баевич" Тинчурин театры, 18:30
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
Бүген кемнәр туган
  • 19 Март
  • Татьяна Водопьянова - дәүләт эшлеклесе
  • Камил Гайнуллин - актер
  • Ренат Вәлиуллин - дәүләт эшлеклесе
  • Илшат Вәлиулла - язучы
  • Гөлнур Корбанова - шагыйрә
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
  • Ассаляму алейкум! Казанда, центрга якынрак булган гостинка яисэ булмэ снимать итергэ телим. Риелторсыз. 89872312932 (ватсап)
  • Кому требуется шпаклевка, обои, по городу Казани также Арск обращаться по тел +7 (917) 266-37-64.
  • Яр Чаллыда 2-бүлмәле фатир сатыла:Яңа шәһәр, 30 комплекс. Мәйданы 52 кв.м. Планировкасы әйбәт - распашонка. Җылы, яхшы хәлдә. Хуҗасы сата. Телефон:8-9631571216
  • Хәерле көн! "Салават Купере 2" торак комплексында бөтен унайлыклары булган 2 бүлмәле квартира арендага бирелә. 3 этажда. Өр-яңа ремонт, мебель. "Бәхетле" артында урнашкан. Тәртипле татар гаиләсе эзлибез. Йорт хайваннарсыз. Төп шарт: тәртип, чисталык, вакытында түләү. Риелторларсыз. Элемтәләр өчен телефон: 89534975861
  • Студентлар өчен өстәмә эш. 8-917-880-94-77
Архив
 
05.04.2014 Мәдәният

Нәҗибә Сафина: Үз-үзебездән китмәсәк...

Ел саен уза торган Шигырь бәйрәмендә танылган шагыйрә Нәҗибә Сафинаны күзәтергә яратам. Йодрыкларын күкрәгенә кысып, мәгърур тавыш белән шигырьләрен сөйләгән гыйсъянчы әдип мөнбәрдән төшеп, халык ташкыны арасына кереп китүгә үк аның янына елышалар. Төртмәле, чәнечкеле, бунтарь шигырьләре берәүне дә битараф калдырмый.

... Нихәл, нихәл,
Тукай атлы әрнү?
Мин – Нәҗибә
атлы җан ярасы...

Элек халык Такташны шулай дәррәү кубып күтәреп алган. Театрда спектакльдәге антракт вакытында да шигырь сөйләргә өлгергән ул. Бүген халык шигырь тыңламый, шигырь укымый, диләр. Сөйли белеп сөйләсәң, үтемле итеп әйтә белсәң, ничек кенә тыңлый әле! Нәҗибә Сафина нәкъ менә шундый шигъри галиҗәнап көчкә ия.

– Нәҗибә апа, Шигырь бәй­рә­мендә махсус сезне тың­лар­га килүчеләр бар. Бүген халык китап укымаган, шигырь бе­лән кызыксынмаган, шоу-бизнеска корылган бер заманда үз укучыңны табу зур шатлыктыр ул. Мондый бәхет бар әдипкә дә эләкми...


– Узган ел Шигырь бәйрәмен алып баручылар: “Ел саен син сөйләмәссең инде. Быел башкалар шигырь укысын”, – дип мине мөнбәргә якын җибәрмәделәр. Әмма шигырь тыңларга килгән халык этеп-төртеп сәхнәгә чыгарга кыстаганнан соң, сөйләргә булдым. Әгәр шигърият синең яшәү рәвешең икән, әлбәттә, аны халык күрә. Кайвакыт урамда очраган кешеләр миннән килеп: “Пенсияң бигрәк аз бит, ничек җан асрыйсың, ярдәм кирәк тү­гелме?” – дип әйтеп китә. Мин бит юл фаҗигасенә очраган идем. Бервакыт күз күрмәгән, колак ишетмәгән Забигулла Саттаров атлы эшмәкәр шалтыратты. Читтә яшәүче милләттәшебез минем белән булган фаҗигане ишеткән дә, кыйммәтле дарулар җибәрергә уйлаган. Иҗатыма гашыйк булган әлеге милләттәшем аякка басарга ярдәм итте. Мамадыш районы хастаханәсендә ятканда, бүлмәмә бер төркем мәдәният хезмәткәрләре килеп кергәнен хәтерлим. Кайсы минем күңелне күтәрү өчен бии башлады, кайсы җырлап җи­бәрде. Бу минем өчен теләсә кайсы премиядән югары һәм кыйм­мәтлерәк.

– Гыйсъянчы дидем дә туктап калдым. Сезгә бу бунтарьлык Мөдәррис Әгъләмнән дә күчкәндер, мөгаен. Әллә мин ялгышаммы?


– Әлбәттә, күчкәндер. Мөн­бәр­гә чыгып, туры әйткән Мө­дәррисне яратмаган кешеләр дә булды. “Алтмышка җиттең, ә акыл кермәде”, – дип әйтүче танылган әдипләр дә җитәрлек иде. Андыйларга Мөдәррис Әгъләмнең җа­вабы әзер. “Акыл кергәнгә сөйлим бит инде мин”, – ди торган иде ул. Безнең телгә, милләтебезгә карата кылган гамәлләр өчен минем бунтарьлык кына аз әле ул. Күпме тапкыр мөнбәрдән: “309 нчы маддәгә, ягъни милли компонентны бетерүгә каршы килегез”, – дип өч йөздән артык язучы, татар депутатлары алдында чыгыш ясадым. Ярар, безнең бабайлар Казанны биргәннәр, җиңелгәннәр. Без күпме каһәр алабыз шуның өчен. Ә киләчәк буынга телне сак­ламавыбыз белән нәрсә калдырмакчы булабыз? Бүгенге көн бе­лән яшәү – иң түбәнгә тәгәрәү инде ул. Кайбер газета-журнал ре­дакциясенә килеп кергәч: “Бетте инде татар газетасы, вакытлыча гына яши”, – дигән фикерне ишетә башладым. Ул сүзләрне әйткәндә, мөхәр­рирләрнең эчендә нәрсә кайный икән? Хәзерге вакытта Татарстан Язучылар берлегендә пропаганда бүлеге юк. Элек бит рус шагыйрьләре өчәр сәгать халыкка шигырь укый торган булган. Бүген татар шагыйрьләре үзлә­ренең миссияләрен нәрсәдә күрә? Тел бит ул сөйләсәң генә исән кала. Эшләмәгән көрәк тутыга лабаса. Мин таң калып, һәр көн туган саен аптырап йөрим. Татар кая барам ди соң ул? Чабаталы, йомышчы татар дигәнне ишет­кәнем бар, әмма 700 миллиард сум ясак түләгәнен тойгач, чәч­ләрем үрә тора. Татарның бүгенге халә­тен бернәрсә белән дә чагыштыра алмыйм. Гафләт баскан, ачтан үлмәс өчен генә яшәү яшәү була алмый бит инде.

– Халык хәтерендә әдип бөек булып калса да, аның иҗатын яңартып тору зарур. Сез Мөдәррис Әгъләмне хәтер сандыгыннан алып, халыкка һәрдаим искәртеп торучы ди­сәм, һич кенә дә ялгышмамдыр...


– Мөдәрриснең вафатыннан соң кырык көн үтүгә үк аның турында истәлекләр китабы чыгарга тиеш иде. Җыентык итеп туп­ладым, әзерләп бирдем. “Бәлки тагын өстәрсез әле”, – дип кире кайтарып җибәрделәр. ”Ун елдан соң аны тагын өстәп була торгандыр, җыйган кадәрен чыгарыйк”, – дип җавап кайтардым. Мөдәр­рис чын мәгънәсендә бунтарь иде. Ул үлгәч тә аңа үч итәләр икән әле дигән фикер кала. Аның истәлекләрен бик күп газета-журналлар чыгарды. Бер журналга баргач, танылган бер ке­шедән: “Мөдәррис сиңа гына даһи иде. ”Бомж” бит инде ул”, – дигән җавап ишеттем. Имәнеп киттем. Ул вакытта аның истә­лекләрен бастырмадылар. Мин исән чакта Мөдәррис Әгъләмнең барлык әйберләрен музейга тапшырасы иде. Күптәннән инде әдәби музей төзү турында сөйли­без. Анда Мөдәррис рухы яшәсә, тагын да яхшы булыр иде.

– 65 яшьне кемдер юбилей дип саный, түгәрәк дата түгел бит инде ул, дип әйтүчеләр дә бар. Кайберәүләр нәкъ менә шул яшьтә дәүләт премия­ләре, медальләр алырга хыяллана. Сез нәрсә турында уйланасыз?


– Гаҗәеп бер үзгәреш булуын көтәм. Безнең язучылар дәррәү кубып, туган телне сак­лап калу өчен изге гамәлләр кылсын иде. Мин бакыйлыкка күчкәнче, татар телен дәүләт теле буларак күрәсе килә. Мәк­тәпләрдә татарча укып, ана те­лебездә бердәм дәүләт имтиханнарын тапшырсыннар иде. Безне бетерү исәбенә башка халык милләтен зурайтырга тырышмасын. Без китәрбез, әмма егерме-утыз ел эчендә баш калкыткан яшь иҗатчылар үз ­по­зицияләрен бирмәячәк. Бү­ген күпләр миннән килеп: “Ниш­ләп әле барысы да язарга тотынды. Өч йөздән артык язучы бигрәк күп бит?!” – дип сорый. “Әби-бабае, бала-чагасы да язсын. Язарга теләү – телне яшә­тергә теләү бит инде ул”, – дип җавап кайтарам. Бүген минем өйдә идәннән алып түшәмгә кадәр әбиләрнең һәм бабай­ларның китаплары өелеп тора. Бастырып чыгаралар, укып карале, дип китерәләр. Мин аларга да рәхмәтле. Чөнки бу – телең­нән, милләтеңнән, үз-үзеңнән кит­мәскә тырышу. Тел бетә бит инде, дип коткы таратучылар, Тукай әйтмешли: “Кемсә милләт бетә дип әйтә, ул – аны бете­рү­че”. Туган телне саклау өчен барысын да эшкә җигәргә кирәк. Бү­ген барыбыз да компьютерга күч­тек. Интернет аша Американы күзәтәм. Алар күп­тән инде дөнья челтәрендә, әмма аның белән генә яшәми. Берничә ел элек газета-журналларны, китап­ларны безгә караганда биш-алты тапкыр күбрәк чыгаралар иде. Бүген исә бу сан ун тапкыр кү­бәйгән. Педагогика фәнендә, гомумән, яшәү рәвешендә консерватизм дигән төшенчә бар. Бу кешегә бик кирәк нәрсә, халыкны яшәтү өчен зарур ул. Балтыйк буе илләрен генә карагыз сез, үз-үзләреннән китмәс өчен кулларыннан килгәннең барысын да эшлиләр. 


Алсу ХӘСӘНОВА
Ватаным Татарстан
№ 48 | 04.04.2014
Ватаным Татарстан печать

▲ Өскә
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»