|
|
Бүген кемнәр туган
|
|
Архив
|
05.12.2013 Милләт
Хаталы КазанҺаман да шул бер сүз, хәл ителмәгән мәсьәлә: башкаладагы хаталы урам исемнәре, элмә такталар. Универсиада дигән сылтау белән җәмәгатьчелек моңа төртеп күрсәтеп, түрәләргә басым ясап карады. Өстәгеләр, моның белән килешеп, “урынлы тәнкыйть”, дип баш какты, спорт уеннары алдыннан өч телдә язылган урам исемнәре булачак, барлык хаталарны да төзәтәчәкбез, дип вәгъдә иттеләр. Декабристлар урамында һәр өйгә дә диярлек урам исемнәре язылган такта урнаштырылган. Өч телдә, карап торышка матур, төнлә янып та тора. Ләкин татарчасы дөрес түгел. Озак уйлап тормаганнар, татарчасын да “Декабристов урамы” дип басканнар. Гагарин урамында да кызык хәлләрне күзәтергә мөмкин. Русчасы “улица Гагарина” булса, татарчасы “Гагарин урамы” булырга тиеш. Ләкин бездә ул “Гагарина” урамы. “Улица Волкова – Волкова урамы” да – шуның бер “ахирәте”. Восстание урамында да яңа элмә такталар эленгән, ләкин кайбер йортларга күтәрелеп карасаң, хата. Иң кызыгы, урамның бер ягында дөрес язылган була, икенчесендә – юк. Кулдан язып утырганнармы соң болар, дигән сорау туа. Казан мэриясендә түрәне тотам димә, алар ТР Президенты Аппаратыннан да катырак эшли, журналистларның сорауларына җавап бирергә вакытлары юк. Торак-коммуналь хуҗалык комитеты башлыгы Әлмир Корбанов та сорауның нинди булачагын чамалаганганмы, шома гына котылды. Сәркатибе: “Урам исемнәренең элмә такталарын язу эшләрен “Город” җәмгыяте башкарды. Геннадий әфәнде Гыймадиевка шалтыратыгыз”, – дип кенә әйтә алды. Ләкин телефонны алучы булмады... Язуга заказ бирүче дә, башкаручы да җавап тотмый икәне шуннан соң аңлашылды. Урам күрсәткечләре буенча да зур тавыш чыккан иде. Бары тик русча, инглизчә генә язарга дигән стандарт дип карыштылар, инглизчәсе дә “калька” булып чыкты. Инде татарчасын кушып язылганнары да пәйда булды, ләкин анда да хата. Без бүген, “Росстандарт” шартларына үзгәрешләрне кертүне сорап, РФ Төбәкләр үстерү министрлыгына мөрәҗәгать иттек. Төбәкләрдәге тел компоненты да исәпкә алынырга тиешлеге турында сорадык, әлегә җавап юк”, - дип сөйләде ул. Дөрес, хаталы урам исемнәре бер Казанда гына түгел, төбәкләрдә дә бар. Ленигорски шәһәрендә дә “грамоталы” кешеләр җитәрлек. Анда русчасы өчен да, татарчасы өчен да утырып еларлык очраклар булгалый. Мәсәлән, “улица Крупская – Крупский урамы”. Килеш кушымчалары белән эш итү авыррак булса, киңәш сорарлык кеше табарга була да бит югыйсә... Түрәләр белән хаталы язулар турында сөйләшү бер дә, ике тапкыр да булмады, даими бара ул. Уфаны, Башкортстанның башка шәһәрләрендә дәүләт телләренә карата мөнәсәбәтне үрнәк итеп куйсаң, ачулары кабара. Кабарырлык та. Анда түрәләр уртак эшне әле берсенә, әле икенчесенә туп кебек тибеп утырмый. Җаваплы кешеләрдән торган тулы бер орган эшли. , Алар безнең кебек Универсиадалар уздырмады, ләкин Уфаның бар җирендә дә Европа шәһәрләрендәге кебек урам исемнәре матур һәм хатасыз башкарылган. Димәк, теләк кенә кирәк.
Римма БИКМӨХӘММӘТОВА |
Иң күп укылган
|