Ата-ана контроле кирәкме? (Сораштыру)

Бу көннәрдә “Ростелеком” компаниясе Интернетта ата-ана контролен артыруны күздә тоткан килешү имзалады. Моңа кадәр, “МТС”, “ВымпелКом”, “Мегафон” компанияләре дә шундый эчтәлектәге килешү төзегән иде. Хәзерге вакытта әлеге элемтә операторлары барысы бергә 100 миллион абонентка хезмәт күрсәтә.

“Дөнья пәрәвезе”ндә балаларның куркынычсызлыгын тәэмин итү мәсьәләсе моннан берничә ай элек үк күтәрелгән иде. Хәзер инде әлеге закон проекты Дәүләт Думасына кертелгән. Ул якын арада каралырга тиеш. Шул ук вакытта Россиянең алда санап үтелгән иң эре дүрт элемтә операторы, берничә интернет-провайдер һәм программа җитештерүчеләр арасында килешү төзелгән инде. Әлеге яңа закон проекты үз көченә керә калса, ата-ана махсус программа ярдәмендә баласының Интернетта күпме утыруын, кайсы сайтларга керүен контрольдә тота алачак. Әйтик, контроль системасы урнаштырылган компьютер ата-ана билгеләгән вакытта гына кабына, уеннарны да билгеле бер вакыт эчендә генә уйнап була, ә балалар өчен тыелган сайтларга керү бөтенләй мөмкин булмаячак. Ә сез Интернетта ата-ана контроле булырга тиеш дип саныйсызмы?

Алсу Сабирова, ике бала анасы:

– Күпчелек танышларым ба­лаларының төнгә кадәр Интернетта утыруыннан зарлана. Моңа, иң беренче чиратта, ата-ана гаепле, дип саныйм. Без­нең гаиләдә әти-әни сүзенә колак салу, тыңлау дигән төшен­чә бик көчле куелган. Әгәр балага “компьютерны сүндер” дип әйтәм икән, “биш минут кына утырам”, “тагын азрак утырыйм инде” ише җаваплар булырга тиеш түгел. Балаларны махсус программа яр­дәмендә контрольдә тотуны бөтенләй кирәк санамыйм. Ул балачактан ук мөстәкыйль, төпле фикерли торган кеше булып үссен дисәң, мондый чикләү­нең бернинди кирәге юк. Ба­ланың сайлау мөм­кин­леге булырга тиеш. Үзендә булмаса, бала Интернетка күр­шенең йә булмаса клас­ста­шының компьтерыннан да керә ала. Шуңа күрә иң элек аның белән утырып сөй­ләшергә, нәрсәнең яхшы, нәр­сәнең начар икәнлеген аң­латырга кирәк. Шәхсән үзем, ба­лаларыма ком­пьютер алдында озак утыруның нинди нәтиҗәләргә китерүен кәк­рәй­гән умыртка баганасы рә­сем­нәре ярдәмендә аң­латам. Кызларымны кон­троль­дә тотканым юк. Мин аларга ышанам.

Алсу Хәбибуллина, журналист:

– Миңа калса, бик кирәкле гамәл. Хәзер барлык ата-аналар да балаларның контрольсез рәвештә Интернетта утыруын, ниндидер зарарлы уеннар белән мавыгуын ачынып сөйли. Ата-ана контроле булса, балалар үз­ләре дә бераз киртәгә керергә өйрәнерләр иде, дип өмет­ләнәм. Әмма әлеге ка­нунның гамәлгә керте­­­лүенә бераз шикләнәм. Миңа калса, Конституция хокуклары белән шөгыльләнүчеләр һәм балалар хокукларын яклаучылар аны яклап чыкмас кебек.

Алсу Садриева, укытучы:

– Интернетка керсәң, чәч­ләрең үрә торырлык. Шуңа күрә анда “ата-ана контроле” дигән төшенчә, һич­шиксез, булырга тиеш. Сайтларга ке­рүне генә түгел, Интернетта уты­ру вакытын да чикләргә кирәк. Бер кереп китсә, баланы “пә­рәвез”дән тиз генә чыгарырмын димә. Укуы да, саф һавада йөрүләр дә онытыла. Мондый чик­ләүче программаларны телевизорларга куй­­салар да, шат булыр идем. Бер­көнне телевизор кабызуга куркыныч фильмдагы кү­ренешне күреп алган кызым, куркуыннан, кич буе елап чыкты. Мөмкин булса, бу программаларны Интернетка да, телевизорга да куяр идем.

Ләйсән Галимова, мәк­тәп укучысы:

– Ата-ана контролен ки­рәк дип тапмыйм. Шәхсән мине шул рәвешле кон­троль­дә тотуларына бер дә риза булмас идем. Бу ата-ананың үз баласына ышанычы юклыгын күрсәтә. Әти-әнием исә компьютер алдында күпме утыруымны да, нинди сайтларга керүемне дә тикшереп тормый. Алар өчен иң мө­һиме – имтиханнарымны уңышлы гына тапшырып чыгуым.