поиск новостей
  • 19.03 "Ләйлә вә Мәҗнүн" Кариев театры, 18:30
  • 19.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт" Тинчурин театры, 18:30
  • 20.03 "Ут чәчәге" Кариев театры, 13:00
  • 20.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт" Тинчурин театры, 18:30
  • 21.03 "Анна Ахматова:Вакыт кайтавазы" Кариев театры, 13:00
  • 21.03 "Эх, алмагачлары!" Тинчурин театры, 18:30
  • 22.03 "Корт" Кариев театры, 18:30
  • 22.03 "Ай, былбылым!" Тинчурин театры, 18:30
  • 23.03 "Йосыф" Кариев театры, 18:00
  • 23.03 "Бәхетле көнем" Кариев театры, 13:00
  • 23.03 "Яратам! Бетте-китте!" Тинчурин театры, 17:00
  • 24.03 "Әлифба:Хәрефләр дөньясында" Кариев театры, 13:00
  • 24.03 "Мәдинә" Тинчурин театры, 17:00
  • 26.03 "Мио, минем Мио!" Кариев театры, 18:30
  • 26.03 "Җилкәнсезләр" Тинчурин театры 12:00 һәм 18:30
  • 27.03 "Гөлчәчәк" Кариев театры, 19:00
  • 27.03 "Идегәй" Тинчурин театры, 18:30
  • 28.03 "Ак чәчәкләр кебек..." Кариев театры,18:30
  • 28.03 "Җан Баевич" Тинчурин театры, 18:30
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
Бүген кемнәр туган
  • 19 Март
  • Татьяна Водопьянова - дәүләт эшлеклесе
  • Камил Гайнуллин - актер
  • Ренат Вәлиуллин - дәүләт эшлеклесе
  • Илшат Вәлиулла - язучы
  • Гөлнур Корбанова - шагыйрә
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
  • Ассаляму алейкум! Казанда, центрга якынрак булган гостинка яисэ булмэ снимать итергэ телим. Риелторсыз. 89872312932 (ватсап)
  • Кому требуется шпаклевка, обои, по городу Казани также Арск обращаться по тел +7 (917) 266-37-64.
  • Яр Чаллыда 2-бүлмәле фатир сатыла:Яңа шәһәр, 30 комплекс. Мәйданы 52 кв.м. Планировкасы әйбәт - распашонка. Җылы, яхшы хәлдә. Хуҗасы сата. Телефон:8-9631571216
  • Хәерле көн! "Салават Купере 2" торак комплексында бөтен унайлыклары булган 2 бүлмәле квартира арендага бирелә. 3 этажда. Өр-яңа ремонт, мебель. "Бәхетле" артында урнашкан. Тәртипле татар гаиләсе эзлибез. Йорт хайваннарсыз. Төп шарт: тәртип, чисталык, вакытында түләү. Риелторларсыз. Элемтәләр өчен телефон: 89534975861
  • Студентлар өчен өстәмә эш. 8-917-880-94-77
Архив
 
26.09.2013 Җәмгыять

Песи пенсиясе

Картайдым инде. Дөрес, элеккечә җиңел язам язуын. Ләкин аяклар тиз арый. Шәһәр буйлап атлаганда, күзләрем ярты чакрым саен эскәмия яки агач төбе кебегрәк нәрсә эзли башлый.

Ул көнне дә сквер кебегрәк кечкенә бакча күләгәсендәге эскәмиягә кереп утырган идем, пеләшемә кызу капмасын, дип. Яныма фырт киенгән чал чәчле ыспай гына бер адәм килеп утырды. Миннән яшьрәк сыман. Башын як-якка боргалап утырды да:

— Татармы һин? — дип куйды.

Әһә, мәйтәм, башкорт булырга тиештер бу...

— Әйе, татар, — димен тегеңә. — Кәрәк икән, башкортса ла һөйләшә беләм.

Чыннан да, башкортча да сөйләшә алам. Түбән Камада яшәгәннән соң, фатирымны Казанга Уфа аркылы алыштырган идем. Берничә ай торырга туры килде анда. Хәтта башкорт хатын-кызлары белән дә чын башкорт булып сөйләшә идем.

Ярый, хуш, сөйләшә башладык теге ыспай адәм белән. Бәй, тора-бара Сергач мишәре булып та тоела башлады бу. “Чыпчыгы” — “цыпцык”, “кунак” дигәндәге “к”се дә “кулак” дигәндәге сыман. Кайбер сүзләре аңлашылмый да хәтта.

Шул хакта үзенә дә әйткәч:

— Барысы да бардыр инде, телемнең бозылып беткәнен үзем дә беләм,— дип, иренеп кенә кулын селтәде? — Мин бит, хәрендәш, туганнан бирле Австриядә яшәдем. Ике малаем белән кызымны әйткән дә юк. Алар татарча миннән дә начаррак сөйләшә. Ә инде оныкларыма килсәк, безнең сөйләшүне тыңлаганда елмаеп кына торалар...

Аңлашылды! Әтисенең, бабасының милкен, байлыкларын большевиклар һәм комсомоллар тартып алганнар теге заманда. Сөргенгә сөрелмәгәннәренә, атылмый калуларына сөенеп, авыл читендә землянка казып яши башлаганнар. Бераздан урыс — ярман сугышы кабынган. Бу кешенең әтисен һәм абыйсын сугышка җибәргәннәр. Нимесләр әтисен август аенда ук әсирлеккә төшергәннәр. “Япь-яшь башыгыз белән сугыш кырында буталып йөрмәгез, әнә, авылга барып, иген игегез”, — дип, тагын өч татарны, санитарка башкорт кызын бер авылга аткарганнар. Дөресрәге, нимес алпавыты, сайлап алып, үзе белән алып киткән аларны. Йөгертеп кенә сөйләгәндә, кыскачасы шул.

— Соңыннан ишеттем мин... Әтәйнең агасы сугышкан дивизиянең бер батальоны чигенә башлаган. Арттан килүче чекистлар кырганнар аларны. Агай да шунда ятып калган, — дип дәвам итте бу адәм.— Кабере дә булмаган, ахрысы... Менә хәзер үземнең туган авылда җирләнәсем килә. Шуны кайгыртып йөрү инде. Документлар әзерләү кирәк...

— Нигә ашыгасың, әле нык күренәсең бит. Тегендә тормыш начармыни?

— Һи-һи... Тормыш ул кайда да сөенерлек түгел инде безнең кебек гади кешеләргә. Мин бит мәктәптә дә берничә ел гына укыдым. Әтәй белән әнәйгә ярдәмче буласым килде. Эшләдем дә эшләдем инде. Сөрдем, чәчтем, урдым кебек кенә булды минем эшләр... Әтәй ничек җигелсә, мин дә шулай җигелдем. Ә менә соңгы елларда амбарлар каравылчысы булдым. Әтәй әйтмешли, нимес колхозында инде...

— Түләүләре ничегрәк соң?

— Песиләр дә көләрлек минем хезмәт хакым... Ике меңнән артыгракны бик сирәк күрдем. Еллык хезмәт хакым утыз меңнән дә ким. Әле песием белән бергә икәүләп эшләп тә әнә шул утыздан әллә ни артмады.

Мин шаркылдап көлеп җибәрдем:

— Пе-пе-си-си бе-бе-лән эш-эшш-ләп, ди-ди-сеңме?

— Көлүеңне аңламадым, — диде теге. — Нинди кызык таптың?

— Соң, син бит песи белән бергәләп эшләдек дидең!

— Нәрсәсе гаҗәп аның? Ул да ун ел буе бергә эшләде минем белән!

— Аңа да хезмәт хакы түләмәгәннәрдер бит, алай-болай?!

— Ничек инде түләмәсеннәр?! Эшләгәч, буш калдырмыйлар инде. Пенсиягә дә бергә чыккан идек. Аңа да пенсия биреп килделәр. Тик песием... мәрхүм инде. Урыны оҗмахта булсае! Фотосына сагынып карамаган көнем юк. Адәм акыллары бар иде үзендә!

— Менә, кара минем песиемне. Ул бит, мәрхүм... ата песи иде... үзе аларны ашарга яратмаса да, амбарлардагы күселәрне, сычканнарны буып, ишек төпләренә тезеп куя иде.

Менә монысы үзе генә төшкән рәсем... Матурмы? Менә монысы бәләкәч оныгым белән янәшә утырып төшкәне... Менә монысы икебезнеке...

Өч-дүрт яшьлек оныгы белән төшкәнендә песи аның белән тигез. Ә инде хуҗасының аягы янына утырып төшкәнендә хуҗасының тезеннән дә биегрәк.

Мин инде көлмәс булдым. Сорыйм:

— Шулай да әйт әле, ни өчен кирәк ул песигә пенсия?

— Ничек инде кирәк булмасын?! Аны ашатуга көн саен ике-өч йөз грамм ит, бер бокал каймак, әйбәт шулпа каралган. Балыкны да бик ярата. Бигрәк тә форель дигәнен. Күрәсең бит зурлыгын.

— Биш кило гына түгелдер...

— Җидедән әз генә кимрәк.

— Күпме түләделәр айга?

— Анысы пүчтәк инде... Хуҗам песиемне бик яратса да барыбер өч йөздән арттырмады пенсиясен... Песием үлгәнен белгәч кенә, җеназасына килеп, кулыма биш йөзне тоттырып китте бер мәртәбә. Сараннар инде байлар, кайда да сараннар алар... Ә менә кызым балалар бакчасында тәрбияче булып эшли. Аның хезмәт хакы өч меңнән чак кына кимрәк. Кыз балага ярый инде үз көнен үзе күрергә... Абыйлары да бизәнерлек-төзәнерлек биргәлиләр.

— Алары нинди хезмәттә?

— Берсе контракт буенча армиядә. Аның да хезмәт хакы кызымныкыннан артмый. Ә бер кызым бензоколонкада утыра...

Үзем дә сизмәстән кыбырсып куйдым:

— Җәле-җә! Минем кызым да шундый хезмәттә бит! Синең кызың күпме ала?

— Адәм мәсхәрәсе инде. Ике мең ... Мыскыл итәләр бензин байлары.

— Ә минем кыз унбер мең ала! — дип кычкырып җибәрдем дә... шып, телемне тешләдем. Туктале, нинди акча икән соң ул Австриядә?

— Евро булмый ни булсын инде тагын, — диде әңгәмәдәшем. — Шул зәхмәт басты бит инде Европаны... Түзәбез инде... Ярый әле олы улым теш врачы. Җиде-сигез меңне шул ала. Әнкәсе белән миңа да ярдәме тия. Әле менә, авылга кайтып урнашсак, йорт салырлык акча да вәгъдә итте.

— Карале, шәп яшисез икән бит!

— Шулай тоела гына ул... Әнә, Германиядә бездәгедән 20-30 процентка күбрәк алалар хезмәт хакын. Алай да мактанмыйлар... Аз диләр. Дөрес, аның каруы, бездә бензин, ризык, мебель, кием-салым күпкә арзанрак. Машина страховкасы да азрак. Йорт-җир дә очсызрак.

— Ник кайтасы иттегез соң әле бу якка? Хатының булса, ул да нимес фрауыдыр. Риза булыр микән?

— Кайту кирәк! Әтәем вәсыяте ул! Гомере буе кабатлады шул вәсыятен. Улым, диде, бөтен ата-бабаларыбыз, әни - әбиләребез күп гасырлар буе шунда җирләнгән, шунда үләргә тырыш, диде. Хатыным татар. Әтәем бая әйткән санитар башкорт кызына өйләнгән булган теге вакытта ук. Ул да үләр алдыннан ныклап әйтте:

— Атаңның һүден тыңламаһаң, дур гөнаһлы булырһың, балам, тине...

Мин — үз юлыма, әңгәмәдәшем үз эшләрен хәл итәргә киткәч кенә тукталып калдым да, кире борылмакчы булдым. Ни өчен дисәгез, кайсы республикага кайтуын сорау башыма килмәгән сөйләшкәндә. Ә ул юкка чыгарга өлгергән иде инде. Әйтәм бит картайгач аяклар ару гына түгел, хәтер дә аксый башлый икән ул...

Авылда яшәүче бер якташ хатын белән Минзәләм урамында очрашкач, теге песинең пенсиясе турында әйткәч, ул әз генә уйланып торды да:

— Бәт-тәч, Фәнзаман, евроны 44 сумга тапкырласаң, унөч мең сумнан да артык була бит ул песинең пенсиясе безнең акча белән! — дип кычкырып җибәрде. — И-и-и, кеше булганчы, песи буласым калган!

Хак булса, аның пенсиясе биш меңгә дә җитми икән. Хәтта минекеннән дә кимрәк...

Ләкин мин үзем песи булырга теләмим. Песи булсам, сезгә шушы вакыйга турында да яза алмаган булыр идем. Сезнең арада да песи булырга теләүчеләр юктыр, әйеме? Шулай яшик әле, бу гәҗитне укучы дуслар: безләр яза торыйк, сезләр укый торыгыз. Теге австрияле әйтмешли, ауффейдерзеен!
 


Фәнзаман БАТТАЛ
Татарстан яшьләре
№ |
Татарстан яшьләре печать

▲ Өскә
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»