Көн дә бәйрәм, көн дә туй... ЯКИ син кайчан концертка бардың?

Кукмарадагы гаилә дусларыбызга сокланып туя алмыйм – алар Кукмарадан торып, безне Казанның мәдәни учакларында узачак концерт-тамашаларга барырга кодалыйлар. Әнә бу юлы Ленар Гөлгенәне «Звери» төркеме концертына ике билет белән бүләкләгән. «Туган көнемә шундый матур бүләк ясады», – дип елмайды Гөлгенә, ирен мактап.

Ерак араны якын итеп килеп җитәләр дә алар Казанга, концерт тәмамлануга, иртәгә эшкә шул дип, кайтып та китәләр. Әй мәйтәм, безнең ялкаулык – иллә дә мәгәр йөрмибез инде. Йөрмибездән бигрәк – көн дә бәйрәм, көн дә туйга шуның кадәр күнегелгән, кая барыйк икән дип, афиша эзләп торасы да юк.

Өй артына килеп җырласаң гына

Кызганыч, заманасы шуңа әйләнеп бара шул – без тансыкның гына кадерен беләбез. Хәзер кая инде ул концерт-тамашага тансыклау. Кайвакытта гарык дип тә куясың. Көне-төне җыр әйләндерүче рус каналлары янына үзебезнекеләр дә өстәлде – кайчан пультка басма, җырлап кына торалар. Газета-журналларда интервью-мазарлар кырык-илле ел хезмәт итеп үрнәк шәхескә әверелгән алдынгылар түгел, җырчы-җилкенчәк. Кайсы мәдәни учакны алма – һәр көн концерт, һәр көн «кабатланмас», «алтын-бакыр тавышлы» җырчы сольнигы. Начар димим, әмма һәр көн ашасаң, бал да әче тоела башлый икән ул. Беркем дә шуңа концерт, фәлән артист килгән, фәлән артистның фәлән яшьлек юбилее дигәнгә егылып төшми – иртәгә тагын берсенеке узачак, иртәгә үк шундый ук шоу-тамаша көтеп тора.

Аннан, элеккеге кебек, нинди дә булса концертка алдан ук әзерләнә башлап, көязләнү дигәнне дә оныттык. Концертка барган очракта да, эштән кайтышлый гына джинсы чалбардан, күптән тәрбия күрмәгән кыршылып беткән ботинка-чүәгеннән килүчеләр дә юк түгел. Кайтышлый, үтеп барышлый, эч пошканнан гына, үзенең килүе белән зал тутыруга булышкан тамашачы ник юк-бар белән ваклансын ди? Концертка бару бит ул хәзер кайтышлый кибеткә кирәк-яракка, вак-төяккә кереп чыгу белән бер. Шуңа да күпләр: «Бармыйм бернинди концертка, өй артына килеп җырласалар да тыңламыйм», – сәясәтенә күчә бара.

Тамашачыны каян табарга?

Тәме китсә, җетелеге уңса, беребезнең дә ис китми инде анысы. Меңгә якын җырчы үрчү дә хәерлегә илтмидер. Һәрберсе «кабатланмас», «үз юлын булдырырга теләүче», «тамашачы мәхәббәтен яулаучы»лар пәйда булгач, вакланды да инде концерт-тамашалар кадере. Сәхнә белән тамаша залы тигезләнгәч, бер метрда өстәрәк чыгыш ясаучыларга чәбәкәй итәсе килми башлады. Караш үзгәрде. Шуңа да хәзер инде күптән исем булдырган, танылган, кадерле җырчыларыбыз да үзләре билет урнаштырып, билет сатып, тамашачы җыйнарга мәҗбүрләр. Аларның иҗаты вакланды димим мин – үрчү чире аларга да шаукым булып килеп иреште. Әлбәттә, һәркемнең сайлап алу мөмкинлеге бар, әмма адым саен, чат саен эче буш булса да, ялтыравык-чыштырдавык кәгазе белән реклама булып ишелгән, зур күпчелектән теләсә нинди ысул белән дә аерылып чыгарга омтылганнар аркасында танылган җырчылардан ерагая барабыз. Җыр-бию тормыш мәшәкатеннән арынып, ял итәр өчен бит инде ул, әмма бүген җыр-биюдән, көненә өчәр җирдә узучы Казан концертларыннан ял итәсе килә башлады...

Аш – ашка, урыны – башка

Әйтәсе килгән фикерем дә шул – тәмләткече артыгы да, киме дә булмаганда гына аш тәмле. Күпләрнең сәнгать белән акча эшләү арасында параллель уздырулары аркасында, чын иҗатчылар, талантлар зыян күрә. Иләктә иләнеп, вак-төякләр коелыр анысы, әмма тамашачыны бүгеннән үк җыен юк-бар белән очсызлыйсы түгел иде. Югарыга карап атлыйсы, матурлыктан гына үрнәк аласы килә бит.