Динә ГАРИПОВА: “Самара татарлары алдында башымны иям!”

Россия күләмендә узган “Голос” телевизион җыр бәйгесе җиңүчесе, илебезнең иң шәп тавышы исемен йөртүче, күпме татар кешесенең җанына милли горурлык орлыклары салучы, “Евровидение” халыкара җыр бәйгесендә Россия данын яклаячак татар кызы – Татарстанның атказанган артисты Динә ГАРИПОВА Самараның Үзәк спорт сараенда беренче тапкыр үткәрелгән “Боз озату” татар милли бәйрәмендә катнашып, чараның бизәге булды, дип язып чыккан идек инде. Бәйрәм көнне миңа җырчы белән аралашу бәхете дә татыды.

Динә - елмаючан, киң күңелле, үзенә “йолдызлык чире” билгеләрен тидермәгән гап-гади татар кызы. Сөйләшеп утыруыбыз ярты сәгатькә сузылды, шушы вакыт эчендә ул шактый гына күптөрле сорауларга җавап бирде.

- Динә, Самара шәһәрендә үткән “Боз озату” бәйрәме сине нәрсәсе белән үзенә җәлеп итте? Мөгаен, син моның кебек барлык проектларда да катнашырга ризалашмыйсыңдыр, кайсыларыннан баш та тартасыңдыр?

- Самара татарлары алдында башымны иеп, үзләренә афәрин диям! Алар мәдәниятебезне һәм гореф-гадәтләребезне яңадан торгызу юлында йөриләр. Мин бигрәк тә татар милли бәйрәмнәре, халкыбыз җырлары һәм биюләре белән бәйле чараларны яратам. Ничек инде әлеге проектта катнашмаска, ди? Бик теләп ризалаштым!

Мин, гомумән, үземә кызыклы булган барлык чараларда да чыгышлар ясарга тырышам. Тик соңгы вакытта халыкара җыр бәйгесендә катнашырга әзерләнү сәбәпле, вакыт җитеп бетми.

- Динә, син ничек Беренче каналга килеп эләктең? “Голос” телевизион җыр бәйгесе турында кайдан ишеттең?

- Иң популяр сорауларның берсе бу. (Елмая). Беренче каналга, “Голос” проектына мин очраклы рәвештә килеп эләктем. Дөрес, мин инде күптән үземне телевизион җыр бәйгесендә сынап карарга тели идем. Шулай беркөнне миңа дус кызым шалтыратып, “Голос” дип аталган яңа проектның рекламасына юлыгуы хакында сөйләде. “Әлеге чарада башкаручының вокал мөмкинлекләре генә бәяләнәчәк, барып кара әле”, - дип үтенде.

Бәйгенең сайтын табып, барлык хәбәрләрне укырга керештем. Конкурсның ничек узуы хакында төгәл генә мәгълүмат туплый алмасам да, аның “Йолдызлар фабрикасы”ның дәвамы булмавын аңладым... Мине “Йолдызлар фабрикасы” форматы канәгатьләндермәс иде, чөнки ул җыр бәйгесе дә түгел кебек, күбрәк реалити-шоу, димме соң...

Шулай мин үземне сынап карарга булдым. Анкетамны җибәрдем дә, мине кастингка чакырып алдылар.

- Син алдан ук остазың буларак Александр Градскийны сайларга теләгән идеңме?

- Әйе. Чөнки ул - мэтр, профессионал, шоу-бизнеста зур тәҗрибәле шәхес. Мин аны алдан ук бик таләпчән һәм туры сүзле, дип кабул иткән идем. Дөрестән дә ул шундый булып чыкты. Әмма тора-бара аның тагын бер искиткеч сыйфаты ачыкланды: ул бик эчкерсез кеше, безне үз балалары кебек күрә.

- Эльмира Кәлимуллина белән чагыштырганда, син “Голос” бәйгесендә татар телендә җырламадың да. Бу яктан аңа оттырдың, дип тапмыйсыңмы?

- Мин Александр Борисовичка татар телендә җырларга теләвемне белдергән идем, ул да моңа каршы төшмәде. Әмма репертуар тупланганда шулкадәр күп җырлар сайланды, аларның һәммәсен башкарасы килде! Татар телендә булган җырымны киләсе турга калдыра-калдыра, финалга да барып җиткәнбез...

Әлбәттә, проектта туган телемдә җырлый алмавым аяныч булып калды. Әмма беркемнең дә күңелен кайтарасы килмәгән иде... Аллаһы теләсә, сәхнәдә кабат чыгышлар ясармын, бу хатаны төзәтергә соң булмас.

Мин республикамны, үз халкымны, татар җырларын бик яратам. Кайчандыр Татарстан Республикасының халык артисты Габделфәт абый Сафин концертларында татар җырлары белән чыгышлар ясап йөрдем. Киләчәктә дә туган телемдәге көйләрне башкарудан баш тартмамын. Әнә Universal компаниясе белән контракт төзегәндә дә, дискта бер татар җыры булсын, дип тәкъдим иттем. Туган телебездәге музыкаль композицияләр минем концертларда да, дискларда да урын табачаклар, Аллаһы бирсә!

- Мөгаен, проектан соң синең яшәү рәвешең, тормышың төптән үзгәргәндер?

- Чыннан да шулай. Әле дә үзем белән булган вакыйгаларга ышанып бетә алмыйм.

Хәятем ике өлешкә бүленде: проектка кадәр һәм аннан соң. Элек мин эзләнүләр юлында йөрдем, зур сәхнәгә күтәрелергә теләдем, үземне күрсәтергә тырыштым. Хәзер хыялым тормышка ашты - язмыш миңа зур мөмкинлек бирде. Мин аннан файдаланырга, югалтмаска тырышам.

Әлбәттә, минем тирәли шундый шау-шу кузгалыр, дип уйламаган идем. Төрле чараларга чакырулар, интервьюлар... Журналистларның күбесе ничек булса да «эләктереп алырга» тырыша. Аларны да аңлыйм инде, үзем Казанда журналистика факультетында укыйм, хәбәрчеләргә сенсация кирәк бит.

- “Голос” проектыннан соң үзеңдә үзгәрешләр тоясыңмы? Конкурска кадәр булган Динә бәйгедән соң үзгәрдеме?

- Минемчә, шул ук Динә калды. Бу сорауны минем дусларыма һәм якыннарыма бирү дөресрәк буладыр. Мин алардан бу хакта сораштыргалап торам, алар үзгәрешләрне тоймыйлар.

- Динә, дан-шөһрәт йөге татлымы әллә авырмы?

- Дан-шөһрәт мине беркайчан да кызыктырмады да һәм кызыктырмый да. Миңа “йолдызлык чире” кагылмаса иде, дип куркып торам... Шөкер, мине әти-әнием таләпчәнлек белән тәрбияләделәр, шул ук вакытта иреклек тә бирелде. Шуңа да мин үзем дөрес юлны сайлап алырлык шәхес буларак формалаштым. Әти-әниемнең йөзенә дә кызыллык китермәм, дип өметләнәм.

Әлбәттә, тамашачының мәхәббәте - бик татлы. Минем өчен шушы кадәр күп кешенең тавыш бирүләре дә - зур бүләк. Икенче яктан, тамашачының ышанычын аклау - бик авыр. Бу - зур җаваплылык.

Минем өчен тавыш биргәннәрнең күңелләрен кайтармаска, үз-үземне саклап калырга, кешелеклелек сыйфатларын югалтмаска, кайдан чыкканлыгымны һәм үз милләттемне онытмаска тырышырмын...

- Бүген синең репертуарыңда ничә җыр? Яңаларын кайдан алырсың?

- Ике дистә җыеладыр. Әмма минем репертуарымда күбесенчә башка җырчыларның танылган композицияләре.

Яңа җырларны эзләячәкмен. Авторлар күп, әмма үземә туры килгәннәрен, мәгънәлеләрен, матурларын табасы иде.

Мин үзем дә шигырьләр иҗат итәм. Бәлки, аларны да көйләргә салырлар. Андый уйларым бар, тик мин һаман аларны халык хөкеменә чыгарырга җөрьәт итә алмый торам. Минем өчен шигырьләрем шәхси көндәлек сыман. Мин аларга барлык хис-тойгыларымны, кичерешләремне кертергә тырышам. Шуңа да тәнкыйтьтән куркам.

- Динә, син нигә музыка белгечлеге буенча түгел, ә журналистика факультетында укыйсың?

- Бу сорау да бик популяр! (Көлә).

Мин алты яшемнән үк музыка түгәрәгендә шөгыльләндем. Ә журналист һөнәренә акрынлап килдем. 10нчы сыйныфта үзебезнең “Зеленодольская правда” газетасы каршындагы яшь хәбәрчеләр түгәрәгенә килдем. Биредә безне төрле жанрларда язарга, матур итеп җөмләләр, мәкаләләр төзергә өйрәттеләр. Төрле чараларга йөрдем, үземнең беренче язмаларымны әзерләдем. Тәүге мәкалем белән чыккан газетаны кулга алгач, шундый шатлыклы хисләр кичердем. Мәктәпне тәмамлагач, журналистика факультетында белем алырга булдым.

Бер үк вакытта Казанда журналистика факультетына, Мәскәүдә музыка-театр бүлегенә укырга керергә тырыштым. Кызганычка, икенчесе килеп чыкмады.

Журналистика белгечлеге буенча укырга кергәнемә бер дә үкенмим. Бәлки, киләчәктә миңа бу һөнәр кирәгеп куяр. Мәсәлән, журналистлар белән аралашканда. Аннан белем дәрәҗәсе дә киңәйгәндер, бик күп әдәбият укырга туры килде бит. Ахыр чиктә, берләштереп тә була: музыкаль журналистика, музыкаль критика, музыкаль тапшырулар бар. Белемем юкка чыкмас...

- Сиңа журналист буларак сораулар бирергәме, әллә артист буларак сорауларга җаваплар кайтарырга кызыгракмы?

- Сораулар бирергә дә, аларга җаваплар кайтарырга да ошый. Гомумән, мин аралашучан кеше. Дусларым белән сөйләшеп утырган вакытта да ирексездән сораулар яудыра башлыйм, алар миңа: “Әһә, журналист килде...”, диләр. Икенче яктан, сорауларга җавап кайтару да кызыклы. Үз-үзеңдә казына башлыйсың. Кайвакыт сораулар шундый үзенчәлекле була, җавап табуы да авыр...

- Музыкаль белемеңне дәвам итәргә уйлыйсыңмы?

- Әйе, теләгем зурдан. Профессиональ белем алырга иде. Быел Мәскәүдә яисә Казанда кабат музыка-театр бүлегенә укырга кереп карармын. Миңа музыка белән генә чикләнү дә дөрес булмас, сәхнәдә дөрес итеп образлар тудыру өчен актерлык һөнәре дә комачауламас.

- Динә, син кайчан Татарстанның атказанган артисты исемен алуыңны ишеттең?

- “Голос” телевизион җыр бәйгесе тәмамлангач, нәтиҗәләр билгеле булгач, мине җиңүче дип игълан иткәннән соң, гримлау бүлмәсенә кайттым. Кесә телефонына күз салсам, миңа берничә тапкыр таныш булмаган номер шалтыраткан икән. Шуңардан ук: “Бөтен Татарстан сине тәбрикли һәм синең белән горурлана. ТР Президенты Р.Н.Миңлеханов”, - дигән хәбәр дә килгән иде...

Икенче көнне шушы ук номердан тагын бер хәбәр килеп иреште. Миңа һәм Эльмирага Татарстанның атказанган артисты исеме бирелүе хакында язылган иде. Әлбәттә, бу көтелмәгән шатлыклы яңалык булды! Без моңа ышанып та бетмәдек!

Дөресен әйткәндә, минемчә, әлеге исемне алыр өчен бик күп еллар эшләргә кирәктер. Әлбәттә, без куандык, әмма әлеге бүләк - өстеңә йөкләмә алу бит ул. Аны исбат итәргә, чыннан да аңа лаеклы булуыңны дәлилләргә кирәк булачак. Әлеге исем - зур аванс!

Аннан соң безне ТР президенты үзендә кабул итте, бүләк тапшырды... Әх.., ул - гомерлек истәлек!

- Рөстәм Нургали улы Миңлеханов белән тәүге очрашуың идеме? Нәрсә турында сөйләштегез?

- Мин аны моңа кадәр төрле хөкүмәт чараларында күргәнем булгалады, әмма менә шулай янәшә озаклап сөйләшеп утырган булмады, әлбәттә.

Президент безгә үсәргә кирәклеген аңлый. Моның өчен безгә нинди ярдәм кирәклеген сорашты. Укырга керергә булса да, нинди кыенлыклар туса да, булышлык күрсәтергә әзер булуы хакында әйтте. Рәхмәт яусын үзенә!

- Шулай ук ул сиңа Яшел Үзән шәһәрендә фатир да бүләк иткән. Ә Мәскәүгә китәргә туры килсә?

- Эшем таләп итсә, бу адымны да ясармын инде.

- Синең яраткан җырчыларың? Вокал сәнгатендә сиңа кем үрнәк булып тора?

- Татар җырчылары арасында мин Илһам абый Шакировны билгеләп үтәр идем. Ул - легендар шәхес. Балачактан ук аның җырларын тыңлап үстем. Ул татар халык көйләрен таң калдырырлык итеп башкара белә. Аның тавыш тембры - могҗиза. Күптән түгел, Илһам абый белән танышырга мөмкинлек туды, әлеге талантлы шәхеснең шундый йомшак күңелле булуына исем китте. Аллаһы Тәгалә үзенә ныклы исәнлек бирсен иде!

Алдан әйтеп үткәнемчә, мин Татарстан Республикасының халык артисты Габделфәт абый Сафин белән эшләдем. “Йолдызлык” дип аталган җыр бәйгесендә катнашып, призлы урын алган идем. Шунда ул мине күреп алды да үзенең программасында чыгышлар ясарга тәкъдим итте.

Габделфәт абый башкаруында җыр ишеттем икән, барлык эшемнән бүленәм, колак салам, битараф кала алмыйм. Мин аңа шулкадәр рәхмәтлемен. Ул бүгенге көнгә кадәр ярдәм итәргә әзер булып тора.

Россия күләмендәге башкаручылар арасында Александр Панайотов һәм Алексей Чумаковны әйтеп үтәргә була. Аларның тавышлары көчле, киң диапазонлы. Әлбәттә, Александр Борисовичны искә алмый мөмкин түгел.

Чит ил җырчылары арасыннан Уитни Хьюстонны билгеләп үтәр идем. Мин аңа охшарга тырышам, дия алмыйм, чөнки без һәммәбез дә үзенчәлекле, әмма аңардан үрнәк алырга була. Ул - хатын-кыз вокалының иң югары планкасы.

Мин - җыр-моң сөюче кеше, үземнең яраткан башкаручыларны бик озак саный алам.

- “Йолдызлык юлын” сайлап, нәрсәне корбан итәргә әзер?

- Миңа “йолдыз” сүзе бер дә ошамый бит. Мине алай атамасыннар иде. Мин - җырчы, артист.

Корбан итүгә килгәндә, мин вакытымны корбан итәмдер. Әмма мин аны сарыф итмим. Әлбәттә, мин бик арыйм, тик әлеге ару - татлы.

Гаиләмне корбан итмәм. Аллаһы теләсә, эшем дә моңа комачауламас. Минемчә, якыннарың терәк булып тормаса, иҗат итеп булмый.

- “Евровидение” халыкара җыр бәйгесе алдыннан дулкынланасыңмы?

- Әйе-е-е. Дулкынлану гынамы соң? Россия данын яклау - шу-у-ундый зур җаваплылык. Бу хакта уйланганда тез буыннары калтырый башлый. Ничек бу эшне башкарып чыгармын?.. Чыгышым мактауга лаеклы булсын өчен, барлык көчемне куярга тырышырмын, дип вәгъдә итәм!

- Динә, тәфсилле җавапларың өчен рәхмәт. Уңышлар сиңа!

Динә ГАРИПОВА (уңда) һәм Римма НУРЕТДИНОВА.