Бергә булыйк, бердәм булыйк!

Нижгар татарларының Региональ милли-мәдәни автономиясе инициативасы белән 5 мартта Пильна районының Сафаҗай авылында БТК Башкарма комитеты Бюросының күчмә утырышы булып үтте. Олы делегация иң мөһим мәсьәләләрнең берсе - татар авылларында эшмәкәрлекне торгызу һәм шуның белән авылларыбызны югалудан коткару турында сүз алып барды. Казан кунаклары безнең төбәкләргә Нижгар татарларының региональ милли-мәдәни автономиясе һәм аның рәисе Гаяз Закиров чакыруы буенча килгәннәр иде.

Без дә утырышта булдык, делегатларның фикерләрен тыңладык. Кайберләрен сезнең игътибарыгызга тәкъдим итәбез.

Утырышны БТК Башкарма комитеты рәисе Ринат Закиров ачып җибәрде.

“Авылларыбызның киләчәген эшмәкәрлектә, фермерчылыкта күрәм. Бүгенге утырыш тарихи, татар эшмәкәрләрен берләштерүгә, үзара тәҗрибә алышуга бер адым”, - диде Ринат Зиннур улы.

Татарстанның Арча муниципаль районы башлыгы Алмаз Назиров:

- Тәҗрибә алышу, аралашу үсешкә уңай йогынты ясар иде, әлбәттә. Безне, мәсәлән, фермерчылык тармагы кызыксындыра. Бүгенге сәфәрдә Зөфәр Зайровның, Хәмзә Камалетдиновның фермер хуҗалыклары эшчәнлеге белән таныштык. Афәрин, егетләр! Эшне җайга салганнар.

Мондый югары үсеш алган фермерлар аз Арчада. Бездә ОООлар һәм гаилә фермалары өстенлек итә. Соңгылары күбрәк сөт җитештереп көн күрә. Һөнәрчелек белән шөгыльләнүчеләр дә күп: оекбашлар, бияләйләр бәйлиләр, түбәтәйләр тегәләр, сандыклар эшлиләр, чаналар ясыйлар. Балта осталары да бар.

Сезнең регионда хөкүмәт тарафыннан аграр секторга конкрет ярдәмгә юнәлтелгән максатчан программаларның нәтиҗәле эшләгәне ачык күренеп тора. Бездә дә булышалар, сөткә, югары сортлы орлык сатып алырга дотацияләр, ташламалы кредитлар бирәләр бирүен, тик бу кадәр зур күләмдә түгел.

Татарстан җирләрендә эре инвесторлар эшли. Ләкин бу озакка түгел, минемчә, авыл хуҗалыгының киләчәге фермер хуҗалыкларында.

Дамир ИСХАКОВ, тарихчы:

- Озакламый БСО шартларында җирле хуҗалыклар җитештергән продукцияне сату проблемасы тагын да кискен килеп басачак. Хәзер инде күрше, элекке союз республикаларыннан, иң күбе Белоруссиядән (анда авыл хуҗалыгын тулаем дәүләт дотацияли) юнь хаклы азык-төлек товарлары килә. Моңа каршы тору өчен татар эшмәкәрләренә, фермерларына бергә булырга, бердәм булырга кирәк. Хәләл ашамлыклар җитештерүне кулдан ычкындырмыйк, бу тармакка башкаларны җибәрмик. Без институтыбызда татар авылларының көнкүрешен һәрьяклап өйрәнәбез һәм менә шундый нәтиҗәгә килдек: совет чорында ук төрле һөнәр-кәсеп (ремесло) белән шөгыльләнгән авыллар әле дә чәчәк ата. Пенза өлкәсе татар авыллары, мәсәлән.

Татар эшмәкәрләре бер-берсе белән аралашып, информация белән бүлешеп, бер-берсенә булышып яшәсә, авылларыбыз югалмаячак. Бездә – Мәрҗани исемендәге тарих институтында илебезнең барлык татар авыллары, аларның тарихы, шөгыле турында информация тупланган диярлек. Авылының тарихын өйрәнеп, анда эшмәкәрлеген җәелдерергә теләүче булса, без мәгълүмат белән бик теләп уртаклашырбыз.

Ринат ЗАКИРОВ:

- Хәләл азык-төлек җитештерүче эшмәкәрләребез Казанда продукцияләрен сату мөмкинлеген тудыру турында Татарстан Республикасы президентына мөрәҗәгать иткәннәр иде. Рөстәм Миңнеханов республика башкаласында төзелә торган “Агропарк” дигән сату мәйданыннан арендага урыннар алып, шунда сату итәргә тәкъдим итте.

Зөфәр ЗАЙРОВ, «Заречное» КФХ җитәкчесе:

- Татарстан белән элемтә булдырдык, шулай бергәләшеп, кулга-кул тотынышып эшләргә насыйп булсын иде. Балаларыбызны да шундый дуслык рухында тәрбияләүне бүгеннән башларга кирәк. Беренче адым – Казанга экскурсия булыр иде, минемчә.

Зөфәр Ибраһим улының бу тәкъдимен Казан кунаклары хуплап алды һәм якын киләчәктә шундый экскурсия оештырырга ышандырдылар.

Шамил НУРИМАНОВ, Киров исемендәге СПК җитәкчесе:

- Без, 27 белгеч, авыл хуҗалыгы институтын тәмамлап Сафаҗайга кайткан идек. Бүген аграр белгеч таныклыгы алучы яшьләребез берле-икеле генә, алар да авылда калмый, шәһәргә китә дә бара. Яшь буынны авыл хуҗалыгына, фермерчылыкка тарту, җирдә эшләргә өйрәтү – бүгенгә иң мөһим бурычыбыз. Чөнки җир безнең төп байлыгыбыз.

Утырыштан соң БТК Башкарма комитеты рәисе Ринат Закиров “Халкым минем” телетапшыруына биргән интервьюсында: “Казы – Нижгар татарлары бренды, аны рәсмиләштереп бөтен дөньяга танытырга кирәк”, - диде.

Кунаклар китте. Тормыш үз чиратында бара. Киләчәк нәрсә китерер, белеп булмый бүгенгә. Бергә булырга, бердәм булырга кирәк дигән чакырулар тормышка ашса, әйбәт булыр иде, әлбәттә.

Нижгар татарларының Региональ милли-мәдәни автономиясе әгъзасы"ЭкоГрад" идарәсе рәисе Надир Мансур улы Хафизов чыгыш ясый;

Тарих фәннәре докторы Д.М.Исхаков сүз тота;
 
Автор фотолары.