поиск новостей
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
  • 29.03 "Кияүләр" Тинчурин театры, 18:30
  • 30.03 "Кәҗүл читек" Кариев театры, 11:00
  • 30.03 "Тапшырыл...ган хатлар" Кариев театры, 18:00
  • 30.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт"Тинчурин театры, 13:00 һәм 17:00
  • 31.03 "Шәй-бу, шай-бу" Кариев театры, 18:00
  • 31.03 "Өч аршын җир" Тинчурин театры, 17:00
  • 02.04 Хан кызы Турандык. Тинчурин театры, 18:30
  • 03.04 Гомер буе сине көтәм. Тинчурин театры, 18:30
  • 04.04 Кияү урлау. Тинчурин театры, 18:30
  • 05.04 Гастрольләр: Тайна замка на холме. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 11:00 һәм 13:00
  • 05.04 Гастрольләр: Ханума. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 18:30
  • 06.04 Гастрольләр: Мастер и Маргарита. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 07.04 Гастрольләр: Мелодия коралловых бус. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 09.04 Җилкәнсезләр. Тинчурин театры, 13:00 һәм 18:30
  • 10.04 Синең хакта… Тинчурин театры, 18:30
  • 11.04 Ядәч! Исемдә! Бер гаилә трагикомедиясе. Тинчурин театры, 18:30
  • 12.04 Флешка, рэп һәм мәхәббәт. Тинчурин театры, 18:30
  • 13.04 Яратам! Бетте-китте! Тинчурин театры, 17:00
  • 14.04 Полиционер. Тинчурин театры, 17:00
Бүген кемнәр туган
  • 29 Март
  • Шәкүр - җырчы
  • Рөстәм Абязов - дирижер
  • Илфат Фәйзрахманов - журналист
  • Мөхәммәт Сабиров (1932-2015) - дәүләт эшлеклесе
  • Айгөл Хәйри - җырчы
  • Ринат Хәйретдинов - көрәшче
  • Никах, юбилей,Туган кон,балалар бэйрэмен,торле кичэлэрне алып барабыз.8-4кэ хэтле шалтыратта аласыз.89393453961
  • Чистаидан иорт сатып Алам чистаинын узенэн 89274905164
  • 1 булмэле фатир моселман гаилэсенэ озак вакытка арендага бирелэ ЖК Салават купере. Собственник ( риелтор тугел!!!)89509488227.
  • Сдается 2-х комнатная квартира по ул. Ф.Амирхана порядочной семье на длительный срок. В квартире есть мебель, рядом остановка, магазины, рынок. Только граждане РФ без животных!!! 8-965-584-66-30 собственник.
  • Продаю листы нержавейки 530х630, толщина 3,5мм, запчасти на УАЗ.тел 89178553159.
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
Архив
 
17.02.2013 Милләт

Кытай милләттәшебез: «Татарча белмәгәнгә оялганнарым истән чыкмый»

Соңгы елларда Кытайда яшәүче милләттәшләребезнең мәркәзебезгә тартылуы яңалык түгел. Үзләренең әби-бабаларының нәсел җепләре өзелеп калган җирләр тарта аларны. Ирҗан Бикчәнтәев башкалабызга узган ел тәүге тапкыр аяк баскан иде. Ул Казан дәүләт мәдәният һәм сәнгать университетының режиссер һәм актерлар әзерли торган бүлегендә Ринат Әюпов җыйган төркемдә белем ала.

Аның талантын тамашачы Г. Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры сәхнәсендә күрергә өлгерде дә инде.

Ирҗан – бик аралашучан егет. Үзе турында сөйләгәндә сүзен туган авылыннан башлады ул.

– Кытайда илле алты милләт яшәсә, татарлар алар арасында биш меңләп кенә. Мин Чишмә дигән татар авылында туып үстем. Әтием Хөрмәтулла – мәктәп директоры. Әнием Сайраш – хуҗабикә, казах кызы. Апам шәфкать туташы булып эшли. Авылыбызда күбрәк уйгырлар белән казахлар яши. Бары тик 1986 елда гына ул хөкүмәт тарафыннан татар авылы итеп рәсмиләштерелгән. Аның җитәкчесе булып үзебезнең туганыбыз эшләде. Безне мәктәптә казахча укыту сәбәпле, монда килгәндә бер сүз дә татарча белми идем. Бер ел элек гаиләбез Щунҗе дигән кечкенә шәһәргә күченде.

– Ирҗан, синең элек татарча белмәгәнеңә ышанасы да килми. Бездәге кайбер шәһәр балаларыннан да уздырып сөйләшәсең. Телне ничек шулай тиз арада өйрәнеп була?

– Без бәләкәй чакта казах балалары белән бергә уйный идек. Шунда, горурланып, аларга: «Мин – татар!» – ди торган идем. «Алайса үз телеңдә сөйләшеп күрсәт», – дип, мине аптыратып бетерәләр иде. Шул чакта бик оялганнарым истән чыкмый. Әти татарча яхшы белмәгәнгәме, ул миңа, мәктәпне тәмамлагач, Казанга барып гореф-гадәтләрне, телне өйрәнергә кушты. Үзем дә бик теләп ризалаштым, һәр кешенең үз теленә хөрмәте булырга тиеш. Милләттәшләр белән аралашкач, телне өйрәнүнең кыенлыгы юк икәнен аңладым. Бары тик тырышлык кына кирәк.

– Казанга килгәч, үзегезнең нәсел шәҗәрәсен барларга керешмәдеңме соң әле? Бикчәнтәев фамилияле кешеләр Казанда да бар бит.

– Әтиемнең бабалары 1832 елда Татарстаннан киткән булган. Әлбәттә, шәҗәрәбезне барлаячакмын. Без Казанга ике туган абыйларым белән бергә килдек. Шуларның берсе Назар үзебездә сәнгать университетын тәмамлаган иде. Авылыбыздагы мәдәният йортында эшләде. Биредә консерваториянең әзерлек бүлегенә укырга керде. Ул тамак төбе белән җырлый. Икенче туганым Исмаил Казан дәүләт федераль университетында шулай ук әзерлек курсларында укып йөри.

– Ә син ни өчен мәдәният һәм сәнгать университетын сайладың? Аны тәмамлагач, нәрсә эшләргә уйлыйсың?

– Сәнгать белән мәктәп елларыннан ук кызыксынам. Сәхнәдә уйнау өчен «Кодалашу», «Операция» дигән скетчлар да язган идем. Эч пошырган нәрсәләрне, теләгән фикерләрне әйтәсе килә. Киләчәктә татарның күренекле драматургларының  спектакльләрен куеп, аларны кытай халкына да күрсәтергә иде.

– Әгәр үзеңә Казанда калырга тәкъдим итсәләр...

– Мин анысына да каршы килмәс идем. Бабаларыбыз җирендә барыбер милләт өчен хезмәт итәсең бит.

– Татарча спектакльне беренче мәртәбә кайчан карадың?

– Казанга килүгә, Г.Камал исемендәге театрга киттем. Үз гомеремдә беренче спектакль күрүем иде ул. Анда Р.Зәйдулла әсәре буенча куелган «Үлеп яратты» спектаклен караганнан соң, үз халкым белән горурланып чыктым.  Инде репертуардагы бөтен спектакльләрне диярлек карап бетердем.

– Татар спектакльләрен кытайларныкы белән чагыштырырга өлгердең алайса...

– Кытай артистлары күбрәк комедия уйный. Алар тормышның бер мизгелен генә күрсәтә. Татар спектакльләрендә башыннан ахырына кадәр сюжет төгәллек белән үрелеп бара.

– Яшь тамашачы театры режиссеры Ринат Әюпов үзеңне шушы арада эшкә дә алган икән. Берәр роль бирмәделәрме әле?

– Әйе, мин аңа бик шатландым. Театрда Разил Вәлиевнең «Әйдә барыйк, кызлар карыйк» әсәрен сәхнәләштерә ул. Миңа анда Хисмәт ролен бирде.

– Ирҗан, син халык җырларын да өйрәнергә өлгергәнсең. Киләчәктә җыр аша тамашачыга танылуың да мөмкин әле.

– Кытайда «Ромашкалар» дигән татар җырын туйларда кытайча җырлыйлар. Алар аны, ишетеп, үз телләренә тәрҗемә иттергәннәр. Без аның татарчасын белми идек. Кытайда мин уйгыр һәм казах телләрендә генә җырладым. Монда килгәч, халык җырларын өйрәнеп, сәхнәгә чыгарга да өлгердем. Әлегә минем төп максатым – белем алу. Киләчәктә күз күрер.


Люция ХӘБИБУЛЛИНА
Шәһри Казан
№ --- | 17.02.2013
Шәһри Казан печать

▲ Өскә
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»