Ике төрле стандарт

Гадәттә, “Ватаным Татарстан” газетасында тән­кыйть мәкаләсе басылып чыкканнан соң, урындагы җитәкчеләр, хәлгә ачык­лык кертү максатыннан, редак­циягә җавап юллый. Матбугат турындагы закон да шуны таләп итә. Тик менә ничәнче тапкыр инде газетада басылып чыккан тән­кыйтькә Чүпрәле районыннан җавап ала алганыбыз юк.

Чүпрәле районыннан бер төркем укучыларыбыз нәкъ шул турыда редакциягә хат юллаган иде. Анда сүз Чүп­рәле районында озак елларга сузылган төрле закон бозулар була торып та, хокук сак­лау органнарының бу фактларга карашы төрле булуы турында бара. Хат авторлары раславынча, Чүпрәле районында закон бозуга карата җәза кайчагында кемнең кем булуына карап бирелә. Аерым алганда, руль артында исерек килеш ЮХИДИ хезмәт­кәрләре тарафыннан тоткарланган Чүпрәле муниципаль районы башкарма комитеты рәисе Шәүкәт Алиулловка да тиешле җәза бирелмәгән...

Берничә кеше имзасы белән килгән әлеге хатка ачык­лык кертү өчен, без уз­ган елның октябрь аенда ук инде Чүпрәле районы хокук саклау органнары, шул исәп­тән район прокуроры Алмаз Әх­мәтшин белән элемтәгә кердек. Алмаз Идрис улы яңарак кына чираттагы ялдан соң эшкә чыгуы сәбәпле, райондагы бу хәлдән хәбәрдар булмавын әйтте.

Районның җәмәгатьчелек суды судьясы Зөлфия Яфизова исә судка, чыннан да, андый эшнең юллануы һәм озак­ламый каралачагы турында хә­бәр итте.

Октябрь ае ахырында ре­дакциягә Чүпрәле районы җәмәгатьчелек суды судьясы Зөлфия Яфизова тарафыннан 2012 елның 15 октябрендә каралуы турында хәбәр алынды. Карарда әйтелгәнчә, “2012 елның 1 сентябрендә 21 сәгать 20 минутта Ш.А. Алиуллов, исерек килеш машина белән идарә иткәндә, ЮХИДИ хезмәткәрләре тарафыннан тоткарлана”.

Шул ук документтан билгеле булганча, Ш.Алиулловка судның кайда булачагы һәм вакыты турында алдан хәбәр ителсә дә, ул Чүпрәле җәмә­гатьчелек суды утырышына килми. Судка шулай ук утырышны ниндидер сәбәп бе­лән башка вакытка күчерү турында гариза да язып тормый.

Суд карамагында бу эш буенча булган документлардан, шул исәптән руль артында исерек килеш тоткарланган Шәүкәт Алиулловка карата 2012 елның 1 сентябрендә “Административ хокук бозу”, “Транспорт белән идарә итү­дән читләштерү”, “Медицина тикшеренүе үтүдән баш тарту” турында тиешле органнар тарафыннан төзелгән беркет­мәләр, “Медицина тикшерүе­нә җибәрү” һәм “ Исерек булуы турында медицина тик­шерүе” актлары нигезендә Чүпрәле районы җәмәгать­челек суды аны гаепле дип таба һәм 1,5 елга машина йөртү хокукыннан мәхрүм итә.

Итүен итә дә бит, район җитәкчесе элек ничек булган, бүген дә шулай руль артында җилдерүен дәвам итә. Хикмәт нәрсәдә?

Чүпрәле районының юл куркынычсызлыгы комиссиясе рәисе (?!), муниципаль район башкарма комитеты җи­тәкчесе Шәүкәт Алиуллов юл йөрү кагыйдәләрен дә, законнарны да бик яхшы белә. Шул исәптән, район үзәк хастаха­нәсе табибының лицензия ни­гезендә эшләргә тиешлеген дә. Җайлы бит: район җи­тәк­чесе буларак вакыты җит­кәнче дәшмисең, аннары инде үзеңә кирәк булганда гына закондагы шундый урын­­­­­­­нарны ачыклыйсың. Мәсьәлә турыдан-туры үзенә яисә башка бер җитәкчегә кагылганда, бигрәк тә.

Чүпрәле районында моннан гаҗәбрәк хәлләр дә була тора үзе. Җитәкчеләргә каршы баруның җилгә каршы бару кебек авыр гамәл икәнен дә яхшы беләләр. Шуңа күрә дә “Алиуллов эше”н судка кадәр җиткерү – район хокук саклау органна­рының, Чүпрә­ле кешеләренең кыюлыгы да әле ул.

Җитәкче урыннарда эш­ләүчеләрнең закон бозып та, судан коры чыга килүе турында сүзләр дә шактый ише­телә. Ничек кенә булмасын, бу юлы гаделлек тантана итте... дисәк, тагын ялгышканбыз бугай. Редак­циягә алынган мәгълү­матлар буенча, Чүпрәле муниципаль районы башкарма комитеты рәисе санаулы көннәр эчендә янә руль артына утыру хокукын кайтарган. Дөресрәге, 8 ноябрь көнне бу эшне караган Чүпрәле районы суды рәисе Минсәгыйрь Яфизов “1 сентябрь көнне ЮХИДИ хез­мәткәрләре тарафыннан исерек килеш руль артында тоткарлануы нигезсез” дигән карар чыгара. Суд карарында билгеләнгәнчә, Чүпрәле районы үзәк хаста­ханәсендә озак еллар эш­ләүче табибның руль артында исерек килеш тоткарлануны тикшерү өчен лицензиясе дә юк икән! Йөзләгән авыруны үлем тырнагыннан алып калган табибның исерекне исерек дип расларга хокукы булмасын, имеш. Бу кадәресе исә район җитәкче­се исерек килеш руль артында тоткарлангач кына ачыкланган. Табиб тарафыннан кулланылган алко­тестерның Шәүкәт Алиул­­ловның ни хәлдә булуын дәлилләве дә мөһим түгел, күрәсең. Хәер, алкотестер кайсы исерекнең кайда эшлә­гәнен каян белсен? Медицина приборы ялгышырга да мөм­кин, имеш...

Безгә, бу хәлләргә ачык­лык кертү максатында ике тапкыр район хокук саклау органнары җитәкчеләре, аерым алганда Чүпрәле прокуруры Алмаз Әхмәтшин, Чүп­рәле районы җәмәгатьчелек суды судьясы Зөлфия Яфизова бе­лән күрешеп сөйләшергә туры килде. Аларга бирәсе сорауларым, ачыклыйсы мәсь­ә­­ләләр күп иде. Әйтик, моңар­чы исерек килеш руль артында эләгеп, машина йөр­тү хокукыннан мәхрүм ител­гән­­нәргә хәзер ни эшләргә? Аларның да кайберләрен мо­ның өчен лицензиясе булмаган табиб тикшергән. Әллә чыннан да бу кадәресе редак­циягә хат юллаучылар раславынча, кемнең кем булуына карап хәл ителәме?

P.S. Узган ел­ның сентябрь аенда башланып кит­кән бу хәлләргә ачыклык кертү максатыннан, әле­ге мәкаләне декабрь аенда ук Татарстан Прокуратурасына җибәрдек. Ниһаять, 2013 елның 11 февралендә җавап хаты редакциягә килеп иреште. Мәкалә татар телендә  булса да, Татарстан Республикасы Прокуроры урынбасары, юстиция өлкән киңәшчесе Г.Галимов имзалаган җавап ни өчендер рус телендә язылган.

Җавапта өлешчә түбән­дәгеләр әйтелә: Юл хәвеф­сез­леге хезмәтенең Та­тар­стан идарәсе хезмәткәр­ләре тарафыннан төзелгән беркетмәдә расланганча, 2012 елның 1 сентябрендә 23 сәгать 20 минутта Иске Чүпрәле авылы­ның Ок­тябрь­нең 50 еллыгы урамында исерек хәлдә “Фиат Албеа” автомобиле машинасын йөртүче Ш.А. Алиуллов тоткарлана.

Чүпрәле районы җәмә­гать­челек суды судьясы­ның 2012 ел, 15 октябрьдә чыгарылган карары ни­гезендә Ш. Алиуллов 1,5 елга машина йөртү хокукыннан мәхрүм ителә.

2012 елның 8 ноябрендә Чүпрәле районы суды карары нигезендә, җәмәгать­челек суды судьясы карары, исбатланмаган булуы нәтиҗәсендә, гамәлдән чыгарыла.

Җавапта әйтелгәнчә, Ш.Алиул­ловның исерек булуы турындагы медицина акты закон таләпләренә җа­вап бирми. Аерым алганда, актта алкотестерның завод номеры күрсәтел­мәгән. Соң­гы тапкыр кайчан тикшерелүе дә билгеле түгел. Моннан тыш, Чүпрә­ле районы үзәк хаста­ханәсе табибы В.Ортабаев исерек хәлдә машина йөртү­челәр­не тикшерү өчен махсус әзерлек узмаган. Табиб В.Ортабаевка карата тик­шерү материаллары, чара күрү өчен, Чүпрәле районы эчке эшләр бүлегенә җибә­релде, диелә Татарстан Рес­публикасы Прокуроры Г.Га­лимовның редакциягә юллаган җава­бында.