поиск новостей
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
  • 29.03 "Кияүләр" Тинчурин театры, 18:30
  • 30.03 "Кәҗүл читек" Кариев театры, 11:00
  • 30.03 "Тапшырыл...ган хатлар" Кариев театры, 18:00
  • 30.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт"Тинчурин театры, 13:00 һәм 17:00
  • 31.03 "Шәй-бу, шай-бу" Кариев театры, 18:00
  • 31.03 "Өч аршын җир" Тинчурин театры, 17:00
  • 02.04 Хан кызы Турандык. Тинчурин театры, 18:30
  • 03.04 Гомер буе сине көтәм. Тинчурин театры, 18:30
  • 04.04 Кияү урлау. Тинчурин театры, 18:30
  • 05.04 Гастрольләр: Тайна замка на холме. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 11:00 һәм 13:00
  • 05.04 Гастрольләр: Ханума. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 18:30
  • 06.04 Гастрольләр: Мастер и Маргарита. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 07.04 Гастрольләр: Мелодия коралловых бус. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 09.04 Җилкәнсезләр. Тинчурин театры, 13:00 һәм 18:30
  • 10.04 Синең хакта… Тинчурин театры, 18:30
  • 11.04 Ядәч! Исемдә! Бер гаилә трагикомедиясе. Тинчурин театры, 18:30
  • 12.04 Флешка, рэп һәм мәхәббәт. Тинчурин театры, 18:30
  • 13.04 Яратам! Бетте-китте! Тинчурин театры, 17:00
  • 14.04 Полиционер. Тинчурин театры, 17:00
Бүген кемнәр туган
  • 29 Март
  • Шәкүр - җырчы
  • Рөстәм Абязов - дирижер
  • Илфат Фәйзрахманов - журналист
  • Мөхәммәт Сабиров (1932-2015) - дәүләт эшлеклесе
  • Айгөл Хәйри - җырчы
  • Ринат Хәйретдинов - көрәшче
  • Никах, юбилей,Туган кон,балалар бэйрэмен,торле кичэлэрне алып барабыз.8-4кэ хэтле шалтыратта аласыз.89393453961
  • Чистаидан иорт сатып Алам чистаинын узенэн 89274905164
  • 1 булмэле фатир моселман гаилэсенэ озак вакытка арендага бирелэ ЖК Салават купере. Собственник ( риелтор тугел!!!)89509488227.
  • Сдается 2-х комнатная квартира по ул. Ф.Амирхана порядочной семье на длительный срок. В квартире есть мебель, рядом остановка, магазины, рынок. Только граждане РФ без животных!!! 8-965-584-66-30 собственник.
  • Продаю листы нержавейки 530х630, толщина 3,5мм, запчасти на УАЗ.тел 89178553159.
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
Архив
 
28.11.2012 Мәгариф

Мәктәп формасы тигезсезлекне тигезли

«Бу күлмәк-алъяпкычлардан инглиз хезмәтчеләренә охшап калдык инде!» – мәктәп формасын «чәйнәүче» бер форумда шуның ише зарлануларга тап булдым. Берара тынып торган шау-шу кабат кабынырга маташа икән – бердәм форма кертү турында рәсми һәм рәсми булмаган хәбәрләр йөри башлады.

Мәктәп формасы безнең ил өчен яңалык түгел. СССР заманында кызлар куе коңгырт күлмәк белән ак алъяпкыч, малайлар баштарак «Суворов» училищесы курсантларыныкына охшаган махсус форма, соңрак исә кара костюм-чалбар кисәләр, 90 нчы еллардан соң, кагыйдәләр бераз йомшарып, укучыларга ак-кара төстәге кием кияргә рөхсәт ителә башлады. Бераздан кыюланып алган кызлар чалбарга, бөтенләй әрсезләре хәтта джинс чалбарга күчте. Өстә кыска җиңле блуза-кофталар күренә башлады. Аларның төсләре дә ак-кара белән генә чикләнеп калмады инде. Егетләр дә ирек тәмен тиз сизеп алдылар: джинс яки спорт чалбарын үз иттеләр. Дөрес, дилбегәне нык тотучы белем йортлары да бар барын. Тик күпчелек мәктәпләрдә «ак-кара»ның тантаналы чараларда «өс»тән кушу буенча гына күренүе дә сер түгел.

Җитәкчеләрне мондый чуар-чабыр манзара туйдыра башлаган, ахры. Владимир Путин да төбәкләргә бердәм форма кертү турында уйлана башларга кушты. «СССР заманындагыча, бөтен илгә бертөрлене кертергә димәгән, һәр төбәк үз формасын булдыра ала бит», – дип билгеләп үтте Президент. Илбашы «уйлый башларга» киңәш итсә дә, уйлап бетергәнне көтеп тормаска да мөмкин. Шуңа күрә кайбер мәктәпләрдә Путинның фикерен тотып алып, язылмаган закон буларак куллана да башладылар.

Татарстанда аерым белем йортларының үз дресс-кодлары бар. Берәүләр алъяпкыч-күлмәк, икенчеләр исә куе зәңгәр костюм-итәк кия, кайдадыр ак-карадан йөрү кагыйдәгә кергән. «Күңелең нәрсә тели – шуны киясең» кебек «форма» да шактый киң таралган. ТР Мәгариф һәм фән министрлыгында әйтүләренчә, республикабызда әлегә мәҗбүри бердәм форма юк, ләкин акрынлап шуңа таба барабыз икән.

Бердәм мәктәп формасы кертергә омтылуның җитди сәбәбе дә бар: укучылар бер-берсе арасындагы социаль тигезсезлекне сизмәскә тиеш. Ягъни инкубатор чебешләре сыман барысы да бертөрле булгач, бай-хәерчегә аеру бетәчәк, имеш. Кемнедер мәктәпкә затлы чит ил машинасында китерүләре, кемнеңдер автобуста йә тәпи-тәпи килүендә берәүнең дә эше юк.

РФ Сәүдә һәм сәнәгать министрлыгы бу мәсьәләдә үз ярдәмен тәкъдим итәргә ашыкты. Ул Россия төбәкләренә җаннары теләгән мәктәп формасын тегеп бирергә җыена. Дөрес, бу турыда РФ Мәгариф һәм фән министрлыгында хәбәрдар түгелләр әле. Шулай да проект эшләнә башлаган. РФ Хөкүмәте ике куянның койрыгын берьюлы тотмакчы була: бердән, үлем хәлендәге җиңел сәнәгать иркен сулыш алачак, икенчедән, Россия укучылары үзебездә эшләнгән мәктәп формасы белән тәэмин ителәчәк. Проект тормышка аша калса, әлеге дә баягы социаль тигезсезлек «тигезләнә» инде. Кием канәгатьләндермәгәндә, «Кытай хәерчесе» дип сүгеп кенә булмаячак.

Мәгариф хезмәткәрләре профсоюзы җитәкчесе Андрей Демидов бу уңайдан килеп чыгарга мөмкин булган тавыш-гаугадан курка. «Мәктәп формасын кертү «ас»тан килергә тиеш: мәктәпләр беренче адымны ясый, аларны ата-аналар хуплый. Кире тәртиптә булган очракта, искиткеч зур низаглар туарга мөмкин», – дип белдерде ул.

Төрле сораштыру үзәкләре мәктәп формасы кертү-кертмәү буенча статистика мәгълүматлары китереп кенә тора. Superjob.ru порталы үткәргән сораштыруларга ышансаң, россиялеләрнең 68 проценты бердәм форма кертүне хуплый икән. 39 проценты бөтен ил буенча бертөрле форма кирәк, дисә, 29 проценты һәр уку йортының үз дресс-коды булырга тиеш, дип саный. Нәтиҗәләрдән күренгәнчә, халыкның 25 процентын гына мәктәп формасы канәгатьләндерми икән. Алар үз фикерләрен «Ни өчен мәктәптән армия ясарга?», «Һәр кеше баласын, ничек булдыра ала – шулай киендерә» кебек аргументлар белән яклый икән. Россиялеләрнең 7 проценты сораштыруда катнашырга авырсынган. Мәктәп формасы кертү яклылар саны елдан-ел арта бара. 2007 елда андыйлар 30 процент булса, быел әлеге сан 39 процентны күрсәтә. Бу 39 процент урта буын вәкилләре тавышы буенча җыелган. Шул ук форумнарны гына булса да айкап, укучыларның фикерләрен җыйсаң, минуслы сан килеп чыкмагае...

Быел безнең мәктәптә дә бердәм форма керттеләр: егетләр костюм-чалбардан, кызлар алъяпкыч-күлмәктән йөрергә тиеш. Ак алъяпкыч бәйрәмнәрдә генә ябыла, көндәлеккә – карасы. 11 нче сыйныфта укучы сеңлем дә башта үзен инглиз хезмәтчесе белән чагыштыра иде, хәзер ияләште кебек. Безнең – ак блуза-кара итәктән йөргән кызларның – мәктәп белән саубуллашканда ак алъяпкыч киеп бөтереләсе килү теләге калды. Ник дигәндә, моңарчы андыйдан йөрмәдегез, бер көн өчен генә кимәссез инде, искелек калдыгы бит ул, дип, Соңгы кыңгырау кичәсендә андый форманы кияргә рөхсәт итмәделәр. Югыйсә безгә кадәр кияләр иде. Мөгез чыгардык: мәктәбебез тарихында беренче тапкыр, бәйрәмдә ак блуза-кара итәктән басып тордык. Өч ел узгач, «искелек калдыгы» түргә узды... 


Фәнзилә МОСТАФИНА
Шәһри Казан
№ |
Шәһри Казан печать

▲ Өскә
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»