|
|
Бүген кемнәр туган
|
|
Архив
|
11.09.2012 Мәгариф
Мәҗбүри эш, яки Юллама яшьләр тормышын яктыртырмы?РФ Дәүләт Думасы вуз тәмамлаган егет-кызларны юллама белән эшкә җибәрү турында закон проекты әзерли. Депутатлар фикеренчә, әлеге үзгәреш илдәге белгечләр кытлыгын, яшьләрне эшкә урнаштыру мәсьәләсен хәл итәргә ярдәм итәчәк. Бу хакта “Известия”газетасы хәбәр итә. Вуз җитәкчелеге, студентлар яңалыкны ничек кабул итәр икән соң? – Бүген дәүләт студентларны укытуга миллиардлаган акча сарыф итә. Аларның күбесе вуздан соң үз белгечлекләре буенча эшләми. Шул рәвешле хөкүмәт кадрлар кытлыгын бетерә алмый, – ди шушы тәкъдимне җиткерүче депутат Сергей Иванов.
2012 елда Россия югары уку йортлары беренче курска 350 меңгә якын кешене кабул иткән. Быел дәүләтнең бер студентка түккән чыгымы 60 мең сумны тәшкил итә. Бу яшьләрнең биш ел укуы 105 миллиард сумга төшә дигән сүз. 2012 елда республика югары һөнәри белем бирү йортларын 46 мең 248 кеше тәмамлаган. Аларның күпмесе генә үз белгечлеге буенча урнаша алды икән? Яңа закон проекты буенча абитуриентка вуз белән килешү төзү тәкъдим ителәчәк. Шуның нигезендә югары уку йорты җибәргән эштә белгеч ике ел көч куярга тиеш. Ә инде ризасызлык белдерүчеләргә уку бәясен түләргә туры киләчәк. Шулай ук штрафлар да билгеләнергә мөмкин.
– Бу проблеманы ун ел күтәрәбез инде. Элекке кебек юллама белән эшкә җибәрү кертелсә, авылны саклап кала алырбыз. Әгәр яшь белгеч 2-3 ел эшләсә, гадәттә, ул анда берегеп кала. Илдә ветеринар, зоотехник, технологлар җитми, – ди Казан дәүләт ветеринария медицинасы академиясе проректоры Али Волков. Казан дәүләт аграр университет проректоры Булат Җиһаншин фикеренчә, дәүләт югары уку йортларына белгечләр әзерләү буенча заказ биргәч, аларны эш белән дә тәэмин итәргә тиеш. “Авыл хуҗалыгы вузы буларак, без бюджет бүлегендә белем алучыларның барысын да үз төбәкләренә юллыйбыз. Ә инде аларның кайтмавы – безнең гаеп түгел. Яшь белгечләрне эш бирүчеләр кызыксындырырга тиеш. Монда юлларның булу-булмавы да, хезмәт хакы да зур әһәмияткә ия. Ташламалар бирелсә дә, яшьләр һәрвакытта да файдалана алмый. Бүген авыл хуҗалыгы иң артта калган тармак дигән сүз белән килешмим. Киресенчә, алга киткән өлкә ул”, – ди Булат Госман улы. Чаллы дәүләт педагогика университеты проректоры Дамир Гильманов та мондый яңалыкны ике куллап кабул итәргә әзер. “Бүген башлангыч сыйныф укытучылары җитми. Биология, химия укытучыларының күбесе өлкән яшьтә. Аларның кайберләре икешәр эштә хезмәт куя. Математика, информатика факультетларын тәмамлаучылар IT-паркка эшкә китте. Мәктәптә кемнәр укытыр дигән сорау борчый”, – ди Дамир Шамил улы.
Кадрлар җитмәү – бер, эш тәкъдим итүчеләрнең таләпләренә җавап бирмәү – икенче мәсьәлә. Бу уңайдан быел Мамадыш районында узган укытучыларның республика август киңәшмәсендә Казан вертолет заводы директоры Владимир Лигай студентларны әзерләү тәртибе турында тәфсилләп сөйләгән иде инде. Казан авиация институтын тәмамлаган белгечләрнең белеме канәгатьләндермәгәч, завод уку йорты белән хезмәттәшлек итә башлаган. Башкала гимназияләренең берсендә һөнәргә әзерлек сыйныфы булдырылган. “Белгечләр проблемасын дәүләт, республика, предприятиеләр, мәгариф учреждениеләре, әти-әниләр бергәләшеп кенә хәл итә алабыз”, – дип җиткерде ул чакта Владимир Лигай. Гуманитарийлар күп, техниклар җитми дип борчылуыбыз кими бугай. ТР мәгариф һәм фән министры Альберт Гыйльметдинов белдерүенчә, соңгы өч елда физика, химия, биология фәннәреннән бердәм дәүләт имтиханнарын бирүчеләр 25 процентка арткан. Август киңәшмәсендә, техник түгәрәкләрдә шөгыльләнүче балаларны вузлар да, предприятиеләр дә белеп торырга тиеш, дип әйтелде. Кыскасы, республикада кадрлар кытлыгын чишүнең төрле юллары эзләнә.
– Укып бетергән студентларны эзләп йөрмәс өчен юллама белән эшкә җибәрү системасы кертелсә, әйбәт булыр иде. Казанның вертолет, “Оргсинтез” заводлары кадрлар мәсьәләсен хәл итәргә тырышса да, күп кенә завод-предприятиеләргә белгечләр җитми. Кемдер пенсия яшендә, – ди Казан дары заводының персоналлар, режим һәм куркынычсызлык буенча директор Владимир Вотяков.
Ә бүгенге һәм элеккеге студентлар нәрсә уйлый?
– Мин моңа каршы. Студент үз юлын үзе сайларга тиеш. Соңгы курсларда яшьләр кая эшкә барачагын планлаштыра башлый. Ә сине тоталар да кая булса да җибәрәләр. Бу бит – хокукны бозу. Сайлау мөмкинлеге булырга тиеш,– ди Казан (Идел буе) федераль университет студенты Динә Нәбиуллина.
– Студентларны эшкә юллау кирәк. Элек юл чыгымнарын күтәрәләр, бераз акча бирәләр иде. Болар бүген дә булырга тиеш дип уйлыйм. Хәзер бит яшьләрдән стаж сорыйлар. Шул сәбәпле, алар эшкә урнаша алмый. Юллама булдыру – яшьләрнең юлындагы яктылык ул. Бераз вакыттан соң алар үзләре теләгән эшкә бара ала бит, – ди заманасында моның файдасын күргән укытучы Әминә Мөхәммәтҗанова.
Сәрия САДРИСЛАМОВА |
Иң күп укылган
|