поиск новостей
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
  • 29.03 "Кияүләр" Тинчурин театры, 18:30
  • 30.03 "Кәҗүл читек" Кариев театры, 11:00
  • 30.03 "Тапшырыл...ган хатлар" Кариев театры, 18:00
  • 30.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт"Тинчурин театры, 13:00 һәм 17:00
  • 31.03 "Шәй-бу, шай-бу" Кариев театры, 18:00
  • 31.03 "Өч аршын җир" Тинчурин театры, 17:00
  • 02.04 Хан кызы Турандык. Тинчурин театры, 18:30
  • 03.04 Гомер буе сине көтәм. Тинчурин театры, 18:30
  • 04.04 Кияү урлау. Тинчурин театры, 18:30
  • 05.04 Гастрольләр: Тайна замка на холме. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 11:00 һәм 13:00
  • 05.04 Гастрольләр: Ханума. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 18:30
  • 06.04 Гастрольләр: Мастер и Маргарита. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 07.04 Гастрольләр: Мелодия коралловых бус. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 09.04 Җилкәнсезләр. Тинчурин театры, 13:00 һәм 18:30
  • 10.04 Синең хакта… Тинчурин театры, 18:30
  • 11.04 Ядәч! Исемдә! Бер гаилә трагикомедиясе. Тинчурин театры, 18:30
  • 12.04 Флешка, рэп һәм мәхәббәт. Тинчурин театры, 18:30
  • 13.04 Яратам! Бетте-китте! Тинчурин театры, 17:00
  • 14.04 Полиционер. Тинчурин театры, 17:00
Бүген кемнәр туган
  • 29 Март
  • Шәкүр - җырчы
  • Рөстәм Абязов - дирижер
  • Илфат Фәйзрахманов - журналист
  • Мөхәммәт Сабиров (1932-2015) - дәүләт эшлеклесе
  • Айгөл Хәйри - җырчы
  • Ринат Хәйретдинов - көрәшче
  • Никах, юбилей,Туган кон,балалар бэйрэмен,торле кичэлэрне алып барабыз.8-4кэ хэтле шалтыратта аласыз.89393453961
  • Чистаидан иорт сатып Алам чистаинын узенэн 89274905164
  • 1 булмэле фатир моселман гаилэсенэ озак вакытка арендага бирелэ ЖК Салават купере. Собственник ( риелтор тугел!!!)89509488227.
  • Сдается 2-х комнатная квартира по ул. Ф.Амирхана порядочной семье на длительный срок. В квартире есть мебель, рядом остановка, магазины, рынок. Только граждане РФ без животных!!! 8-965-584-66-30 собственник.
  • Продаю листы нержавейки 530х630, толщина 3,5мм, запчасти на УАЗ.тел 89178553159.
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
Архив
 
11.07.2012 Милләт

Куркумы, әллә фобияме?

Соңгы вакытта телебез яңа чит ил сүзләре белән шулкадәр тиз байый, дөресрәге, бозыла, инде күплә­ребез аларны гадәтигә саный башлады. Шунысы күңелне әрнетә: бу чир балаларга да йога бара.

Җиденчене тәмамлаучы улыма игътибар итәм – аның сөйләмендә атамалар көннән-көн арта. Салат ясый башласаң да, ниндидер катнашма турында сүз чыкса, кирәкле әйберләр дип тормый, ингредиентлар дип кенә җибәрә. Интрига, интуиция, абсурд, адаптация, адекват, азарт, аксессуар, алиби, апатия, гастарбайтер, аутсайдер... – бу әле соңгы вакытта исемдә калган сүзләр генә. Тигезлек сакларга дими –баланс ди, карар түгел – вердикт, вариант түгел (юкса ул да алынма сүз, ул гына ярамый, тагын да яңасы кирәк) – версия һәм башкалар.

Хәзер инде үзен интеллигентка санаган кайберәүләр курку дип сөйләшеп тормый, фобия дип кенә җибәрә. Ә Интернетта фобиянең меңнән артык төре турында язылган. Димәк, телебезне әнә шуның ка­дәр яңгыравыклы сүзгә “баета” алабыз булып чыга? Соң, фобия димичә, гади генә итеп уттан яки судан куркам дисәң дә, ялгыш түгел ләбаса. Берәү дә сине гаепләмәс. Барысы да шул курку бит инде, чит сүздән башка да, үз телебездә дә аңлаша, ни әйтергә теләгәнне аңлата алабыз диюем. Сөйләмебездәге бер фобия генә түгел, башка күпчелек алынма сүзләр турында да шуны ук әйтергә була.

Нанотехнология, инфраструктура, парадокс, аксиома, плагиат, патент, фортуна, толерантлык, аккредитация, оптимизация... ишеләре бе­лән дә шул ук хәл. Рөхсәт ди­гәне дә бигрәк гади ишетелә шул, аккредитацияне алыштыра алмый кебек. Ирекле ярдәмче яки гади генә ярдәмче дип кара да, волонтер диген. Яки менә дисконт карталар урынына ташламалы дип сөйләш, яз...

Праймериз – Думага үткән сайлаулар вакытында гына телебезгә килеп кергән сүзне дә бик “җылы” кабул иттек бугай. Ни үкенеч, аномаль, бутик, грант, дилер (сатучы тү­гел, нәкъ менә дилер)... – сөйләмебездә “татарлашып” бетә язган мондый сүзләр исемлеге шактый озын икән.

Яңа халыкара сүзләр кулланып сөйләшү хәбәрдарлыкны күрсәтә торгандыр, бәлкем. Тик, болай барса, үзебезнең саф, матур сүзләребез төсмерләрен дә, мәгънәләрен дә югалтып, сөйләмебездән бө­тенләй төшеп калмасмы соң? Мисаллары күз алдында инде. Берчак бер газетага саф кү­ңелле, авырлыклар күрсә дә, башкаларга изгелек кылып яшәүче ак әби турында “ак яулыгын чөеп бәйләгән” дип язган идем. Юк, “чөеп” сүзен әллә аңламаганнар, аны “су­зып”ка әйләндерделәр. Юкса яулыкны сузып бәйләү­не күз алдына да китереп булмый, өстәвенә “чөеп” дигәндә ничектер горурлык төсмере дә бирелә бит. Ул минем героема бик тә туры килә иде. Икенче бер очракта шушы ук яулыкны, “чөеп” дигәнне кабул ит­мәгәч, үзләренчә “сузып” дип язган идем, юк, тагын үзгәрт­кәннәр, бусында “таратып” дип язганнар. Күз алдына ак яулыгын таратып бәйләгән таркау әби килде дә басты. Болай дәвам итсәк, таркатасылар алда әле кебек тоела... 


Гөлсинә ХӘБИБУЛЛИНА
Ватаным Татарстан
№ 137 | 11.07.2012
Ватаным Татарстан печать

▲ Өскә
 
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»